Luc De Bruyckere, over VOKA en virtueel zwijgen in de Groep van 10

Luc De Bruyckere, bijna VOKA-voorzitter af: “Als we virtueel mee aan tafel zitten bij het sociaal overleg, zullen we ook meer onze mond moeten houden.”

Luc De Bruyckere stelt de datum van het interview twee keer uit. “Ik heb nu eigenlijk niets te vertellen,” klinkt het. Mensen van zijn kaliber weten hun momenten met zorg uit te kiezen. 1 september is ideaal. Enkele dagen voor de voorzitterswissel bij VOKA. En dag op dag de voorzitterswissel bij Ter Beke, het voedingsbedrijf dat hij 41 jaar lang heeft gemend.

We ontmoeten elkaar in juni tijdens het event Bryo van VOKA, waar piepjonge ondernemers worden geholpen bij de opstart van hun bedrijf. “Waarover wil je het hebben, Véronique?,” informeert hij. Het is een afscheidsinterview. Het moet een warm gesprek worden. “Wat zou u graag willen vertellen?,” kaats ik terug. De zaal stroomt vol, het netwerken kan beginnen. “Weet je wat, Véronique? Ik nodig je uit voor een lunch bij VOKA. Dan bekijken we dat op ons gemak.”

Na een lichte aarzeling stem ik toe. Het is hoogst ongebruikelijk dat ik ga tafelen met de persoon die naar Z-Talk Goossens komt. Ik heb ook nooit begrepen hoe collega’s van mij vlak voor de opname nog uitgebreid aan de dis plaatsnemen met hun gast(en) om het interview “op te warmen”. Het drankgebruik kan daar een voordeel zijn, vooral als de journalist zich onthoudt. Maar voor de rest zie ik alleen nadelen.

Half juli. Ik begeef me naar het nieuwe gebouw van VOKA in de Koningstraat in Brussel. Vlakbij het Belgische machtscentrum rond het Warandepark. VOKA ambieert een federale voetafdruk. Verhuizen van Antwerpen naar Brussel paste in die filosofie.

Ik word geleid naar de belendende ruimte van de zaal waar de raad van bestuur samenkomt. De ronde tafel is gedekt. Er wordt mij een glaasje bubbels geserveerd met de boodschap dat Luc De Bruyckere lichte vertraging heeft. Ik dood de tijd met nippen en een kunstwerk van Koen van Mechelen gadeslaan. Tot er geklop op een deur klinkt in de gang. Als dat blijkt aan te houden, ontdek ik achter de deur Luc De Bruyckere, die klaagt over zijn werkonwillige toegangsbadge. “Ik ben hier blijkbaar al voorzitter af.”

De Bruyckere heeft gekozen voor zeetong met sla en gebakken aardappeltjes. Die laatste zijn lichtjes aangebrand, de vis smaakt excellent. Nog veel lekkerder is de koele witte wijn, een Meursault.

De werkgeversvoorzitter begint spontaan over zijn rebelse jeugd. Hoe hij er de brui aan gaf in het Sint-Lievenscollege in Gent, uit pure balorigheid, tot grote radeloosheid van zijn vader. Ik informeer naar zijn vroegere hekel aan werkgeversorganisaties, blijkens een interview uit 1987, toen hij Manager van het Jaar werd.

Bij het vanille-ijs met aardbeien hoop ik te horen hoe Luc De Bruyckere het “nieuwe” sociaal overleg ziet. En dan vooral hoe dat praktisch in zijn werk zal gaan. VOKA wil wegen op de interprofessionele onderhandelingen van dit najaar. Daarin worden de loon- en arbeidsvoorwaarden voor de komende twee jaar vastgelegd. Het VBO heeft zich knarsetandend akkoord verklaard met de VOKA-stem in het kapittel. Het Verbond van Belgische Ondernemingen, Unizo en de Boerenbond hebben een zitje in de Groep van 10, waar ook de vakbonden aan tafel zitten.

VOKA ziet al jaren lijdzaam toe hoe ze buiten dat overleg gehouden wordt. Maar dat gaat nu allemaal veranderen, maakt De Bruyckere zich sterk. Er komt geen stoel bij in de Groep van 10, maar de aanwezige werkgevers betrekken VOKA wel vooraf bij de gesprekken over waar het naar toe moet, en waar vooral niet naartoe moet. “En dan hopen we dat ze onze mening en onze limieten tijdens het interprofessioneel overleg zullen respecteren,” zucht De Bruyckere.

“Wordt u tijdens de onderhandelingen zelf nog gebeld om bepaalde zaken af te checken?” Dat zou De Bruyckere natuurlijk zeer graag zien, maar hij beseft dat de nieuwe werkwijze nog niet meteen op kruissnelheid zal zitten. En wellicht weet De Bruyckere maar al te goed dat een extra werkgeversstem de zaken niet zal vergemakkelijken. Want vergist u niet, het werkgeversblok is geen monolitisch geheel. Integendeel zelfs, hoewel patroons hun eigen versplintering naar de buitenwacht zo veel mogelijk trachten te verdoezelen.

“Als we virtueel mee aan tafel zitten, zullen we ook meer onze mond moeten houden en onze kritiek binnenskamers houden”, zegt De Bruyckere als we naar de voordeur wandelen. Hij zegt het een tikkeltje onthecht, als een man die het op eieren lopen voortaan overlaat aan zijn opvolger, Michel Delbaere. We nemen afscheid. Ik loop de verschroeiende hitte van onze hoofdstad weer in.

Véronique Goossens

Z-Talk Goossens met Luc De Bruyckere is dit weekend te zien op Kanaal z, vanaf zaterdagochtend 11 uur.