Johan Van Overtveldt (N-VA)
Johan Van Overtveldt (N-VA) Europarlementslid, voormalig minister van Financiën en ex-hoofdredacteur Trends en Knack.

De Amerikaanse president George W. Bush blijft bij een grote meerderheid van Europeanen voor een ronduit negatieve beeldvorming zorgen. Een primitieve Texaanse cowboy, een rabiate godsdienstfundamentalist, een sociaal ongevoelige knecht van het grootkapitalisme, een oorlogszuchtige nationalist… Er komt haast geen eind aan het lijstje van koosnaampjes voor de huidige bewoner van het Witte Huis.

Toch moet ook zijn ergste tegenstander toegeven dat Bush vaak een directheid hanteert in zijn communicatie die de duidelijkheid van zijn boodschap zeer ten goede komt. Een uitgelezen staaltje daarvan viel te bewonderen in de live uitgezonden persontmoeting van de president op 28 april. De president kreeg nogal wat scherpe vragen over zijn stilaan op de klippen lopende plannen tot grootse hervorming van de Amerikaanse sociale zekerheid. (Laat het meteen duidelijk wezen dat de hier zo vaak gehoorde slogan dat er in de VS geen sociale zekerheid bestaat baarlijke onzin is.)

Via niet altijd even geslaagd bochtenwerk trachtte Bush om de lastige vragen heen te praten. Maar plots kreeg hij daar genoeg van, keek de persmeute secondelang indringend aan en doorbrak dan de ijzige stilte. ‘Weet je’, zo nam Bush de draad weer op, ‘laat me nu eens heel duidelijk zijn over onze sociale-zekerheid: de Amerikaanse overheid zal, welke hypothesen men ook inbouwt, de aangegane verplichtingen in de toekomst absoluut niet kunnen honoreren.’ Verstomming bij de pers. Iedereen die een beetje vertrouwd is met het Amerikaanse sociale-zekerheidsdossier wist het, maar de manier waarop Bush die ijskoude realiteit onverbloemd op tafel gooide, maakte diepe indruk. De dagen daarna stonden de presidentiële uitspraken centraal in zowat alle serieuze talkshows. Ook de schrijvende pers smeerde de aandacht dagen- en paginalang uit.

De alarmkreet van Bush is onverkort van toepassing op België. Er bestaat niet de minste twijfel dat, met het huidige beleid, de verplichtingen die onze sociale zekerheid vandaag inhoudt, niet gehonoreerd zullen kunnen worden. Zowel de pensioenen als de gezondheidszorg zullen op termijn volstrekt onbetaalbaar worden. Er lopen in België nog wel diehards rond die boeken schrijven over de 50 leugens inzake de vergrijzing en de goegemeente willen doen geloven dat er inzake onze sociale zekerheid geen vuiltje aan de lucht is, maar hun argumentatie is zodanig van de pot gerukt dat een beleefde tegenargumentatie haast onmogelijk wordt.

Exact tien jaar geleden, naar aanleiding van de verkiezingen van de lente van 1995, trachtte de voorzitter van de toenmalige oppositiepartij VLD, Guy Verhofstadt, de mensen ervan te overtuigen dat onze sociale zekerheid dringend aan een grondige hervorming toe was als we de fundering van het systeem in stand wilden kunnen houden. Zijn argumentatie was sereen en stevig onderbouwd. Louis Tobback, de toenmalige voorman van de socialisten, zag Verhofstadts verhaal als een uitgelezen kans om de Agusta- en Dassault-affaires die zijn partij zwaar zouden worden aangerekend, electoraal als het ware te verzuipen. Tobback slaagde in zijn opzet door de mensen op basis van holle retoriek en foute cijfers ervan te overtuigen dat er géén financieel probleem was in de sociale zekerheid én dat enkel zijn partij dat in de toekomst ook zo zou houden. Zijn opvolger Stevaert ventileert vandaag op basis van nog grotere luchtkastelen nog altijd dezelfde boodschap. En Guy Verhofstadt? Die heeft de les van de lente van 1995 nog altijd stevig tussen de oren zitten.

Johan Van Overtveldt

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content