‘Al-Baghdadi wil nieuwe cellen creëren in Europa’

HISHAM ALHASHIMI 'De IS zal sowieso verliezen in Mosul.' © FOTO SEBASTIAN BACKHAUS

Het kan nog maanden duren voor de Iraakse stad Mosul bevrijd zal zijn van de IS. Ondertussen keren Syrië-strijders terug naar Europa. ‘Hun terugtocht zal sowieso gevolgen hebben’, zegt IS-expert Hisham Alhashimi.

We ontmoeten Hisham Alhashimi in het bij westerlingen bekende hotel Bagdad in de Iraakse hoofdstad, met uitzicht op de Tigris. De IS-specialist en terreuradviseur van de Iraakse regering bestudeerde jarenlang de handel en wandel van Al-Qaeda en andere militiegroeperingen in Irak. Eerst stellen we hem de vraag waar het allemaal om draait:

Waar zit IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi?

HISHAM ALHASHIMI: In het gebied ten zuidwesten van Mosul, in de woestijn tussen Al-Hadr en het plaatsje Al-Ba’aj, niet ver van de Syrische grens. Volgens mijn bronnen houdt hij zich daar sinds begin 2015 op en gaat hij niet naar andere plaatsen, omdat hij gezondheidsproblemen heeft sinds hij in maart 2014 bij een bombardement gewond raakte. Maar hij is nog altijd de man die de grote beslissingen neemt, en de structuur van het kalifaat – met 35 staatjes en 14 ministeries – bestaat ook nog altijd.

Al-Baghdadi wordt geassisteerd door de Shura-raad, het hoogste adviserende orgaan van de IS, en begeleid door een kleine entourage. Twee mensen zijn constant in zijn gezelschap: Abu Jahl Iraqi, verantwoordelijk voor de IS-operaties in Irak, en zijn broer Abu Jumma. Zij verzorgen de communicatie met andere IS-leiders. Het onderlinge contact wordt wel steeds moeilijker: 42 IS-leiders zijn al gesneuveld. Een aantal kopstukken wordt wel vervangen, maar hun dood is een zware slag voor de organisatie.

Wat is de verdedigingsstrategie van de IS in Mosul?

ALHASHIMI: De stad bestaat uit ongeveer 65 wijken en wordt verdeeld door de Tigris. Inmiddels zijn duizenden bewoners op de vlucht geslagen, maar op het moment dat het offensief tegen de stad van start ging, woonden er tussen de 1,5 en 1,7 miljoen mensen. Het grootste deel zit in de oude stad aan de westkant. De gevechten zijn bezig aan de andere kant. Er zijn nog zo’n 4000 IS-strijders aanwezig, verdeeld over verschillende brigades. Aan de buitenranden van de stad, aan beide zijden, zitten ongeveer 3000 strijders. Dichter naar het centrum zijn ze opgesplitst in 3 zelfmoordcommando’s van 300 tot 350 man. En dan heeft de IS nog een speciale groep strijders, hun beste, ‘bewaard’ voor Mosul. Als ze daadwerkelijk doorvechten tot het einde, verwacht ik dat de strijd nog een halfjaar zal duren. Maar verliezen zullen ze sowieso.

En daarna?

ALHASHIMI: De stad Raqqa zullen ze niet kunnen houden, dus kunnen ze niet anders dan zich terugtrekken in de grensstreek van het district Deir ez-Zor, in de omgeving van de stad Abu Kamal. In dat gebied wonen ongeveer 5 miljoen mensen. Er is olie, er loopt een rivier… Een perfecte streek als laatste strohalm. De IS zal alles in het werk stellen om Abu Kamal in handen te houden. Wanneer Baghdadi blijft leven en de IS slaagt erin wat grondgebied in Syrië te behouden, zal de beweging blijven bestaan. Net als Al-Qaeda en de taliban.

In Europa bestaat de vrees dat Syrië-strijders van eigen bodem naar huis zullen terugkeren. Terecht?

ALHASHIMI: Ja. Niet iedere terugkerende IS-strijder zal zich nog met terreur willen bezighouden, maar hun terugtocht – die al begonnen is – zal sowieso gevolgen hebben. De IS wil nieuwe cellen creëren in Europa. In Scandinavië bestaat er al een grote, van zo’n 1000 man. Er is een onlinehandboek verkrijgbaar met een gedetailleerde uitleg over hoe je een IS-cel in Europa opzet. Dat is een reëel gevaar. Europa zal nog veel meer te maken krijgen met aanslagen en ander geweld van moslimextremisten.

Hoe sterk staat de IS nog op financieel vlak?

ALHASHIMI: De IS neemt al geruime tijd geen buitenlandse donaties meer aan. In haar eerste jaar, van juni 2014 tot juni 2015, rijfde de beweging tussen de 130 en 160 miljoen dollar per maand binnen via de verkoop van olie. Daarmee houden ze het dus nog wel een tijdje uit, al nemen hun belastinginkomsten af door hun terreinverlies. Als na Mosul straks ook Raqqa valt, blijft Deir ez-Zor dus over. Hun laatste bolwerk. Voor dat bevrijd is, zijn we meer dan een jaar verder.

DOOR JOANIE DE RIJKE, FOTO SEBASTIAN BACKHAUS

‘Er is een onlinehandboek met gedetailleerde uitleg over hoe je een IS-cel in Europa opzet.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content