Het gat in onze emmer

Het zou al te gortig zijn mocht de regering opnieuw meer belastingen halen bij de al zwaar getroffen middenklasse.

Het is een oud liedje. Wie het Tom Manders alias Dorus nog nooit heeft horen zingen, moet het dringend op YouTube opzoeken: ‘R Zit ‘N Gat In M’n Emmer. Eigenlijk is het een traditioneel volksliedje waarvan de oudste, Duitse versie dateert van rond 1700, maar het is nog altijd actueel.

Het liedje begint zo: ‘Ho ho ho jongens, stop eens even, d’er ligt hier wat te smeulen en ik ruik een enorme brandlucht’. Dan ontspint zich een dialoog tussen twee personen, waarbij om een emmer wordt gevraagd om te kunnen blussen, maar in die emmer – u raadt het al – zit een gat. Om het gat te dichten is een stuk hout nodig, maar om een houten stop te maken is een bijl nodig, maar om met de bijl te kunnen hakken moet die eerst geslepen worden, om ze te slijpen is er water nodig en om dat water te halen is een emmer nodig, maar in die emmer zit een gat… Enzovoort.

Iets soortgelijks is er aan de hand met onze begroting: er zit een gat in onze begroting en daarover wordt al lang geëmmerd, maar we krijgen het niet dicht. De begroting van dit jaar blijkt nu al een tekort te hebben van 3 miljard omdat de groeivooruitzichten slechter zijn dan verwacht: de regering ging bij de begrotingsopmaak in oktober uit van een groei met 0,7 procent in 2013, volgens de recentste cijfers van het Planbureau zal dat maar 0,2 procent zijn. Dat is een serieuze budgettaire tegenvaller. De regering-Di Rupo moet samen met de regionale regeringen op zoek naar 3 miljard euro besparingen en nieuwe belastingen.

Specialisten hadden bij de begrotingsopmaak al gewezen op de al te optimistische groeicijfers. Het is trouwens niet de eerste keer dat de regering-Di Rupo gebruik maakt van die truc. Tijdens de begrotingscontrole in de zomer 2012 ging ze plots uit van een groei met 0,5 procent, terwijl economen vonden dat een nulgroei veel realistischer was – zoals later ook bleek. Minister van Financiën Steven Vanackere (CD&V) volhardt trouwens in de boosheid. Volgens hem hoeft er nu ‘slechts’ 1 miljard extra bespaard te worden, want hij ziet de economie in de tweede jaarhelft fors aantrekken. Tja, we zullen wel zien in de zomer, maar voorzichtigheid is de beste raadgever in onzekere economische tijden.

Het is natuurlijk niet eenvoudig om nog eens voor 3 miljard euro maatregelen te vinden, want die komen boven op de 18 miljard aan besparingen en belastingen die recent al werden doorgevoerd. En vooral de Franstalige socialisten roepen om de begrotingsdoelstellingen wat te versoepelen, zodat er minder geld gevonden hoeft te worden. Maar of Europa en de financiële markten dat zien zitten?

Uit de onthullende reeks ‘De Belgische belastingroute’ in zakenkrant De Tijd bleek de voorbije week dat wie zich weet te organiseren in België geen of nauwelijks belastingen hoeft te betalen. België is een fiscaal paradijs voor vermogende bedrijven, maar een hel voor mensen die werken want zij worden loodzwaar belast. De discussie over ‘fiscale moraliteit’, dixit fiscaal expert Michel Maus, is daarbij op gang getrokken. Het zou al te gortig zijn mocht de regering opnieuw meer belastingen halen bij de al zwaar getroffen middenklasse.

We blijven dus zitten met een gat in onze emmer. We kunnen het wat minimaliseren zoals onze minister van Financiën, maar het is en blijft een gat. Hoe we het moeten dichten weet niemand, iedereen schuift de verantwoordelijkheid door naar een ander, net zoals in het liedje van Dorus. Hoe het daarin afloopt met dat smeulende vuurtje krijgen we trouwens niet te horen, maar de kans is groot dat de boel er ondertussen in de fik staat. Onze staatsschuld, nog altijd zowat 100 procent van het bruto binnenlands product, blijft gevaarlijk smeulen. De brandlucht is niet te harden.

Ewald Pironet