JA

De huidige computertechnologie sluit fraude onvoldoende uit, zegt u. Frauderen kan toch ook met papieren stembiljetten?

Dat klopt, maar met papieren stembiljetten kan men niet op zo’n grote schaal frauderen als internetpiraten dat kunnen. Duitsland en Nederland zijn, voorlopig toch, afgestapt van het elektronisch stemmen omdat er te weinig garanties zijn dat alle stemmen correct worden geteld. Ook in België is de controle onvoldoende in handen van de burgers. We moeten te veel vertrouwen op die enkele privéondernemingen die het elektronisch stemmen praktisch mogelijk maken.

Nog andere bezwaren?

Een eerste probleem is de leeftijd van een aantal machines. De levensduur van een pc is maximaal vier jaar. Wel, zeker in het Brusselse zal men computers moeten gebruiken van meer dan tien jaar oud, die al dienstdeden bij de verkiezingen van 1999. Ten tweede leert de praktijk dat een groot aantal ouderen problemen heeft met het stemmen per computer. In het stemhokje worden die mensen dan bijgestaan. Is dat deontologisch verantwoord? Wij vinden van niet. Een derde argument is de prijs. Elektronisch stemmen is veel duurder dan stemmen op papier. Studies spreken van meer dan 4 euro per stem, tegenover 1 à 1,5 euro per stem op papier.

Bij elektronisch stemmen zijn veel minder bijzitters nodig. Bovendien zijn de resultaten gemiddeld zeven uur sneller bekend.

Velen lijken geen middagje te willen opofferen om hun democratische plicht te vervullen. Hebben burgers dan niet de taak om af en toe te helpen bij verkiezingen?

Experts stellen voor om van de elektronisch uitgebrachte stem een papieren afdruk te maken en die in een urne te deponeren. Een steekproef van die papieren stemmen met de elektronische vergelijken, zou een sluitende controle opleveren.

Dat lijkt me omslachtig en vooral: nog duurder vanwege de extra printkosten.

Nederland en Duitsland stemmen bij de Europese verkiezingen niet meer per computer. Ze hebben de klok teruggedraaid omdat fraude onvoldoende kan worden uitgesloten.

In Nederland was er geen onafhankelijke controle mogelijk van de software, omdat de broncode ervan voor de overheid niet beschikbaar was. In België kan de overheid het verkiezingsresultaat wél controleren. Ons systeem is veel beter.

Alles gebeurt almaar meer elektronisch. Het invullen van de belastingaangifte, bijvoorbeeld, internetbankieren en onlineboekhouden Dat komt, uiteraard, omdat werken per computer meer voordelen heeft dan werken met papier. Met het elektronische stemsysteem blijken minder mensen ongeldig te stemmen. Bovendien zijn de resultaten sneller bekend. Hoewel niets 100 procent zeker is in onze wereld, is stemmen per computer betrouwbaarder dan stemmen op papier. Bij het tellen van papieren stemmen worden immers, al dan niet moedwillig, fouten gemaakt.

Volgens experts is elektronisch stemmen duurder.

Wat men dan niet meerekent, zijn de bijna 100.000 voor- en bijzitters die men bij elke verkiezing moet oproepen. Met het elektronische systeem zijn er veel minder nodig. De – weliswaar kleine – vergoeding die tegenover het helpen in een kiesbureau staat, moet men ook in rekening brengen.

Een ander argument is dat ouderen vaak hulp nodig hebben bij het stemmen per computer.

Dat is ook zo bij het stemmen op papier. In Brussel, bijvoorbeeld, zijn de biljetten zo groot dat ze voor velen onhandelbaar en onleesbaar zijn.

Dat België overblijft als een van de enige landen in de EU waarin kiezers op grote schaal elektronisch kunnen stemmen, komt doordat er moedige politici zijn die geloven dat informatiseren een stap vooruit betekent. Ook met de elektronische identiteitskaart nemen we de leiding in Europa. We moeten vertrouwen hebben in de toekomst.

