Supermacht Amerika krijgt een nieuwe president en een nieuwe kijk op de wereld. Europa, met Angela Merkel op kop, kan zich maar beter schrap zetten.
Ze wilde weleens weten hoe Donald Trump echt denkt, schreef het weekblad Der Spiegel. En dus keek Angela Merkel onlangs een uur lang naar een video-opname van het recente bezoek van de president-elect aan Pennsylvania om er zijn kiezers te bedanken. Wat ze zag en hoorde, versterkte haar gevoel dat Europa zich het best kan voorbereiden op een ijstijd in de trans-Atlantische relatie. Er is uit Trump na zijn verkiezing nog geen staatsman gegroeid, met oog voor het bredere belang.
Wat ook zorgen baart, is de volstrekte afwezigheid van ervaring met internationale diplomatie in het rariteitenkabinet dat Trump rond zich heeft verzameld. Cronies maken straks in Washington de dienst uit. Trump koos zijn belangrijkste ministers en adviseurs voornamelijk uit zakenrelaties, mensen uit zijn eigen organisatie en fans van het eerste uur, naast enkele stoere ex-generaals. De kampioen van de blanke kleine man zet miljardairs aan het roer van het schip van staat.
Donald Trump liet er ook na zijn verkiezing geen twijfel over bestaan dat hij radicaal met de aanpak van Barack Obama zal breken. Het is ongebruikelijk dat een verkozen president zich zo fel over het beleid uitspreekt, terwijl zijn voorganger nog in functie is. Trump komt gemakshalve meestal via Twitter tussenbeide – dan volstaat een scherp statement en zijn argumenten overbodig. De toon van zijn recente tweets over de Verenigde Naties, de Israël-politiek van Obama en de rapporten van de CIA en de FBI over de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen was hard en cynisch. Dat hij in die laatste affaire eerder Vladimir Poetin dan zijn eigen inlichtingendiensten leek te geloven, is merkwaardig.
De relatie met het Kremlin wordt de achilleshiel van de internationale politiek van Team Trump. De aanstaande minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson verdiende als ceo van de oliegigant ExxonMobil groot geld in Moskou, en ook nationaal veiligheidsadviseur en ex-generaal Mike Flynn ging na zijn pensioen met Rusland in zaken. Er zijn er in de Republikeinse Partij die het daar moeilijk mee hebben. In de kring rond Trump zit ook niet iedereen op dezelfde lijn als het over Rusland of Iran gaat. Wat zou Israël er bijvoorbeeld van denken dat Iran door Poetin zo nauw bij een oplossing voor Syrië wordt betrokken?
De nieuwe Amerikaanse president krijgt na het vertrek van Obama wellicht een stoel aan tafel bij de gesprekken die Rusland, Turkije en Iran over Syrië voeren. De hele Europese club mag toekijken en de rekening betalen. Angela Merkel maakt zich daar terecht zorgen over.
Door HUBERT VAN HUMBEECK
De relatie met het Kremlin wordt de achilleshiel van de internationale politiek van Team Trump.
