Nee, het gaat niet over Herman Van Rompuy. It’s the economy… De grote afwezige in het politieke debat is de economische toekomst van België en Vlaanderen. Het debat daarover moet nog beginnen.

Men verwacht dat de Belgische economie in 2010 met één procent groeit. Oké, dat is ongeveer één procent minder dan normaal. Maar met één procent minder is het toch ook goed leven, nee?

Nee. In die val mogen we niet trappen. Onze economie moet met minstens twee procent groeien. Enerzijds om de bevolkingsaangroei te compenseren. Anderzijds om de vergrijzing te financieren.

In die schijnbaar futiele één procent groei schuilt het verschil tussen het overleven van de sociale welvaartsstaat en het verdwijnen ervan. Het Rijnlandmodel, dat nochtans als overwinnaar uit de crisis kwam, heeft geen toekomst als we de volgende stap niet zetten, richting een nieuwe economie.

Zonder voldoende economische groei dreigt de vergrijzing om te slaan van zegen in vloek. Zelfs een bijzonder spaarzame overheid en burger volstaan niet om de (wettelijke, collectieve en individueel aanvullende) pensioenen betaalbaar te houden.

We moeten dringend ook de ‘vierde’ pensioenpijler inschakelen, meer mensen die langer werken. Maar zelfs als we dat realiseren, komen we nog (miljoenen) handen te kort.

Sommigen verwachten alle heil van de ‘vijfde’ pijler, immigratie. Maar immigratie is slechts een oplossing voor zover we erin slagen die mensen ook op te leiden.

Er is nog een ‘zesde’ pijler: export. Met de opbrengst uit export naar ‘jonge’ economieën kunnen ‘oude’ economieën een deel van hun vergrijzingslast financieren. Export als een element van de intergenerationele transfer is vandaag nog onderbelicht.

Die transfer via buitenlandse handel kunnen we enkel op gang houden als de binnenlandse economie goed zit. Er moeten voldoende actieve werkkrachten zijn om alle werk te doen. En we moeten voldoende interessante, innovatieve producten maken om te verkopen aan de wereld. Wie snoeit in innovatie, snijdt niet in het vet, maar in de spieren van de economie. Wie snijdt in de economie, zaagt de tak af waar we allemaal op zitten.

Zo geniet de Finse samenleving van de opbrengst uit de verkoop van Nokia-gsm’s. En Duitsland bevoorraadt een derde van de Chinese automarkt.

Maar in welk product domineert Vlaanderen nog? Een ‘oudere’ bevolking worden we sowieso. Dat is niet erg. Zolang we maar geen economisch museum worden. Met de ontwikkeling van laadpalen voor elektrische wagens halen we het echter niet.

De afgelopen vijftig jaar surfte de open Vlaamse economie mee op de golven van de Europese economie. Nu de groeipolen van de wereld buiten het Westen liggen, vervalt deze zekerheid. Europese landen die, zoals Duitsland, een sterke export naar deze groeimarkten opbouwen, zullen binnenkort economisch opveren. De schok zal groot zijn wanneer de rest achterblijft. Die nationale verschillen in groeiritme vormen de grootste bedreiging voor de eenheid van de Europese Unie.

En toch ligt niemand vandaag echt wakker van de economische cijfertjes. ‘Niemand wordt verliefd op de Europese economische markt’, zei voormalig EU-Commissievoorzitter Jacques Delors. Een nieuwe economie die groen, wit (zorg) en interactief (online netwerken) is, biedt een unieke kans om de mensen wél te raken.

Maar laten we vooral niet uit het oog verliezen dat wie de economische macht loslaat, op termijn ook de militaire en politieke macht overdraagt. De BRIC-landen zijn geen kampioenen op het gebied van democratie, ecologie (Kopenhagen!) en de rechtsstaat. De economische wereldoorlog gaat niet alleen om de winsten, maar ook om de ziel van het globale samenlevingsmodel.

Het is tijd voor een Flanders Technology voor dit decennium. Tijd om te investeren in onderwijs van wereldniveau. Wist u dat de OESO-landen gemiddeld 6,2 procent van het bruto binnenlands product besteden aan onderwijs, en Vlaanderen slechts 5,84 procent? Tijd om de loopbaan te verlengen en ouderen zinvol te activeren. Tijd om het leeuwendeel van de budgettaire meevaller van 1,75 miljard euro (door de staatssteun aan KBC) te investeren in innovatie. Als een adrenalineshot waar het hart van onze economie opnieuw door begint te kloppen.

Peter Van Rompuy is blogger, reiziger en speechwriter voor het kabinet van landsverdediging.

door Peter Van Rompuy

Het is tijd voor een Flanders Technology voor dit decennium.