Het gaat de Franstalige groenen van Ecolo dezer dagen voor de wind. Dat is in niet geringe mate te danken aan covoorzitter Jean-Michel Javaux, Jean-Mi voor de vrienden.
Toen Ecolo in de aanloop naar de regionale verkiezingen in 2004 zaal Eden in centrum Charleroi afhuurde voor een congres met de groene sterpoliticus Daniel Cohn-Bendit als gastspreker, zat de zaal halfvol. Afgelopen zondagochtend was er, voor een in wezen kurkdroog economisch congres, in Eden geen stoel meer vrij. Ook trappen en gangpaden waren goed gevuld.
‘Profiteer van deze campagne, druk ik de partijleden op het hart’, glimlacht een ontspannen Jean-Michel Javaux in de bar bij een kop thee. ‘Zo’n campagne maak je misschien nooit meer mee.’ De sfeer rond de partij is in vijf jaar tijd compleet gedraaid. ‘In 2004 werden we weggehoond. Nu zijn we op een markt na twintig minuten door onze folders heen.’
Ecolo loopt op wolkjes. Recente peilingen geven de partij haast 20 procent van de stemmen in Brussel en Wallonië. Daarmee zou Ecolo de derde Franstalige partij worden, ten koste van het CDH van Joëlle Milquet. Zijn die aanhoudende positieve peilingen en de daarmee gepaard gaande verwachtingen ook geen juk aan het worden? Toch wel, bevestigt Javaux. ‘Stel dat we uitzonderlijk vooruitgaan tegenover 2004 maar toch een stuk onder die twintig procent blijven, dan zal dat als een slecht resultaat worden uitgelegd.’
Maar het is lastig met beide voeten op de grond te blijven. Javaux zag ook de ruwe, onbewerkte cijfers van de peilingen (dus voor herweging in het licht van vorige peiling- en verkiezingsresultaten). Zouden die cijfers bewaarheid worden, dan zou Ecolo in Brussel de PS inhalen en de op een na grootste partij worden. ‘Maar dat vertel ik de militanten niet hoor’, aldus Javaux. ‘Ik wil niet dat ze lui of overmoedig worden.’ Binnen Ecolo circuleert ook het verhaal van een interne PS-peiling. Daaruit komt Ecolo in het arrondissement Hoei-Borgworm van Javaux als grootste partij naar voren. Met dank ook aan de kredietkaartverslaving van Anne-Marie Lizin, de in ongenade gevallen plaatselijke PS-potentaat.
Ecolo rekruteert tegenwoordig breed. ‘Niet alleen bobo’s maar ook landbouwers, zelfstandigen, bedrijfsleiders en arbeiders kunnen zich terugvinden in Ecolo’, zegt Javaux. Ecolo haalt met andere woorden stemmen weg bij alle andere Franstalige partijen.
Geitenwollen sokken en tuinbroeken zijn onder Javaux sinds lang door modieuze maatpakken vervangen. Alternatieve dwarsliggers hebben de partij verlaten, professionele hoger opgeleiden zijn in de plaats gekomen. Niets wordt nog aan het toeval overgelaten. Ecolo wil bewijzen dat het kan besturen. Ook de komende kopstukdebatten op televisie zijn intensief voorbereid. ‘We werken hard, iedereen kent zijn dossiers’ zegt de populaire Javaux, voorwerp van een bescheiden mediahype. ‘Ik ben ook al twee jaar ononderbroken bezig met het voorbereiden van potentiële ministers en kabinets-medewerkers.’
Het heropbouwen van geloofwaardigheid na de electorale afgang in 2003 en 2004 ging onder meer via een geslaagd personeelsbeleid. Vandaag vinden de Walen Jean-Michel Javaux na huidig Waals minister-president Rudy Demotte (PS) de meest geschikte politicus om de Waalse regering te leiden.
Het groene zondagskind zelf staat op de laatste opvolgersplaats in zijn kiesarrondissement. Javaux wil zijn burgemeesterssjerp in Amay behouden en de partij blijven leiden. Hij koestert voorlopig geen minister-ambities. Binnenskamers hopen sommigen dat hij na een klinkende verkiezingsoverwinning alsnog zijn mening bijstelt. Maar hij laat zich niet vermurwen. ‘Niet voor mijn jongste vijf is, heb ik mijn vrouw beloofd. Wij hebben onze oudste zoon verloren. Ik wil het daarom zeker niet geweten hebben dat ik mijn andere kinderen niet heb zien opgroeien.’
Over coalitieformules spreekt Javaux zich niet uit. Wel is de kans groot dat Ecolo in de volgende Franstalige deelregeringen nodig is om een meerderheid te kunnen vormen. Dan wordt het zaak de nieuw verworven electorale positie in regeerakkoorden hard te maken.
Javaux moet weer de zaal in, zijn lege stoel op de eerste rij innemen. ‘Ik ga de helft van mijn toespraak schrappen’ zegt hij nog, terwijl hij naar binnen glipt. De uiteenzettingen over een ecologische uitweg uit de economische crisis lopen langer uit dan gepland en de drank voor de aansluitende receptie staat in de bar op te warmen. En opwarming, daar houdt men bij Ecolo zoals bekend niet van.
DOOR HAN RENARD / foto lieven van assche
