Hannes Cattebeke
Hannes Cattebeke Freelance journalist voor onder meer Knack

Tim Nawrot sluit niet uit dat er in de toekomst processen komen die de overheid aanklagen voor het fijnstof dat we inademen.

Wat is de verhouding tussen de gezondheidsschade bij iemand die een pakje sigaretten per dag rookt en iemand die naast een drukke ringweg woont? (Robert Bisschop, Wommelgem)

TIM NAWROT: Voor beide effecten gaat het om gemiddelden op groepsniveau. Die kunnen dus sterk variëren van persoon tot persoon. De globale luchtvervuiling maakt het leven van de Belgen gemiddeld één jaar korter. Voor diegenen die langs een drukke verkeersweg wonen, kan het effect groter zijn. Roken is nog van een ander kaliber, omdat het lichaam daarbij rechtstreeks wordt blootgesteld aan tal van schadelijke stoffen. Rokers sterven gemiddeld tien jaar jonger dan niet-rokers.

Kunnen we de overheid niet mee verantwoordelijk stellen voor de talloze vervroegde overlijdens als gevolg van het inademen van fijnstof? (Michael Braspenningx, Antwerpen)

NAWROT: Bij mijn weten is het nog nergens tot een proces gekomen. Vandaag lijkt het onwaarschijnlijk dat zo’n aanklacht er ooit zal komen, maar dat was in de jaren 1960 ook zo met de asbestvervuiling en daarover zijn nu wel processen voor de rechtbank gevoerd. Er is in elk geval evidentie voor de schadelijke effecten van de uitstoot op de gezondheid. Het Internationaal Research Agency on Cancer (IARC) in Lyon werkt al een tijdje aan een heel gedetailleerde classificatie van stoffen die kankerverwekkend zijn. Van dieselroet bijvoorbeeld is het kankerverwekkende effect bewezen.

Ons gemeentebestuur wil een nieuwe weg aanleggen die zwaar verkeer en industrie zal aantrekken. Bestaan er tests waarmee wij na een meting van fijnstof kunnen aantonen dat we al voldoende belast zijn? (Chris Peeters, Beringen)

NAWROT: Om de concentratie fijnstof te kennen, zijn er in Vlaanderen gegevens beschikbaar op de website van de Interregionale Cel voor Leefmilieu (IRCEL). Ze worden opgetekend in meetstations en met behulp van satellietbeelden vertaald naar andere plaatsen. De impact van een verkeersweg is vooral te merken in de onmiddellijke omgeving. Een paar honderd meter verder gaat de lokale verontreiniging al verloren in de globale verontreiniging van de hele regio. En die is in Vlaanderen op zich al erg hoog.

Wie kan de autolobby ertoe bewegen om eindelijk alle kennis te bundelen voor de ontwikkeling van een elektrische auto met een hoge actieradius? (Gilbert Van Mele, Zwijndrecht)

NAWROT: Men kan zich dezelfde bedenking maken voor wagens die rijden op LPG, een heel zuivere energiebron die al van de jaren 1970 in gebruik is. En toch hebben de autoproducenten daar nooit iets in gezien. LPG-auto’s maken nog altijd maar één procent van het wagenpark uit. Het zijn overigens niet alleen de petroleumbedrijven die belang hebben bij de huidige situatie. Voor de overheid zijn de accijnzen op benzine en diesel een enorme inkomstenbron. Als er massaal elektronische auto’s op de markt zouden komen, zal dat gat in de begroting toch op de een of de andere manier dichtgereden moeten worden. Voor de doorbraak van de elektrische auto zijn er nog een aantal technische ontwikkelingen nodig die meer tijd vragen, zoals de actieradius en de milieuvriendelijkheid van de batterij.

Vraag van de week

Ik lees dat men in de VS heel wat vervuilde lucht binnenkrijgt uit China. Hoe zit dat in onze contreien? (Vera Verhulst, Borgerhout)

NAWROT: Een groot deel van onze vervuilde lucht wordt inderdaad ingevoerd uit andere regio’s, bijvoorbeeld bij een oostenwind uit Oost-Europa. Maar net zo goed zijn wij mee verantwoordelijk voor de verontreinigde lucht in andere landen. Mochten we in Vlaanderen al het verkeer voor een tijdje kunnen uitschakelen, dan zou de gemiddelde luchtvervuiling met ongeveer twintig procent naar beneden gaan. Als we kijken naar de piekmomenten, dan moeten we ons toch vooral zorgen maken over de lokale vervuiling. Smogpieken heb je immers in de eerste plaats bij windstil weer. De vervuilde lucht wordt dan niet meer afgevoerd of verdund. Vandaar ook het nut van een smogalarm: als we hier maximaal 90 km/u rijden en dus minder uitstoten, heeft dat een rechtstreeks effect op de lucht die we zelf inademen.

Volgende week: Belastingconsulent Jef Wellens

Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op 2 filmtickets

Hannes Cattebeke

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content