Klassiek: Liszt in de mist (*)

Het Lisztjaar heeft hopelijk meer spannends in petto dan de bedroevende Muziek & Poëzie-voorstelling in Bozar gisterenavond.

Gehoord op 1/3 in Bozar in de reeks Muziek en Poëzie: “Lettres d’un bachelier ès Musique”. Brieven van Franz Liszt, door Claire Debono (sopraan), David Lively (piano) en Jérémie Siska (acteur)

Franz Liszt (1811-1886) is om allerlei redenen een van de meest fascinerende figuren uit de muziekgeschiedenis. Zijn oeuvre bevat veel meer dan we (sporadisch) te horen krijgen. Hij opende de poort naar de atonaliteit – het beroemde Tristan-akkoord van Wagner komt van hem! – en hij was een groot reiziger, denker en briefschrijver. Hij had het geluk lang te leven en doorspartelde daarom als kunstenaar en als mens vele etappes, in wereldlijke én geestelijke zin. Dat maakt zijn muziek in zijn totaliteit kleurrijk, fascinerend en zelfs diep. Alleen de duivelskunstenaar die met zijn indrukwekkende virtuositeit en grote mond het publiek genadeloos wist in te pakken, lijkt echter de tand des tijds te hebben doorstaan. Daarom is een voorstelling als “Lettres d’un bachelier ès Musique” naar aanleiding van het 200ste geboortejaar van Liszt absoluut welkom. Er komen brieven van Liszt aan bod, zij het gefingeerde brieven aan vrienden (George Sand, Heinrich Heine, Adolphe Pictet, Lambert Massart, e.a…), geschreven en verschenen in afleveringen in een Parijse krant in 1837/1838. Het is de stem van een jonge, geestdriftige, twintiger met een grote dosis humor en nog onbespoten idealen.

Deze brieven werden in Bozar niet onverdienstelijk gebracht door de knappe Jérémie Siska, in de oorspronkelijke taal, het Frans. Tussen het geratel door – Frans theater gaat nu eenmaal dubbel zo hard als nodig – kreeg het publiek sopraan Claire Debono te verduren. Zij bracht vijf liederen van Liszt op tekst van Goethe, Heine, Hugo en Petrarca, aan de piano begeleid door David Lively, ooit nog finalist van de Koningin Elisabeth Wedstrijd. In geen jaren heb ik in een concertzaal nog zo vals horen zingen als Claire Debono in deze voorstelling. Voelde ze zich met haar achtergrond in de barok op glad ijs in deze haar onbekende liederen? Had ze haar dagje niet? Of zingt ze altijd zo hemeltergend tegen de toon aan? Hoe dan ook, genieten van de muziek was wat mij betreft volstrekt uitgesloten.

Soelaas bracht het gevoelige kleurenspel van David Lively. Op een sympathieke manier bleef hij de sopraan moedig de weg naar schoonheid en warmte wijzen, maar zonder resultaat. In het laatste lied raakte hij ook zelf de trappers kwijt. Halverwege de voorstelling kregen we even “rust” bij zijn virtuoze vertolking van Après une lecture de Dante, uit Années de Pèlerinage, deuxième année, S 161. Lively liet warmte, kracht en kleur versmelten tot een Liszt zoals ik hem graag hoor: viriel, fier, wijds en toch dromerig. Maar de grote boog ontbrak. Al van de eerste muzikale zinnen zat Lively aan zijn plafond waardoor zijn streven naar een hoogtepunt alleen maar amechtig ging klinken.

Over de inspiratieloze setting van Anne Festraets valt weinig meer te zeggen dan dat ze ondoordacht, niet gedocumenteerd en saai was. Enkele stoelen op een verhoogje en wat jasjes aan-en-uit trekken noem ik geen ruimtelijk concept. Dat is een non-concept dat het kleinste kind kan verzinnen.

Niettemin heeft toch een deel van het publiek genoten. Tussen de aarzelende applausjes zat hier en daar een geestdriftig applausje…

Greet Van ’t veld

Nog te zien in Brussel op zondag 4/3 om 13u in Zaal M, PSK

www.bozar.be