De Brugse bisschop Roger Vangheluwe neemt ontslag. Hij blijkt jarenlang een neefje te hebben misbruikt. De laatste gedegouteerde wordt verzocht de kaarsen te doven.

Op het moment dat Roger Vangheluwe in 1985 benoemd werd tot bisschop van West-Vlaanderen, vergreep hij zich al enkele jaren aan een neefje van hem. Ook na zijn benoeming bleef hij de jongen nog een tijd seksueel misbruiken. Het heeft Vangheluwe niet tegengehouden om een van de langst zittende bisschoppen van ons land te worden. Wanneer hij eind 2011 met pensioen zou zijn gegaan, zou hij net geen 27 jaar aan het hoofd van het bisdom Brugge hebben gestaan. Geen mens die daar nu nog bij stilstaat. Vangheluwe zal niet herinnerd worden als de uiterst toegankelijke en geliefde kerkleider die doorgaans pragmatisch omging met de strikte leer uit Rome. Sinds de familie van het slachtoffer vorige week niet langer wou zwijgen en naar de commissie voor de behandeling van klachten wegens seksueel misbruik stapte, is Vangheluwe de man die decennialang zijn eigen wrange gevoelens heeft verdrongen om toch maar bisschop te kunnen blijven. Meer nog, hij is degene die bij herhaling de vraag van het slachtoffer en van zijn eigen familie heeft genegeerd om af te treden. Zij wilden niet langer geconfronteerd worden met het beeld van hem tijdens zijn publieke optredens.

In zijn persbericht drukte Vangheluwe zijn diepe spijt uit over wat hij had aangericht. Dat kon niet verhelen dat hij zijn ontslag pas heeft gevraagd op een moment dat hij door het slachtoffer, zijn familie én de andere bisschoppen voor voldongen feiten werd geplaatst. Tot op het laatste ogenblik is Vangheluwe blijven geloven dat de storm opnieuw zou overwaaien. Meteen wordt ook duidelijk waarom hij, geconfronteerd met andere gevallen van kindermisbruik binnen zijn bisdom, altijd de boot heeft afgehouden. Wat gebeurd was, was verleden tijd en kon maar beter in de doofpot worden gestopt. Meer zelfs, de familie van een jongen die door zijn godsdienstleraar was misbruikt en later zelfmoord pleegde, kon maar beter vergeving schenken aan de leraar. Vangheluwe zag er geen graten in om de leraar tot diaken te wijden, ondanks de smeekbede van de familie om dat niet te doen.

Het ontslag van Vangheluwe, dat door paus Benedictus XVI onmiddellijk werd aanvaard, is ook een smet op het blazoen van zijn goede vriend, gouwgenoot en kardinaal in ruste Godfried Danneels. Hij zegt slechts begin april op de hoogte te zijn gebracht van de pedofiele praktijken van Vangheluwe – dan nog op een samenkomst waarbij Danneels zonder vooraf te zijn ingelicht over de inhoud van het gesprek moest bemiddelen tussen het slachtoffer en de bisschop. Maar de dissidente priesters Rik Devillé en Norbert Be-thune stellen daartegenover dat zij al sinds begin jaren negentig op de hoogte waren van de feiten én dat ze, als vertegenwoordigers van de werkgroep Mensenrechten in de Kerk, met die informatie ook naar Danneels zijn gestapt. Die zou daar niets mee hebben aangevangen.

Het bisdom West-Vlaanderen, inclusief de duizenden praktiserende ouders die jarenlang trots waren op een foto van hun kinderen met ‘bisschop Roger’, blijft intussen verweesd achter. De bisschoppelijke entourage benadrukte in haar persmededeling dat ‘elk geval er één te veel was, maar dat dit toch uitzonderingen blijven’. Maar buiten de muren van het bisdom weerklonk in de eerste plaats woede. Dat was ook wat aartsbisschop André-Joseph Léonard zo van zijn stuk bracht tijdens de persconferentie over het ontslag: het besef dat zijn geliefde instituut met deze affaire dan wel een zwarte pagina mag omslaan door voor het eerst klare wijn te schenken, maar vooral dat de poort momenteel wagenwijd openstaat voor de gedegouteerden die de wankelende kerk de rug zullen toekeren.

DOOR HANNES CATTEBEKE

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content