Mag het wat minder ‘ik’ zijn?

Hoe je het ook wendt of keert, in landen als het onze hebben vrouwen enorm veel keuzevrijheid. Je kan studeren, werken en wanneer je een partner hebt, kan je eventueel kiezen voor een deeltijdse baan en soms zelfs helemaal voor je gezin. Kinderen kies je wanneer het jou uitkomt.

Hoe je het ook wendt of keert, in landen als het onze hebben vrouwen enorm veel keuzevrijheid. Je kan studeren, werken en wanneer je een partner hebt, kan je eventueel kiezen voor een deeltijdse baan en soms zelfs helemaal voor je gezin. Kinderen kies je wanneer het jou uitkomt, en dient er zich eentje onverwacht en ongewenst aan, dan kan je zelf beslissen om de zwangerschap af te breken of verder te zetten.
Die hoge mate van keuzevrijheid heeft ons, vrouwen, persoonlijk gelukkiger gemaakt. We beslissen zelf over lijf en leden, over carrière en kinderen en daarnaast denken en beslissen we mee over de grote vraagstukken van deze tijd: onderwijs, economische crisis, balans werk en gezin, en noem maar op. In vergelijking met onze moeders en grootmoeders hebben we een hele weg afgelegd.

Vol zelfvertrouwen zetten we het leven naar onze hand met onszelf als middelpunt. Veel hoogopgeleide vrouwen, meteen ook de meest vrijgevochten groep, stellen het kinderen krijgen uit tot op latere leeftijd, omdat hen dat om allerlei redenen beter past. Gemiddeld baren we ons eerste kind op 30 jaar. Uitstel leidt echter tot afstel: vanaf 37 jaar gaat het steil omlaag met de vrouwelijke vruchtbaarheid.

Dan maar naar de fertiliteitskliniek? De kans op succes op oudere leeftijd wordt hier echter schromelijk overschat: slechts 20% kans op een kind als je 38 bent. Je eicellen op je 28ste laten invriezen en ze op je 38ste te gebruiken, het zogenaamde ‘social freezing’, lijkt een nieuw alternatief, maar is verre van ideaal. De procedure houdt inderdaad je eicellen jong, met een grotere kans op een in vitro bevruchting, maar de veroudering van je baarmoeder kan je niet tegenhouden. Op oudere leeftijd is een zwangerschap nooit een pretje en heb je altijd meer risico’s op complicaties.

Zwangerschapscomplicaties zijn er vandaag overigens meer dan vroeger, ook bij jongere vrouwen. Uit onderzoek van UZ Leuven blijkt dat meer en meer vrouwen kampen met overgewicht en zelfs zwaarlijvigheid op het moment dat ze zwanger worden. Net als roken en alcohol, is te veel gewicht schadelijk voor de foetus. Je kind loopt straks meer risico op diabetes en gewichtsproblemen.

Leefgewoonten in de zwangerschap beïnvloeden het genetisch materiaal van de foetus meer dan we denken. Over ‘fetal programming’ is het laatste woord nog niet gezegd. Een zwangere vrouw draagt een grote verantwoordelijkheid voor de gezondheid van haar ongeboren kind, of ze dat nu wil of niet. Hier botst keuzevrijheid met kinderwens, met als gevolg dat in België steeds minder kinderen geboren worden. Vrouwen die dromen van een kind, zullen meer inspanningen moeten leveren dan mannen: tijdig inplannen en gezond leven. Daar kan de emancipatie weinig aan veranderen.

Marleen Finoulst