NEE

De huidige computertechnologie sluit fraude onvoldoende uit, zegt u. Frauderen kan toch ook met papieren stembiljetten?

Dat klopt, maar met papieren stembiljetten kan men niet op zo’n grote schaal frauderen als internetpiraten dat kunnen. Duitsland en Nederland zijn, voorlopig toch, afgestapt van het elektronisch stemmen omdat er te weinig garanties zijn dat alle stemmen correct worden geteld. Ook in België is de controle onvoldoende in handen van de burgers. We moeten te veel vertrouwen op die enkele privéondernemingen die het elektronisch stemmen praktisch mogelijk maken.

Nog andere bezwaren?

Een eerste probleem is de leeftijd van een aantal machines. De levensduur van een pc is maximaal vier jaar. Wel, zeker in het Brusselse zal men computers moeten gebruiken van meer dan tien jaar oud, die al dienstdeden bij de verkiezingen van 1999. Ten tweede leert de praktijk dat een groot aantal ouderen problemen heeft met het stemmen per computer. In het stemhokje worden die mensen dan bijgestaan. Is dat deontologisch verantwoord? Wij vinden van niet. Een derde argument is de prijs. Elektronisch stemmen is veel duurder dan stemmen op papier. Studies spreken van meer dan 4 euro per stem, tegenover 1 à 1,5 euro per stem op papier.

Bij elektronisch stemmen zijn veel minder bijzitters nodig. Bovendien zijn de resultaten gemiddeld zeven uur sneller bekend.

Velen lijken geen middagje te willen opofferen om hun democratische plicht te vervullen. Hebben burgers dan niet de taak om af en toe te helpen bij verkiezingen?

Experts stellen voor om van de elektronisch uitgebrachte stem een papieren afdruk te maken en die in een urne te deponeren. Een steekproef van die papieren stemmen met de elektronische vergelijken, zou een sluitende controle opleveren.

Dat lijkt me omslachtig en vooral: nog duurder vanwege de extra printkosten.

Nederland en Duitsland stemmen bij de Europese verkiezingen niet meer per computer. Ze hebben de klok teruggedraaid omdat fraude onvoldoende kan worden uitgesloten.

In Nederland was er geen onafhankelijke controle mogelijk van de software, omdat de broncode ervan voor de overheid niet beschikbaar was. In België kan de overheid het verkiezingsresultaat wél controleren. Ons systeem is veel beter.

Alles gebeurt almaar meer elektronisch. Het invullen van de belastingaangifte, bijvoorbeeld, internetbankieren en onlineboekhouden Dat komt, uiteraard, omdat werken per computer meer voordelen heeft dan werken met papier. Met het elektronische stemsysteem blijken minder mensen ongeldig te stemmen. Bovendien zijn de resultaten sneller bekend. Hoewel niets 100 procent zeker is in onze wereld, is stemmen per computer betrouwbaarder dan stemmen op papier. Bij het tellen van papieren stemmen worden immers, al dan niet moedwillig, fouten gemaakt.

Volgens experts is elektronisch stemmen duurder.

Wat men dan niet meerekent, zijn de bijna 100.000 voor- en bijzitters die men bij elke verkiezing moet oproepen. Met het elektronische systeem zijn er veel minder nodig. De – weliswaar kleine – vergoeding die tegenover het helpen in een kiesbureau staat, moet men ook in rekening brengen.

Een ander argument is dat ouderen vaak hulp nodig hebben bij het stemmen per computer.

Dat is ook zo bij het stemmen op papier. In Brussel, bijvoorbeeld, zijn de biljetten zo groot dat ze voor velen onhandelbaar en onleesbaar zijn.

Dat België overblijft als een van de enige landen in de EU waarin kiezers op grote schaal elektronisch kunnen stemmen, komt doordat er moedige politici zijn die geloven dat informatiseren een stap vooruit betekent. Ook met de elektronische identiteitskaart nemen we de leiding in Europa. We moeten vertrouwen hebben in de toekomst.

opgetekend door jan jagers

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content