De Raad van State noemt in een advies de ‘Turteltaks’ van de Vlaamse regering onwettelijk.

Dave Sinardet (politicoloog VUB): Met die Turteltaks, een extra energiebelasting, wil de Vlaamse regering de schulden voor groene stroom wegwerken. Het is maar een van de dossiers waarmee de regering-Bourgeois in de knoei raakte. Het parcours van het voorbije jaar was niet bijster positief. Je ziet op Vlaams niveau dezelfde inhoudelijke breuklijnen als federaal, met drie Vlaamse partijen die er maar niet in slagen om cohesie uit te stralen. De CD&V profileert zich wat linkser en komt zo in aanvaring met de N-VA. Zo krijg je discussie over van alles en nog wat, bijvoorbeeld als er moet worden bespaard. Het verschil is dat je op federaal niveau een Franstalige premier hebt die de Vlaamse partijen in zijn regering toch nog op één lijn krijgt. Misschien zouden we beter aan Charles Michel (MR) vragen om de Vlaamse regering er even bij te nemen. (lacht)

Heeft minister-president Geert Bourgeois (N-VA) de zaak niet in handen?

Sinardet: Bourgeois heeft politiek talent, maar je kunt je afvragen of hij niet beter zou renderen als vakminister. Het blijft flou waar zijn regering precies voor staat. Wat is haar toekomstvisie? Dat blijft onduidelijk. Kijk naar Uplace. De regering wil dat project uitvoeren, maar twee van de drie regeringspartijen zeggen openlijk dat ze hopen dat de Raad van State de zaak keldert. Bourgeois is zowat de enige die Uplace verdedigt, en zelfs hij doet dat almaar meer schoorvoetend. Is dat groot leiderschap? Waarom keurt zijn regering dat dossier dan goed? Ik vind het verontrustend dat deze regering blijkbaar niet durft af te wijken van wat in het verleden is beslist, ook al is de maatschappelijke context intussen veranderd. Waar blijft het voortschrijdende inzicht? Of neem het Oosterweeldossier, dat we al sinds jaren 90 meeslepen. Dat was misschien ooit een voor de hand liggend project, maar de wereld is geëvolueerd. Als een regering altijd uitvoert wat haar voorgangers beslist hebben, hebben we geen verkiezingen meer nodig.

Wetstraatwatchers zien wel meer zwakke schakels: Joke Schauvliege (CD&V), Sven Gatz (Open VLD), Annemie Turtelboom (Open VLD).Is de personeelsbezetting van de regering-Bourgeois ondermaats?

Sinardet: Een aantal ministers doet het inderdaad minder goed, en dat wordt alleen maar erger als hun partijen elkaar vliegen proberen af te vangen. Joke Schauvliege was al meteen aangeschoten wild met een paar dossiers, en de N-VA heeft dat extra in de verf gezet door haar eerste klimaatakkoord af te schieten. De N-VA profileert zich wat meer pro-natuur en milieu omdat ze wéét dat de CD&V zwaar rekening moet houden met de belangen van de Boerenbond. Die achterban zal de N-VA nooit losweken, dus kan ze zich dat permitteren. En met een wat groener profiel kunnen ze misschien wel wat stemmen winnen en de banden aanhalen met Groen. Omgekeerd probeert de CD&V ook de N-VA-ministers te beschadigen. Er zit dus electorale berekening achter zulke manoeuvres, ook al is dat niet goed voor de samenhang in de regering.

De Vlaamse regering is nochtans politiek-ideologisch de meest samenhangende in jaren?

Sinardet: Men heeft het voorgesteld alsof deze regering de emanatie zou zijn van de zogenaamde centrumrechtse grondstroom in Vlaanderen. N-VA-voorzitter Bart De Wever noemde het zelfs zijn droomcoalitie. Zonder socialisten zou alles vlot verlopen en zou het beleid veel beter gaan. Die redenering gold trouwens nog meer voor de federale regering. Maar het pakt anders uit, want die partijen zijn uiteraard elkaars concurrenten ter rechterzijde. Het beeld van een homogene Vlaamse grondstroom is ook gewoon fout. De CD&V is een fundamenteel andere partij dan de N-VA en de Open VLD, met andere tradities, een ander doelpubliek en een linkervleugel. Die linkervleugel moet ze nu zelfs meer uit de verf laten komen, omdat er geen socialisten meer in de regering zitten.

Heeft de Vlaamse regering last van schaduwpremier De Wever, zoals dat over de federale regering weleens wordt beweerd?

Sinardet: Dat speelt minder. Het is paradoxaal dat De Wever vooral focust op de bevoegdheden van de federale regering. Zijn recente interviews gaan over veiligheid, asiel, economie en de taxshift. De Vlaamse bevoegdheden staan vandaag wat verder af van de corebusiness van de N-VA.

Conclusie: de Vlaamse regering heeft het bijzonder moeilijk?

Sinardet: We mogen het bredere historische perspectief niet vergeten. Vlaanderen heeft als bestuursniveau te kampen met groeipijnen. Vorige Vlaamse regeringen hadden het vrij gemakkelijk omdat er minder bevoegdheden waren, maar vooral omdat er genoeg geld was. Een zak geld verdelen is nu eenmaal gemakkelijker dan besparen. Dan worden de tegenstellingen scherper en duiken er problemen op. Maar dat is uiteraard geen excuus, want dat betekent gewoon dat de Vlaamse regering volwassen aan het worden is en met gelijksoortige uitdagingen wordt geconfronteerd als andere regeringen. 2015 toont dat dit niet van een leien dakje loopt.