‘Deze opera moet Donald Trump zien’

Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

De Franse regisseur Laurent Pelly is opnieuw aan het werk in De Munt. Vanaf volgende week ensceneert hij er De gouden haan, een satirische opera van Nikolaj Rimski-Korsakov.

LAURENT PELLY: Het was Peter de Caluwe, directeur van De Munt, die me De gouden haan aanbeval. Ik was er nog niet vertrouwd mee: ik ben eerst en vooral een theaterman, ik regisseer pas een opera als de muziek me onweerstaanbaar inspireert. Maar De gouden haan was een gouden tip. Rimski-Korsakov schreef geen typische operamuziek vol aria’s waarin een zin voortdurend herhaald wordt – zoiets regisseren vind ik eerlijk gezegd een ramp. Nee, zijn muziek volgt elke actie en elke emotie in het libretto.

Direct na mijn eerste luisterbeurt heb ik de kostuums ontworpen. Ze zijn bijna allemaal koolzwart geworden. Ze vormen één geheel met het decor, dat een soort kolenlandschap is. Het zwart kruipt als het ware vanuit de grond in de kleren en naar de strot van de personages.

Die personages zijn bange wezens.

PELLY: Klopt. De opera vertelt over een luie tsaar die zijn beleid baseert op de voorspellingen van een gouden haan, een dier dat hij van een astroloog cadeau heeft gekregen. De haan wordt vertolkt door een zangeres in een – vanzelfsprekend – gouden pak. Voor haar had ik maar één regieaanwijzing: ‘Je mag vrij rondlopen door alle scènes!’ (lacht) Alle andere personages bewegen over de bühne in hun zwarte gewaden, met lijkbleke gezichten. Ze lijden onder het beleid van hun tsaar, maar zijn te bang om iets te ondernemen. Hun laatste woorden zijn: ‘Wat zouden we doen zonder onze tsaar?’ Herkenbaar, niet? Als Donald Trump één opera moet zien, is het deze.

Rimski-Korsakov schreef De gouden haan in 1906-1907, na de Russisch-Japanse oorlog en aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Wilde hij zijn volk waarschuwen? En wilt u dat ook doen?

PELLY: Toch niet, nee. Ik zie De gouden haan – Rimski-Korsakovs laatste werk – vooral als het verhaal van een oude man die nog één keer van een ideale wereld droomt, zoals Giuseppe Verdi dat deed in Falstaff. De echte wereld is gek en zal het altijd blijven: daar kon Rimski-Korsakov niets aan veranderen, en ik evenmin. Ik ben maar een clown die de mensen wat plezier wil schenken – dankzij die houding ben ik een optimist gebleven. De gouden haan heeft misschien alle ingrediënten voor een aardedonker portret van onze tijd, maar het is bovenal een geestige opera, een musical bijna, met een typisch Russische mix van het tragische en komische, van politiek en fantasie. Ik heb hem uitdrukkelijk met die al even typische Russische bravoure geënsceneerd.

De gouden haan,13-30/12, De Munt, Brussel. www.demunt.be

Els Van Steenberghe

‘Het is bovenal een geestige opera, een musical bijna.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content