Gebouwen, monumenten of hele steden uitroepen tot werelderfgoed is simpel. Er ook voldoende geld voor vrijmaken om ze te beschermen, is dat niet.

Volgende week weten we of de Unesco het Stocletpaleis in Brussel en het Huis Guiette in Antwerpen zal erkennen als werelderfgoed. Nee, beste lezer, u kunt niet per sms stemmen om de hoge heren van de onderwijs- en cultuurorganisatie van de Verenigde Naties te beïnvloeden. Het blijft dus koffiedik kijken of ze daar in Parijs de meesterwerken van Josef Hoffmann en Le Corbusier in hun hall of fame zullen willen opnemen. Als dat gebeurt, prijken ze naast de Vlaamse belforten en begijnhoven, de Grote Markt in Brussel, de scheepsliften in Henegouwen, het centrum van Brugge, huizen van Horta, de neolithische steengroeves in Spiennes, de kathedraal van Doornik en het Museum Plantijn-Moretus. Als het nog een beetje meezit wordt ook nog een reeks uitingen van immaterieel erfgoed (de Sinterklaasvieringen, de Virga Jessefeesten in Hasselt, de Ros Beiaardommegang in Dendermonde, et cetera…) erkend.

De champagnekurken zullen weer knallen, de krantenkolommen zullen gevuld worden met hoerageroep en borstgeklop. Ministers zullen weer glunderen op persconferenties.

De vraag is wat er daarna gebeurt. Gebouwen, monumenten of hele steden uitroepen tot werelderfgoed is simpel. Er ook voldoende geld voor vrijmaken om ze te beschermen, is dat niet. Unesco heeft honderden erfgoedsites op zijn beruchte lijst staan, maar boter bij de vis wordt er niet geserveerd. De organisatie moet trouwens sowieso werken met een bespottelijk klein budget: 556 miljoen dollar. 12 procent daarvan wordt besteed aan cultuur. Dat is een luttele 66 miljoen euro. Het deel dat daarvan naar werelderfgoed gaat, is verwaarloosbaar. Eén cijfer ter vergelijking: twee dagen voor de verkiezingen trok de Vlaamse regering 57 miljoen euro uit om één monument te restaureren: de Elisabethzaal in Antwerpen.

De erkenning tot werelderfgoed levert de sites en de gemeenten of landen waar ze zich bevinden enorm veel publiciteit op, maar geen enkele euro. De verwachtingen zijn nochtans hooggespannen want als je een erkende site op je grondgebied hebt, ben je moreel verplicht om die voor de hele wereldgemeenschap te restaureren en te bewaren.

Maak eens een rondgang langs de Vlaamse begijnhoven. Sla er de verslagen van de Vlaamse Monumentenwacht eens op na. Al snel wordt duidelijk dat achter de keurige gevels vaak schrijnende bouwval schuilt. Of een beetje verder, in Italië. Het droevige lot van de belangrijkste archeologische site ter wereld – Pompeii – is voor alle kranten ter wereld al voorpaginanieuws geweest.

De Unesco doet aan spektakelpolitiek en de lidstaten – dus ook Vlaanderen – spelen dat spelletje gretig mee. Voor een minister, een burgemeester of een schepen is het natuurlijk mooi meegenomen dat hij of zij de aandacht van de wereld op zijn stad, regio of land kan vestigen.

Als diezelfde lidstaten het goed zouden menen, dan zouden ze hun dotatie aan Unesco ook navenant moeten verhogen. Zo kan iedereen maar beter een voorbeeld nemen aan Japan dat 25 procent van het Unescobudget levert en amper meer erkende erfgoedsites heeft dan België.

Door de onderfinanciering van het (wereld)erfgoed zijn de overheden meer en meer verplicht om de privésector een rol te laten spelen. Monumenten moeten in erfpacht worden gegeven of worden commercieel geëxploiteerd. Het is nog slechts een kwestie van jaren vooraleer Disneyland een aanvraag indient om op de World Heritage List te staan.

FICTIE

Het spel van de engel

Carlos Ruiz Zafon

(Bruna)

Mannen die vrouwen haten Stieg Larsson (Bruna/Signatuur)

Misleid Pieter Aspe(Manteau)

Alleen maar nette mensen Robert Vuijsje(Nijgh & Van Ditmar)

De vrouw die met vuur speelde Stieg Larsson (Bruna/Signatuur)

GerechtigheidStieg Larsson (Bruna/Signatuur)

De eenzaamheid van de priemgetallen Paolo Giordano(Cargo/De Bezige Bij)

In de schaduw van het palazzo

Santa Montefiore

(Boekerij)

Godverdomse dagen op een godverdomse bol

Dimitri Verhulst (Contact)

Duizend schitterende zonnen

Khaled Hosseini

(De Bezige Bij)

non-FICTIE

Alpha 20-Undercoveragent bij de Federale Politie Kris Daels (Van Halewyck)

GomorraRoberto Saviano (Rothschild & Bach)

Econoshock Geert Noels(Houtekiet)

Gaza. Geschiedenis van de Palestijnse tragedie Lucas Catherine & Charles Ducal(EPO)

Iemand – Gepakt door Zuid-Afrika Annemie Struyf & Lieve Blancquaert(Lannoo)

De weg uit de crisis Guy Verhofstadt(De Bezige Bij)

De Grote Atlas van Ferraris Ferraris(Lannoo)

Ik heb een mens vermoord Machteld Libert, Walter Damen, Chris Dillen(Van Halewyck)

Mijn restaurantTille Vincent (Lannoo)

Mijn man is op dieet…maar hij weet het niet Lien Willaert(Stichting Kunstboek)

BEATRIJS, OUDENAARDE x CORMAN, KNOKKE EN OOSTENDE x DE WASE, SINT-NIKLAAS x FNAC x FORUM, MECHELEN x ‘T ONEINDIGE VERHAAL, SINT-NIKLAAS x PLATO, LEUVEN EN TIENEN x STANDAARD BOEKHANDEL x THEORIA, KORTRIJK x VAN SANDE, HASSELT

door Karl van den Broeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content