‘Als we willen dat de Europese economieën naar elkaar toe groeien, moet de Europese Unie meer bevoegdheden krijgen’, zegt eurocommissaris Pierre Moscovici.
Pierre Moscovici (PS) is de voormalige Franse minister van Economische Zaken, Financiën en Buitenlandse Handel. In 2014 werd hij als eurocommissaris verantwoordelijk voor Belastingen, Economische en Financiële zaken.
De toekomstige Amerikaanse president Donald Trump heeft zich meermaals uitgesproken tegen enkele vrijhandelsverdragen. Betekent zijn overwinning het einde van de vrijhandel?
PIERRE MOSCOVICI: Ik denk het niet. Wat me wel verontrust, is dat steeds meer mensen lijken te denken dat vrijhandel slecht voor ons is. Dat het ons marktaandeel doet krimpen of tot de-industrialisatie leidt. Dat klopt niet. We zijn open economieën en moeten dat blijven. Als de Europeanen het moeilijk hebben, is dat niet omdat we te open zijn, maar omdat we onvoldoende gewapend zijn in de mondiale economie.
Biedt protectionisme een oplossing?
MOSCOVICI: Nee. Protectionisme betekent dat je je op jezelf terugplooit, maar aangezien de Chinese en Amerikaanse economieën sneller groeien dan de onze hebben we daar weinig bij te winnen. Anderzijds moeten we niet zwak of naïef zijn, zeker niet als onze handelspartners oneerlijk zijn. Als China zijn staal aan dumpingprijzen op onze markt brengt, is het logisch om importtarieven op te leggen.
Dit jaar kwam er erg veel verzet tegen Ceta, het vrijhandelsverdrag met Canada dat door de Europese Commissie onderhandeld werd. Tegenstanders vonden dat de multinationals te veel macht kregen en dat de onderhandelingen niet transparant verliepen. Is de legitimiteit van de Commissie aangetast?
MOSCOVICI: Het probleem met Ceta was niet van democratische, maar van pedagogische aard. Het uiteindelijke document was erg complex en telde meer dan 2000 pagina’s. Maar dat komt niet omdat wij technocraten zijn die enkel oog hebben voor de belangen van de bedrijven. Het omgekeerde is het geval. We hebben geprobeerd de Europese belangen zo goed en fijnmazig mogelijk te beschermen. Bovendien was het de Commissie die de onderhandelingen voerde, maar we hadden een duidelijk mandaat van de nationale staten.
Bent u voor een zachte of een harde brexit?
MOSCOVICI: Het is te vroeg om te zeggen wat er moet gebeuren. Maar er zijn vier grote vrijheden: die van personen, goederen, kapitalen en diensten. Die horen onverbrekelijk samen. De Britten zullen er niet eentje kunnen uitkiezen en de rest laten voor wat het is. De onzekerheid die de brexit teweegbrengt, is niet goed voor de Britten of het continent. Toch heeft de brexit één ding duidelijk gemaakt: de Europese Unie moet veranderen of ze zal ten onder gaan.
Aan wat voor veranderingen had u gedacht?
MOSCOVICI: De Europese Unie moet democratischer worden. Ze moet haar burgers en ons sociocultureel model beter beschermen. Ze moet ook dynamischer worden zodat de economische groei toeneemt. Als we willen dat de verschillende economieën naar elkaar toe groeien, moet de EU bovendien meer bevoegdheden krijgen. Zo moet er een echte Europese begroting komen die gefinancierd wordt door eurobonds of extra belastingen.
Voor een eengemaakt belastingstelsel is de tijd wel nog niet rijp. Geen enkele lidstaat wil zijn fiscale autonomie opgeven. Dat is jammer, maar ondertussen doet de Commissie al veel. We strijden tegen fraude en belastingontduiking. Zo hebben we het bankgeheim aangepakt en de rulings, waardoor multinationals deals konden sluiten met overheden om gunstige belastingtarieven te krijgen, transparanter gemaakt. Op dat vlak hebben wij meer gedaan dan al onze voorgangers samen.
U wilt een democratischer Europa, maar u bent wel tegen referenda?
MOSCOVICI: Referenda zijn niet het alfa en het omega van de democratie. Het afgelopen decennium zijn ze vooral gebruikt om Europa kapot te maken. Complexe Europese vraagstukken kun je immers niet beantwoorden met een eenvoudige ja of nee. Maar er komt wel een echt Europees referendum en dat zijn de verkiezingen van 2017.
© Le Vif
‘Referenda worden de laatste tijd vooral gebruikt om Europa kapot te maken.’
