‘Er wordt veel gewaarschuwd, maar er worden minder pv’s opgesteld.’
‘Ongetwijfeld leveren zichtbare controles meer respect op voor het naleven van de verplichting. Als iemand tegen de lamp loopt, denk je toch: “Oei, mijn buurman is gepakt, ik zal mijn belastingen maar correct betalen.” Dat kun je natuurlijk niet kwantificeren. Maar wat leveren al die controles op voor de schatkist? Ook dat is niet zo makkelijk te becijferen, want er zijn heel veel inspectiediensten bij betrokken en een globaal overzicht is niet voorhanden.
Alleen al de fiscus haalde in 2006 3,8 miljard euro extra belastingen binnen dankzij controles en inspecties. In 2001 was dat 3,7 miljard en in 2005 3 miljard. Dat bedrag schommelt dus wat, maar je mag gemiddeld spreken van 3,5 miljard euro per jaar. Wat zo jaarlijks in de schatkist belandt, is dus vergelijkbaar met de 3,3 miljard die de regering-Van Rompuy bij de recente begrotingsonderhandeling moest vinden om haar doelstelling voor 2010 te halen.
Daarbij moet je dan nog de regularisaties van de andere inspectiediensten tellen. Daarvan weten wij dat bijvoorbeeld bij de RSZ per jaar gemiddeld 400 miljoen euro aan lonen geregulariseerd wordt, wat ongeveer 180 miljoen euro extra ontvangsten oplevert als gevolg van gefraudeerde socialezekerheidsbijdragen. We mogen bij dit alles de uitkeringsfraude niet uit het oog verliezen. De bedragen zijn daar niet zo groot, maar mensen die onterecht een vergoeding krijgen voor ziekte, werkloosheid of bijvoorbeeld een leefloon, ondermijnen natuurlijk ook ons socialezekerheidssysteem. We maakten een eerste overzicht van ontdekte uitkeringsfraude en kwamen al snel uit op een totaalbedrag van ongeveer 100 miljoen euro. Dat is al een aanzienlijke som, maar het werpt nog meer de vraag op waarom de ontdekte bijdragefraude zo gering is. Het feit dat men tot voor kort soms maar één dag kon regulariseren als iemand betrapt werd op zwartwerk, maakt dat het sop de kool niet waard is. De RSZ maakte eens de berekening dat een terugvordering die soms maar 50 euro bedraagt tot 348 euro aan kosten zou impliceren voor een invordering via gerechtelijke weg.
De kernvraag hier is immers: wordt de fraude goed ingeschat? En zijn de bedragen die dan geëist worden bij regularisatie billijk? Een concreet voorbeeld: als iemand op zwartwerk wordt betrapt, hoe ver gaat men dan terug in de tijd om de boete te bepalen? In elk geval liggen de gemiddelde administratieve geldboetes zeer laag: 1413 euro is de gemiddelde boete in de periode 2004-2008. Dat is echt weinig, zeker in vergelijking met de minimum- en maximumbedragen die kunnen worden opgelegd. En er worden wel veel regularisaties ingesteld en waarschuwingen uitgedeeld, maar minder processen-verbaal opgesteld. Ik ben er dan ook van overtuigd dat de overheid, als ze zou willen, op een billijke manier zeker veel meer geld zou kunnen recupereren met haar strijd tegen fiscale en sociale fraude.’
