Een Koran voor jonge Vlaamse moslims

Europese moslims die de Koran letterlijk lezen, komen constant in conflict met de moderne, open samenleving. © BelgaImage

De katholieke uitgeverij Halewijn publiceert de vertaling van een boek dat de Koran uitlegt aan jonge westerse moslims.

De opkomst van het islamisme en de aanslagen door radicale moslims hebben in heel de westerse wereld de discussie op scherp gesteld. Is de islam in se geen gewelddadige, achterlijke godsdienst? Blijft de Koran hoe dan ook een radicaal, missionair, gewelddadig en vrouwonvriendelijk geschrift? Is de islam dus een religie die nooit een plaats kan hebben in een moderne democratisch-liberale samenleving? Die laatste conclusie valt te lezen in boeken als Waarover men niet spreekt van Wim van Rooy, wiens stellingen een groot publiek vinden, vooral bij (extreem)rechts en in vrijzinnige kringen.

De Franse Koranwetenschapper Rachid Benzine is het daar niet mee eens. De in Marokko geboren Benzine (°1971) werd op zijn 25e Frans kampioen kickboxen. Hij kan dus incasseren, en dat heeft hij nodig gehad nadat hij zich had bekeerd van vrome, jonge moslim tot een kritische maar nog altijd gelovige intellectueel. Benzine noemt bekende filosofen als Michel Foucault, Jacques Derrida en vooral Paul Ricoeur als zijn maîtres à penser. Ricoeur was een Franse filosoof van protestantsen huize die in het midden van de vorige eeuw op zoek ging naar manieren waarop christenen hun geloof in een geseculariseerde samenleving konden behouden. Daarvoor, zo betoogde Ricoeur, moesten ze afstappen van naïeve en letterlijke interpretaties van de Bijbel. Ricoeurs aanpak echode ook in katholieke kringen: het Vaticaan liet in diezelfde periode zijn veto’s tegen de historische en tekstkritische interpretaties van de Bijbelteksten vallen.

Vandaag staan de Europese moslims op een soortgelijk punt als de christenen destijds: gelovigen die de goddelijke uitspraken in het heilige boek letterlijk lezen en naleven, komen constant in conflict met de moderne, open samenleving. Rachid Benzine ziet maar één uitweg. Volgens hem is de enige zinvolle lezing van de Koran een historisch-kritische. Het is niet omdat het een heilig boek is dat elk woord voor maar één uitleg vatbaar zou zijn. Wel integendeel: om de essentie van de Koran en dus van de boodschap van God helemaal te vatten, houdt men er beter rekening mee dat die teksten voortdurend verwijzen naar de politieke en maatschappelijke context op het Arabische schiereiland in de achtste eeuw. Wie die woorden zonder meer copy-pastet naar de eenentwintigste eeuw en ze hier letterlijk komt herhalen, bazelt of verspreidt in elk geval niet de boodschap die Mohammed wilde meegeven.

In De Koran uitgelegd analyseert Benzine, geduldig en didactisch, de genese en de inhoud van de Koran. Hij gaat de moeilijkste en meest discutabele passages, zoals over het doden van niet-gelovigen, niet uit de weg. Grappig is ook de vraag-en-antwoordtechniek waarvan de auteur zich bedient, en die doet denken aan de beproefde methodes van de aloude catechismus. Zo probeert hij jonge West-Europese moslims bij te brengen hoe ze de Koran rationeel kunnen lezen.

Rachid Benzine, De Koran uitgelegd, Halewijn, 200 pagina’s, ? 14,95.

door WALTER PAULI

Rachid Benzine probeert West-Europese moslims bij te brengen hoe ze de Koran rationeel kunnen lezen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content