Heeft de liberalisering in de transportsector tot goede resultaten geleid?

Said El Khadraoui: Algemeen genomen geloven we niet dat de liberalisering de problemen als vanzelf zal oplossen. De bankencrisis heeft dat maar al te duidelijk aangetoond. Dat betekent niet dat we terugwillen naar de staatsmonopolies en het vastgeroeste staatsapparaat. We pleiten daarentegen voor een systeem op maat, met een zekere dynamiek, dat bovendien de milieuregels naleeft en sociaal is. Voor ons is het duidelijk: een vrije markt is nooit volledig vrij, er zijn altijd regels nodig om alles in goede banen te leiden.

Denk bijvoorbeeld aan de luchtvaartsector, waarbij de vrijmaking gezorgd heeft voor lagere prijzen en een democratisering van het gebruik. Maar Europa heeft moeten ingrijpen om bepaalde excessen weg te werken. Zo weigerde Ryan-air op een bepaald ogenblik een groep blinden, omdat het de maatschappij te veel zou kosten om die passagiers aan boord te brengen. We hebben toen aan een Europese verordening gewerkt, zodat ze mensen met een handicap niet meer kunnen weigeren.

Er zijn dus regels nodig. De vrijmaking moet daarom gefaseerd verlopen, in gelijke tred met het gelijkleggen van de sociale lat. Bovendien moet ze in een groter geheel passen. Momenteel is het wegtransport te goedkoop, als je kijkt naar de maatschappelijke kosten. Via het eurovignet en een slimme kilometerheffing moet Europa er mee voor zorgen dat bedrijven naar de spoorwegen en de binnenvaart overschakelen.

Gaat de liberalisering voor u vandaag al te ver, of is het toch aangewezen om ook andere sectoren vrij te maken of om te vormen?

El Khadraoui: Voor ons is de vraag niet of je moet liberaliseren of niet, maar wel hoe je een sector kunt hervormen om hem concurrentiëler te maken, rekening houdend met economische, sociale en milieudoelstellingen. De bagageafhandeling op de luchthavens bijvoorbeeld is vrijgemaakt. Dat betekent dat er op elke luchthaven minimaal twee spelers aanwezig moeten zijn. Maar de dag dat er een nieuwe maatschappij de opdracht binnenhaalt, verliezen veelal de werknemers hun job bij het vorige bedrijf, of ze kunnen blijven, maar dan tegen veel minder goede arbeidsvoorwaarden.

Daarom zijn we geen voorstander van een verdere liberalisering, maar wel van een gereguleerde markteconomie. De markt mag geen doel op zich worden. Dat was er in het verleden te veel aan voor de mensen. Het heeft het draagvlak voor Europa voor velen verkleind.