De beleidsnota van minister van Cultuur Joke Schauvliege lijkt erg vaag, maar bevat een aantal pittige koerscorrecties.
Joke Schauvliege (CD&V) maakte tot nu toe geen al te beste beurt. Haar gênante optreden in TerZake vlak na haar aantreden leverde haar de banbliksems van een aantal kunstpausen op. Nadien bleef ze hardnekkig zwijgen over haar beleid. Een babbel over haar jeugddroom (actrice worden) en een gastrolletje in een NTGent-voorstelling konden er dan weer wel af. Eén initiatief zette ze in de verf: de bouw van de Krook in Gent. Dat wordt het enige grote bouwproject van deze regeerperiode. De reden voor die bescheidenheid is bekend: cultuur zal 14 miljoen euro moeten besparen. Waar er zal worden gesnoeid is nog niet duidelijk, maar vorige vrijdag maakte de minister toch al haar beleidsnota bekend. Die lijkt uitzonderlijk vaag, al ziet de aandachtige lezer een paar krachtlijnen die wijzen op een scherpe koerscorrectie.
Natuurlijk wil Schauvliege het participatiebeleid van Bert Anciaux (SP.A) voortzetten. Toch kiest ze voor een andere aanpak dan Anciaux. Die hamerde overal op het belang van participatie en oefende meer dan morele dwang uit op de sector. Schauvliege legt de verantwoordelijkheid om meer kansengroepen te bereiken bij de sector. Die moet zelf doelstellingen formuleren en ook zeggen hoe hij die wil realiseren. Meteen wordt een verschil met Anciaux duidelijk. Schauvliege zegt te kiezen voor een bottom-upbenadering.
Niet dat deze minister niets wil veranderen. Zo zullen verschillende decreten worden bijgestuurd: het participatiedecreet, het kunstendecreet en het decreet lokaal cultuurbeleid, bijvoorbeeld. Maar de minister zegt dat er eerst grondig overleg komt. Ze wil zelfs een Vlaams Cultuurforum oprichten dat op langere termijn de uitdagingen van de toekomst moet bestuderen.
Heeft de minister dan zelf geen ideeën? Wil ze enkel die hervormingen uitvoeren waarover iedereen het eens is? Dat is maar schijn. Schauvliege zou wel eens een ‘valse trage’ kunnen zijn. Wie de beleidsnota goed leest, ziet dat er in het grote cultuurbos bomen zullen worden geveld en gesnoeid en dat andere perkjes meer meststof zullen krijgen. De lijst van Grote Instellingen (de Vlaamse Opera, het KMSKA, deFilharmonie et cetera) wordt herbekeken. Ook stadstheaters zoals het Toneelhuis zullen een nieuwe rol krijgen. In het kunstendecreet zullen minder organisaties een meerjarige erkenning krijgen, en komt er meer geld voor projecten.
Schauvliege zegt ook ronduit dat er een overaanbod is en dat al dat moois vaak niet of te kort in onze zalen terechtkomt. Wellicht komt er dus meer geld om producties te tonen (in de cultuurcentra, bijvoorbeeld) en minder om producties te maken.
De cultuurfondsen (letteren en film) worden gerehabiliteerd. Het letterenbeleid zal weer worden gecentraliseerd binnen het Vlaams Fonds voor de Letteren. Anciaux was tien jaar lang een koele minnaar van de fondsen.
De grote winnaar in de beleidsnota is de erfgoedsector. Het verleden beter bewaren en ontsluiten is een bekommernis die haast op elke pagina te lezen is. Zo komt er meer geld voor het Topstukkenfonds en een grotere aandacht voor de Collectie Vlaanderen.
Minder frivoliteiten, meer overleg en werken in de diepte. Dat zijn de drie krachtlijnen van het nieuwe cultuurbeleid. Van de budgettaire schaarste zal Schauvliege voorlopig weinig politieke schade ondervinden. Ze kan nog een tijdje alles wat misloopt in de schoenen van haar vermaledijde voorganger Bert Anciaux schuiven. Vorige week vielen er nog voor 6 miljoen lijken uit Anciauxs kast, zo wordt gezegd. Dat brengt de totale besparing op 20 miljoen. Na tien jaar van stijgende budgetten is dat een wel erg koude douche voor een sector die ook in deze crisistijden een substantiële bijdrage levert tot de Vlaamse economie.
BLOG!
Reageer op blogs.knack.be/opinie
door Karl van den Broeck
Wellicht komt er meer geld om producties te tonen en minder om producties te maken.
