Zelfoverschatting heeft ook goede kanten

© Reuters

Een groot ego is doorgaans een pain-in-the-ass voor de mindere goden rondom. Maar wat zelfoverschatting helpt je vooruit in het leven, zo suggereert een recente studie in Nature.

Zelfvertrouwen is een essentiële eigenschap voor succes in veel domeinen van het leven. Om een partner te vinden, om controle te verwerven en behouden over je werk, om beslissingen te nemen die de toekomst van een land bepalen en ga zo maar door.

Bluffen werkt

Volgens sommige mensen schiet je met zelfvertrouwen echter net tekort en ben je met wat zelfoverschatting beter gediend. Het zou je scherper maken en meer drive geven om verder te gaan en beter te doen dan voordien. Wat bluf zou ons in een betere positie plaatsen en meer geloof in het eigen kunnen opleveren, zowel van onszelf en van anderen. Zo zijn we onze eigen zelfvervullende voorspelling.

Spontaan zou je denken dat daar alleen onheil van kan komen. Dat wie zichzelf overschat de dieperik in gaat. Toch niet, zo blijkt uit een mathematisch model dat uitgedokterd werd door een team Britse en Amerikaanse onderzoeker.

Zelfoverschatting levert volgens dat model over verschillende generaties heen betere resultaten op in zeer uiteenlopende omstandigheden dan een neutrale en accurate inschatting van de situatie.

Het is een opmerkelijk resultaat, maar er hangt een donkere wolk over het succes van de zelfoverschatting. Die levert alleen winst op zolang je de negatieve gevolgen ervan binnen de perken kunnen houden. Dat lijkt nogal logisch. Zolang het alleen maar om een soufflé voor een etentje met vrienden gaat, is hoon het enige wat je moet trotseren. Maar de recente crisissen in Irak en de financiële wereld tonen aan dat het ook grimmig fout kan lopen.

Genetisch geprogrammeerd

Dat overschatting het vaker haalt van een correcte inschatting heeft volgens het onderzoeksteam sporen nagelaten in ons genetisch profiel. Mensen en volkeren met een overwinnaarsmentaliteit hebben meer afstammelingen nagelaten dan de anderen, waardoor we als mensenras deze trekken vrij algemeen zijn gaan vertonen.

Volgens Dominic Johnson, leider van het team, komt het er dus op aan die typische menselijke overschatting in goede banen te leiden om op die manier de occasionele ramp te vermijden. Maar dat lijkt van vrij veel optimisme en geloof in de mensheid te getuigen.

De vraag is immers of de mens, zelfgenoegzaam als hij is, de tekenen van de ultieme ramp wel tijdig zal willen herkennen en er ook iets aan willen doen.

Zegt het begrip klimaatsverandering je misschien iets?

Jan Etienne, Bodytalk

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content