Terwijl ze in Nederland al bekijken of de pensioenleeftijd omlaag kan, moet hij hier nog omhoog

Premier Charles Michel. © BelgaImage
Ewald Pironet

Zal de hittegolf meer doen voor de toekomst van onze pensioenen dan de regering-Michel?

De aanhoudende hitte van deze zomer zal extra levens kosten, zoveel is zeker. Tijdens de hittegolf tussen 30 juni en 5 juli 2015, waren er volgens Sciensano 410 extra overlijdens in ons land – ofwel: 26 procent meer overlijdens dan verwacht op basis van de sterftecijfers van de vijf jaar ervoor. De hoge oversterfte had volgens wetenschappers te maken met de ‘amplitude van de hittegolf: de gemiddelde temperatuur bedroeg 26 graden, met zeer weinig afkoeling ’s nachts’. De jongste weken hebben we zoiets opnieuw aan den lijve ondervonden.

Dat er een verband is tussen hitte en mortaliteit, staat vast – wetenschappers van de Universiteit van Hawaï in Manoa publiceerden vorig jaar een studie waarin ze liefst 27 manieren beschrijven waarop een hittegolf kan doden. Uit onderzoek van de hittegolf die we hier in 2015 meemaakten, bleek dat de oversterfte alle leeftijdsgroepen trof, maar vooral 85-plussers. In die leeftijdsgroep liep de oversterfte op tot 33 procent, bij de groep jonger dan 85 jaar was dat 24 procent. Mannen en vrouwen werden even hard getroffen, mensen met hart- en vaatziekten vormden een kwetsbare groep.

De Nederlanders gaan de impact van de hitte op het pensioen na. Onze politici? Zij verkopen gebakken lucht.

Jan Latten, hoogleraar demografie aan de Universiteit van Amsterdam, zei vorige week in de Nederlandse krant Algemeen Dagblad dat hij er zeker van is: de aanhoudende zomerwarmte zal dit jaar extra levens kosten. ‘Eerst was vooral de winter risicovol, met de griep. Nu zien we ook hitte als risico.’ Volgens het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek is 16,5 graden de optimale leeftemperatuur: dan gaan de minste mensen dood. Elke afwijking naar boven of naar beneden geeft extra sterfgevallen. Dat we almaar meer 100-jarigen tellen, zoals deze week in Knack verscheen, is met dat alles niet in tegenspraak: het is niet zo dat mensen simpelweg eerder sterven in de winter of de zomer, er zijn wel extra overlijdens.

Onze noorderburen bekijken nu welke gevolgen hoge sterftecijfers tijdens strenge winters en hete zomers kunnen hebben voor de pensioenen en vooral de pensioenleeftijd – in Nederland is die na 2022 direct gekoppeld aan de levensverwachting. Bij het Amsterdamse actuariskantoor Sprenkels & Verschuren, waar statistici berekenen hoe hoog de verzekeringspremies moeten zijn, zagen ze dat in 2016 en 2017 meer mensen waren overleden dan verwacht. En ze denken dat de levensverwachting in 2018 nóg minder hard zal stijgen. Want in februari en maart stierven al meer mensen dan de afgelopen twee jaar in die periode. ‘Normaal slaat zo’n griepgolf een jaartje over, nu zien we die al drie jaar achter elkaar terug in de sterftecijfers’, zegt pensioenwiskundige Daan Kleinloog. ‘En dan hebben we nu ook nog een hittegolf.’ En dus wordt in Nederland geopperd dat de pensioenleeftijd niet verder moet stijgen.

De pensioenhervorming is een van de werven die de regering-Michel nog niet tot een goed einde heeft weten te brengen. De vraag is of dat deze regeerperiode nog zal lukken

Voor u begint te hopen dat zoiets misschien ook bij ons van toepassing zou kunnen zijn: in Nederland stijgt de pensioenleeftijd in 2021 naar 67 jaar, een jaar later naar 67 jaar en 3 maanden. In België wordt de wettelijke pensioenleeftijd pas in 2025 verhoogd tot 66 jaar en in 2030 tot 67 jaar. Ja, we lopen op dat vlak bijna tien jaar achter op onze noorderburen. In werkelijkheid gaan Belgische mannen nu gemiddeld op 61,3 jaar met pensioen, vrouwen op 59,7 jaar. Vergeleken met andere rijke industrielanden is dat erg vroeg. De effectieve pensioenleeftijd in Nederland ligt voor mannen op 63,5 jaar en voor vrouwen 62,3 jaar. Vandaag wordt daar al ruim twee jaar langer gewerkt dan bij ons.

Ondertussen verkopen onze politici gebakken lucht over het pensioendossier. De pensioenhervorming is een van de werven die de regering-Michel nog niet tot een goed einde heeft weten te brengen. De vraag is of dat deze regeerperiode nog zal lukken. Straks begint de campagne voor de lokale verkiezingen van oktober. Of de regering daarna nog iets zal kunnen realiseren, als de regionale, federale en Europese stembusgang van mei 2019 op ons afkomt, is zeer de vraag. Hittegolf of geen hittegolf: als je in België aan de toekomst van onze pensioenen denkt, breekt het zweet je al uit.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content