Het heeft inderdaad weinig gescheeld of de PS was enkele weken geleden al uit de regering gestapt. Premier Herman Van Rompuy (CD&V), zo wordt verteld, moest langdurig telefonisch pendelen tussen de vicepremiers Didier Reynders (MR) en Laurette Onkelinx (PS) om een breuk te voorkomen.

Reynders, vicepremier en tegelijk voorzitter van de Franstalige liberalen, had zich openlijk laten ontvallen dat een fatsoenlijk mens zich echt niet meer kan vertonen in het gezelschap van sommige PS’ers. De opmerking van Reynders volgde op onthullingen over de vorstelijke bijverdiensten van Waals PS-minister Didier Donfu en de pedofiele gezindte van een socialistische schepen uit Bergen.

Laurette Onkelinx, van wie verwacht wordt dat zij na de verkiezingen het PS-voorzitterschap overneemt van Elio Di Rupo, zette de pluimen rechtop. Om haar alsnog in zijn bewindsploeg te houden moest Van Rompuy haar er via telefonisch overleg van overtuigen dat wanneer Reynders sommige PS’ers ‘ infréquentable‘ noemde, dat niet wilde zeggen dat hij geen respect zou opbrengen voor andere PS’ers, zoals die met wie hij aan de regeringstafel zit. Waarna la Onkelinx weer tot bedaren kwam. Om maar te zeggen waarmee een Belgische eerste minister zich zoal moet inlaten om de federale boel bij elkaar te houden.

De regionale verkiezingen van 7 juni vallen weliswaar niet samen met de federale, maar hun uitslag zal bepalend zijn voor het voortbestaan van de regering-Van Rompuy. Vandaar allicht diens discrete pendeldiplomatie in de jongste rel tussen MR en PS.

Van Rompuy wordt op 8 juni immers met nieuwe regionale machtsverhoudingen geconfronteerd, maar hij zal ook de gevolgen ondervinden van de politieke wonden die in de voorbije campagne aan weerszijden van de taalgrens zijn geslagen.

Niet alleen werd de tegenstelling tussen Franstaligen en Nederlandstaligen nog aangescherpt, ook de openlijke vijandigheid tussen de grote politieke families in Vlaanderen en Wallonië is van een zelden geziene heftigheid. En tegelijk moet Van Rompuy zijn meerderheid overeind zien te houden op basis van de machtsverhoudingen in het federale parlement.

Het voortbestaan van de federale regering hangt zonder meer af van het lot van de PS. Wordt die partij in het zuiden des lands uit alle regeringen geweerd, dan stapt de PS ook uit de federale bewindsploeg. Waarna Ecolo en Groen! aan boord moeten worden gehaald om vervroegde verkiezingen te vermijden. Bij Ecolo, aangepord door de steeds liberaler wordende Jean-Michel Javaux, zien ze dat helemaal zitten.

Dat zou betekenen dat premier Van Rompuy tegen de zin van de grootste federale familie, de liberalen, de belastingen fors dient te verhogen. Want daar ontsnapt hij niet aan, wil hij werk maken van de hoognodige besparing van 16 miljard euro. Of hij zou ervoor moeten bedanken om zo’n coalitie te leiden, natuurlijk.

Tegelijk moet die regering dan fors snoeien in de sociale zekerheid, met de socialisten verenigd in de oppositie. Kortom: een kamikazemissie.

De afgelopen weken zaten alle partijen met hun verkiezingskaravaan op de korte baan. Allemaal hebben ze zich ingespannen om de werkelijkheid te verbergen achter een stapel loze beloftes.

Maar de jongste vooruitzichten van het Federaal Planbureau en de cijfers die eregouverneur Fons Verplaetse van de Nationale Bank twee weken geleden uit zijn mappen opdiepte, geven aan dat de federale opdracht gigantisch wordt. Alle Belgische tabellen staan intussen in het rood. Twee jaar lang heeft de Belgische politieke kaste gedanst op de puinhopen van Paars.

De bankencrisis heeft de Belgische financiële rampspoed nog vergroot. Het Planbureau rekent tegen 2011 met een werkloosheidsgraad van 15,2 procent. In 2009-2010 alleen al komen er, volgens Verplaetse, 250.000 werklozen bij, in een land met een nu al ondermaatse werkgelegenheidsgraad. De Belgische schuld stijgt weer naar 100 procent van het bbp.

Zonder doortastende ingrepen, waaronder een verregaande staatshervorming, staat het systeem van sociale zekerheid voor een verdere, wellicht complete ontmanteling. Alleen een klassieke driepartijenregering kan, in nauw overleg met de sociale partners, een dergelijke opdracht aan.

Zou daar niet ergens een chalet te huur staan in Poupehan?

door Rik Van Cauwelaert