Ewald Pironet

Het uitgestelde debat

A propos: iemand nog iets gehoord over het Zilverfonds?

Iedereen is het erover eens: om de toekomst van onze pensioenen te verzekeren, zullen we langer moeten werken. Dat zal evenwel niet volstaan. En à propos: iemand nog iets gehoord over het Zilverfonds?

Eigenlijk weten we het al meer dan 20 jaar: door de vergrijzing slorpen de pensioenen vanaf nu een steeds groter deel van onze welvaart op. We leven steeds langer maar onze loopbaan werd steeds korter. Het aantal gepensioneerden in verhouding tot het aantal werkenden neemt snel toe. De voorbije weken hebben politici kwistig hun pensioenplannen rondgestrooid. Hoe verschillend ze ook zijn, over één zaak is iedereen het eens: we zullen langer moeten werken. Hoevéél langer, daarover zijn de meningen verdeeld. Pensioenminister Michel Daerden (PS) stelt dat binnen 20 jaar iedereen drie jaar langer aan de slag moet. Open VLD wil veel sneller gaan: we moeten drie jaar langer werken tegen 2020. CD&V wil niet meer horen van een pensioenleeftijd, maar wil dat mensen 45 jaar werken om een volledig pensioen te krijgen. SP.A zegt dat we ‘natuurlijk langer moeten werken’, maar blijft vaag.

Van welke partij deze voorstellen – eigenlijk niet meer dan sloganeske ideetjes – ook komen, steeds ontbreekt een becijferde onderbouw. Elke basis om weloverwogen keuzes te maken over de toekomst van ons pensioenstelsel ontbreekt.

Bovendien wordt nu sterk benadrukt dat meer mensen langer moeten werken, maar er zal meer nodig zijn als we echt een antwoord willen bieden aan de grote uitdaging die de vergrijzing met zich meebrengt. Onze economie moet groeien en nog niet weinig: Europese Raadsvoorzitter Herman Van Rompuy verklaarde dat Europa gemiddeld 2 procent groei nodig heeft om zijn welvaart te kunnen behouden. Luc Coene, die binnenkort gouverneur wordt van de Nationale Bank, verklaarde onlangs evenwel dat in ons land ‘een groei van 2 procent in de eerstvolgende drie, vier jaar geen haalbare kaart meer is’. Over hoe we dat gaan oplossen, hoor je vandaag niets.

Naast langer werken en economische groei, moet een ernstig pensioendebat ook gaan over de overheidsfinanciën en wat we daarmee doen. Zo’n discussie wordt vandaag angstvallig vermeden. Alleen de bij SP.A uitgerangeerde Frank Vandenbroucke durft daar nu op te wijzen: de onvermijdelijke budgettaire sanering dwingt ons meer dan ooit om strategische keuzes te maken.

Daarbij mogen we niet alleen kijken naar de pensioenen, maar moet het ook gaan over onze sociale zekerheid, gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, enzoverder. Kortom: welk soort samenleving willen we? Geen spoor van ernstig debat hierover.

Het pijnlijke bij dit alles is dat men allang zag aankomen dat de pensioenen vanaf 2010 steeds moeilijker betaalbaar zouden worden. De paars-groene regering richtte in 2001 het Zilverfonds op, een spaarpotje dat ons stilaan van pas zou moeten komen – maar zoals deskundigen dat hadden voorspeld is het nauwelijks meer dan een lege doos. Het Zilverfonds was dan ook volksverlakkerij met twee catastrofale gevolgen. De geloofwaardigheid van de verantwoordelijke politici kreeg (nog maar eens) een lelijke knauw. En door de illusie van het Zilverfonds ‘dat de vergrijzingskosten wel zou opvangen’ bleef een grondig debat over welke richting we uit moeten met onze welvaartsstaat volledig achterwege.

Nu, in veel moeilijkere omstandigheden, kunnen we die discussie niet langer ontlopen. Met alleen maar wat langer te werken, zullen we er echt niet komen.

Ewald Pironet

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content