Wat?
De dual income tax is een belastingsysteem dat een onderscheid maakt tussen twee manieren waarop je inkomsten binnenkrijgt. Enerzijds zijn er de inkomsten uit arbeid, anderzijds de inkomsten uit vermogen. Ze krijgen elk een apart luik in de belastingbrief, en kunnen tegen een eigen tarief worden belast. Het is een eenvoudig en pragmatisch systeem om alle inkomsten te belasten.
Het systeem bestaat al in Scandinavische landen. In een eerste luik van de belastingbrief worden de inkomsten uit arbeid en de vervangingsinkomsten, zoals werkloosheidsuitkering, opgenomen. Tegen welk tarief die worden belast, is voer voor discussie, maar je zou die inkomsten uit arbeid progressief kunnen belasten: hoe meer je verdient, hoe meer je moet betalen aan de fiscus. Dat gebeurt vandaag ook al zo, en daartoe bestaan er belastingschijven: voor inkomsten tussen 0 en 8710 euro betaal je 25 procent belastingen, tussen 8710 en 12.400 euro 30 procent, tussen 12.400 en 20.660 euro 40 procent, tussen 20.660 en 37.870 euro 45 procent, en op alles meer dan 37.870 euro 50 procent. Zowel aan de schijven als aan de tarieven zou je in principe kunnen sleutelen.
In het tweede luik van de belastingbrief komen in het dual income tax-systeem alle inkomsten uit vermogen. Denk aan de interesten op spaarboekjes en obligaties; de opbrengsten uit beleggingen; of de inkomsten uit onroerend vermogen, zoals de nettohuurinkomsten en de meerwaarde bij verkoop van gronden en huizen (behalve als het je eigen huis is). Hier moeten ook de inkomsten worden vermeld uit intellectueel vermogen, zoals royalty’s en patenten. Ook al deze inkomsten zou je progressief kunnen belasten, al pleiten de meesten ervoor om inkomsten uit vermogen tegen een vast tarief (een vlaktaks) te belasten, bijvoorbeeld van 25 à 27 procent.
Waarom die vlaktaks? De redenering daarachter is dat iemand op zijn roerend (beleggingen) en onroerend (vastgoed) vermogen al eerder belastingen heeft betaald. Want ofwel heb je dat zelf opgebouwd, en in dat geval betaalde je al inkomstenbelastingen. Ofwel heb je het vermogen geërfd, en dan heb je er al successierechten op betaald. Daarom vinden velen een vlaktaks fair. Daarnaast zou ook een bepaald bedrag in deze categorie vrijgesteld kunnen worden van belastingen.
Wie?
Iedereen is het erover eens: de inkomstenbelasting in ons land is een kluwen. De handleiding bij de belastingbrief is meer dan 100 bladzijden dik, er zijn ontzettend veel aftrekposten, de berekening is ingewikkeld. Er mangelt niet alleen iets aan de transparantie van onze belastingen, steeds vaker weerklinkt de vraag of ze nog wel rechtvaardig zijn. Want arbeid wordt in ons land zwaar belast, terwijl van (sommige delen van) het vermogen maar weinig wordt afgeroomd. Om al die redenen pleiten velen voor een globale hervorming van de inkomstenbelasting.
Economen en fiscale experts roemen het eenvoudige en pragmatische karakter van de dual income tax. Politiek wordt ze in ons land vooral door CD&V naar voren geschoven, maar de concrete voorstellen van de christendemocraten zijn nog niet bekend. Welke belastingschijven zouden worden gehanteerd? Wat is het fiscaal vrijgestelde minimum? Kiest men voor een vlaktaks om alle inkomsten uit vermogen te belasten? Hoe hoog ligt dat tarief dan? Allemaal vragen die nog beantwoord moeten worden.
Waarom?
De roep om een eenvoudige en duidelijke belasting op inkomsten uit vermogen klinkt steeds luider. Tegenstanders werpen op dat het vermogen in ons land nu al zwaar belast wordt. Dat kan wel zijn, maar heel transparant en consequent kun je het niet noemen.
De inkomsten dankzij royalty’s en patenten worden bijvoorbeeld vaak vrijgesteld van belastingen. Wat het vastgoed betreft, betaal je nu alleen maar het kadastraal inkomen, en dat is erg verouderd en lang niet altijd in overeenstemming met de echte waarde. Wel, met de dual income tax zou je de nettohuurinkomsten moeten aangeven, die de werkelijkheid wel weerspiegelen. Ook op de meerwaarden die je boekt als je een huis of grond verkoopt (behalve als het je eigen huis is, dus) zou je dan belastingen moeten betalen. Nu word je daarvoor tegen 17 procent belast als de verkoop van het vastgoed binnen de vijf jaar na aankoop gebeurt.
Meerwaarden op financiële activa (beleggingen) zouden in het dual income tax-systeem ook consequent belast worden, nu gebeurt dat niet. We kennen vandaag wel de roerende voorheffing, die door de regering-Michel verhoogd werd van 27 naar 30 procent. Dat illustreert meteen een van de problemen van de bestaande inkomstenbelastingen: nu eens wordt het ene beslist, wat later weer iets anders. We missen een globale visie.
De dual income tax heeft wel degelijk ook tegenstanders – vooral dan van het tweede luik, de belasting van de inkomsten uit vermogen. Ze wijzen erop dat België bovenaan staat in alle rangschikkingen van belastingen, ook die op vermogen. En ondertussen is de vermogensongelijkheid in ons land zowat de laagste ter wereld, zo stippen ze aan. Zij vinden een vermogensbelasting contraproductief want hoe minder vermogensbelasting, hoe meer de rijke Belgen hun vermogen ten dienste kunnen stellen van de samenleving, en hoe meer nieuwe ondernemingen, jobs en welvaart ze kunnen scheppen. Hun stelling is: we hebben geen vermogensbelasting nodig, wel meer grote vermogens.
Anderen vinden dan weer dat de vermogensbelasting in een dual income tax-systeem niet ver genoeg gaat, de vermogens moeten volgens hen harder worden aangepakt. Sommigen gaan zelfs zover dat ze erfenissen volledig naar de fiscus willen laten gaan: de erfgenaam heeft toch geen verdienste aan de erfenis, en het systeem werkt de ongelijkheid in de samenleving alleen maar in de hand. Benieuwd of dát erdoor komt in 2017.
Tekst EWALD PIRONET, illustratie ZAZA
Nu eens wordt het ene beslist, wat later weer iets anders. We missen in dit land een globale visie.
Economen en fiscale experts roemen het eenvoudige en pragmatische karakter van de dual income tax.
