Met een nieuwe Bulgaarse commissaris is de Europese Commissie klaar voor de dienst.
Vandaag stelt de nieuwe Bulgaarse kandidaat-commissaris zich voor aan het Europees Parlement (EP). Kristalina Georgieva is sinds twee jaar ondervoorzitter van de Wereldbank, waar ze zich sinds 1993 bezighoudt met milieuprojecten en de strategie voor duurzame ontwikkeling. Van een hoorzitting zal dit keer nauwelijks sprake zijn. Er zal haar, in tegenstelling tot Roemania Jeleva, geen strobreed in de weg worden gelegd. Niemand wil Bulgarije een tweede keer schofferen. De machtsstrijd werd op de januarizitting van het EP in Straatsburg afgerond.
De verliezer is Jose Manuel Barroso. De Commissievoorzitter wist in september moeizaam een tweede ambtstermijn binnen te halen en toonde zich daarna van zijn leepste kant om zijn invloed te behouden. Hij zou geen enkele commissaris op dezelfde stoel laten zitten. Mensen zoals Joaquin Almunia op Economie, Siim Kallas op Fraudebestrijding, of Neelie Kroes op Mededinging zogen te veel macht weg van de voorzitter. Met instemming van zijn conservatieve Europese Volkspartij (EVP) begon hij aan een politiek machtsspelletje. De grote lidstaten waren daar zeer mee opgezet, want een zwakke Commissie betekent automatisch meer zeggenschap voor de nationale regeringen. Dat ligt goed bij de voorstanders van de pure vrijhandelsassociatie, met de Britten op kop. Maar ook bij de Oost-Europese nieuwkomers die maar al te graag laten horen dat ze de ene bezetter, Moskou, bezwaarlijk willen inruilen voor een nieuw Politburo in Brussel.
Barroso onderstreepte ook dat hij en niemand anders het wetgevende initiatiefrecht heeft. In theorie klopt dat, in de praktijk zorgt de hervorming van de instellingen na Lissabon voor een genuanceerder beeld. Het EP wordt voortaan beschouwd als gelijkwaardige partner van de Raad van regeringsleiders, en dat degradeert de Commissie tot een notarisclub. Vooral omdat het EP altijd over het budget moet gaan en het medebeslissingsrecht danig is uitgebreid.
De nieuwe machtsverdeling brengt Barroso ook op ramkoers met de pas gekozen ‘president’, Herman Van Rompuy, én met zijn rechterhand, ‘minister van Buitenlandse Zaken’ Cathy Ashton. Barroso heeft vooral aan Van Rompuy een harde dobber. Ook het EP ondervindt dat. Het eist dat de president bij iedere Europese top in debat gaat. Van Rompuy laat zich niet uitdagen. Hij is bereid informatie te geven, maar niet op bevel en onder zijn eigen voorwaarden.
Meteen is ook de EVP op de grenzen van haar invloed gestoten. Politieke spelletjes baten niet. Dat bleek ook na de afwijzing van Jeleva. Meer en meer zullen in het Europees Parlement wisselmeerderheden de dienst uitmaken. Europa maakt zich op voor een boeiend experiment in machtsverdeling. Daar kan alleen de president van Europa uiteindelijk zijn voordeel mee doen. Hij bepaalt per slot van rekening wat er op de agenda komt.
Lukas De Vos
