Een op de drie gepensioneerden die het alleen met een wettelijk pensioen moeten rooien, leeft op of zelfs onder de armoedegrens. Dat blijkt uit cijfers die verderop in het blad worden aangereikt door professor Jos Berghman van het Centrum voor Sociologisch Onderzoek van de K.U.Leuven. Voor alleenstaande gepensioneerde vrouwen is de situatie nog schrijnender: de helft van hen is arm of leeft op de rand van de armoede.

Vier, vijf jaar geleden voorspelde toenmalig Vlaams minister Frank Vandenbroucke letterlijk: ‘Binnen afzienbare tijd is de federale overheid niet meer bij machte haar engagementen tegenover de burgers na te komen. Die engagementen, dat zijn onder meer het organiseren van de gezondheidszorg en de uitbetaling van de pensioenen.’ Vandenbroucke werd toen weggehoond, onder meer door kopstukken van zijn eigen SP.A. Vandaag blijkt uit studiewerk van professor Berghman dat de wettelijke pensioenen verarmend werken. Bovendien dreigt door de economische crisis en de fors toenemende schuldgraad – meer dan 100 procent van het bbp eind dit jaar – de voorspelling van Vandenbroucke sneller dan verwacht waarheid te worden.

Intussen dooft de vorig jaar met veel aplomb aangekondigde pensioenconferentie in alle stilte uit. Er wordt gewacht, zo valt te ver-nemen, op een synthesenota van de voorzitter: de gepensioneerde topambtenaar en PS-cerberus Michel Jadot. Diezelfde Jadot zit, op nadrukkelijke eis van zijn partijgenote en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Laurette Onkelinx, ook het globaal beheer van de sociale zekerheid voor. Op die manier kan de PS waar nodig de geldstromen in de voor haar juiste richting ombuigen.

In de omliggende landen, zoals in Nederland, werd het pensioensysteem al grondig bijgestuurd. Bij ons wenst de federale regering de realiteit niet onder ogen te krijgen. Wie tegen de huidige minister van Pensioenen, Michel Daerden, zijn ongerustheid uitdrukt, krijgt onveranderlijk te horen dat er tot 2015 ‘ pas de problème‘ is voor de uitbetaling van de pensioenen. Kortom: de betaalbaarheid van de wettelijke pensioenen is een zorg voor de volgende federale regering – als die ooit samengesteld raakt.

De opeenvolgende regeringen hebben inmiddels tal van reserves opgesoupeerd. Zelfs de paarse regering heeft destijds inkomsten afgeleid die bestemd waren voor het Zilverfonds, door haar zelf opgericht om de kosten van de vergrijzing op te vangen. 738 miljoen euro (een kleine 30 miljard in oude frank) afkomstig van de verkoop van de gsm-licenties, Belgacomaandelen en Belgacomdividenden kwam nooit in het Zilverfonds terecht, maar werd gebruikt om de gaten in de federale begroting weg te werken. Omdat het Rekenhof het niet eens was met die begrotingskneep, werd de regering gedwongen een en ander wettelijk recht te trekken in haar begroting 2010. ‘Een technische correctie’ heet zoiets in het Wetstraatjargon.

De nonchalance waarmee de federale regering de vergrijzing aanpakt, grenst stilaan aan schuldig verzuim. Want de eerste structurele maatregel om de betaalbaarheid van het wettelijke pensioen te verzekeren moet nog worden gevonden, laat staan genomen. Nu al moet de federale regering al haar rekeningen plunderen om de uitbetaling van de pensioenen mogelijk te maken.

En terwijl steeds meer senioren bij gebrek aan een aanvullend pensioen onder de armoedegrens glijden, drinkt minister van Pensioenen Daerden gulzig van een hem door de media toegeschreven populariteit.

De federale regering heeft het dan weer te druk met het vinden van een compromis rond het algemeen rookverbod in de horeca en met de bijkomende benoeming van ministers van staat. Zodat er geen tijd overblijft om al die alarmrapporten van de Nationale Bank over de stijgende werkloosheid en de oplopende schuldgraad door te nemen.

door Rik Van Cauwelaert

738 miljoen euro belandde nooit in het Zilverfonds.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content