Het Verenigd Koninkrijk maakt zich op voor een machtswissel. Of is Labour toch niet uitgespeeld?

Politiek Londen vraagt zich nog altijd af wat Geoff Hoon en Patricia Hewitt heeft bezield. De twee voormalige Labourministers vroegen vorige week in een brief aan hun collega’s in het Lagerhuis om het vertrouwen in partijleider en premier Gordon Brown op te zeggen. Brown kon het incident nog dezelfde dag sluiten als ‘een storm in een kopje thee’. Sneeuw en vrieskou maakten dat het land die dag wel wat anders aan het hoofd had dan het zoveelste koningsdrama in de regeringspartij.

Het was niet de eerste poging van Labourdissidenten om de premier te lozen. Gordon Brown volgde Tony Blair op in de herfst van 2007. De partij stond toen, ook als gevolg van de oorlog in Irak, in alle peilingen op een dieptepunt. De wat stroeve Brown was onder Blair een uitstekende minister van Financiën, maar hij kon het tij niet keren. Hij moet voor eind mei algemene verkiezingen uitschrijven. Het tekent de wanhoop van een deel van Labour dat ze hun premier nu nog proberen weg te sturen. Als er in de coulissen al een opvolger klaar zou staan, kan die de achterstand op de Conservatieven in die korte tijd on-mogelijk goedmaken.

Brown heeft niet alleen zijn imago tegen. De Britten zijn de oorlog in Afghanistan beu en tegelijk worstelt Brown, zoals al zijn Europese collega’s, met de gevolgen van de financiële crisis. In 2008 trilde Westminster op zijn grondvesten, toen duidelijk werd dat veel parlementsleden erg soepel omsprongen met hun kostenregeling. Het schandaal trof vooral de meerderheid. Dat heeft ook met de slijtage van de macht te maken: Labour levert sinds 1997 de premier. Sterven is een kunst, schreef het weekblad The Economist vorige week. ‘De regering gaat straks heen op de chaotische manier waarop ze het land de voorbije jaren heeft bestuurd.’

Dat harde oordeel doet Gordon Brown niet helemaal recht. Zeker is hoe dan ook dat Labour er niet in is geslaagd om een einde te maken aan het gestook tussen de aanhangers van Blair en die van Brown. Hewitt en Hoon gelden, bijvoorbeeld, als onversneden blairites. Om het mes nog dieper in de wonde te steken, beloofde de Conservatieve leider en gedoodverfde volgende eerste minister, David Cameron, dat een regering onder zijn leiding op alles zal bezuinigen, maar niet op de gezondheidszorg. Traditioneel het troetelkind van Labour.

Cameron moet alleen niet te vroeg victorie kraaien. Hij heeft in de peilingen nog een riante voorsprong, maar die is toch tot minder dan 10 procent geslonken. Veel Britten houden dit keer echt rekening met een hung parliament: dat geen enkele partij de meerderheid van de zetels behaalt. Als er een coalitie moet worden gevormd met de liberaaldemocraten, de derde partij, is Brown nog niet weg.

Er zijn dit jaar gemeenteraadsverkiezingen in Nederland, regionale verkiezingen in Frankrijk en tussentijdse parlementsverkiezingen in de VS. Maar de belangrijkste verkiezingen worden in 2010 ongetwijfeld in het Verenigd Koninkrijk gehouden. De hele Europese Unie draait om het samenspel tussen Berlijn, Parijs en Londen. Gordon Brown of David Cameron: het maakt ook voor ons een verschil.

BLOG! Reageer op blogs.knack.be/wereld

door Hubert van Humbeeck

De wat stroeve Gordon Brown kon het tij voor Labour niet keren.