Mysterie van de dag: waarom zijn muggen zo kieskeurig?

Marleen Finoulst
Marleen Finoulst Arts en journalist

In hetzelfde bed slapen en vaststellen dat jij ’s ochtends bijna leeggezogen werd door hongerige muggen, terwijl je partner amper een muggensteek vindt. Hoe kiest een mug?

Dat muggen kieskeurig zijn wanneer ze zich laven aan ons bloed en dat liever uit de één dan uit de ander halen, hebben velen van ons al mogen ondervinden.

Zoet bloed?

Het is zeker geen kwestie van zoet bloed, want muggen gaan op de reuk af, niet op de smaak. Het ene bloed kan zoeter zijn dan het andere, maar dat is geen persoonsgebonden eigenschap: het hangt gewoon af van wat je zopas gegeten hebt. De smaak van je bloed is trouwens niet erg nuttig voor een mug die tussen jou en jouw bedgenoot moet kiezen: de smaak komt ze pas te weten nadát ze gestoken heeft.

Overigens steken alleen de vrouwelijke muggen. Steekmuggen leven van plantennectar, maar de vrouwtjes hebben daarbovenop bloed nodig om hun eieren te laten rijpen. Meestal gaan ze tijdens de schemering op jacht.

Geurstoffen

Muggen kunnen je geur wel vanop afstand ruiken. Ze zoeken om te beginnen koolstofdioxide: dat wijst op een ademend wezen. Biologen die muggen willen vangen, gebruiken wel eens een blok droog ijs (bevroren koolstofdioxide) om hun val aantrekkelijker te maken. Lichaamstemperatuur en vocht spelen ook een rol bij het vinden van een prooi.

Om te weten of ze een mens of een ander dier voor zich heeft, gaat de mug verder af op de geur van onze huid: melkzuur uit zweet, vetzuren uit talgklieren en ammoniakverbindingen spelen daarbij allemaal een rol. Samen zorgen ze voor de typische mensengeur.

Bacteriën bepalen geur

Individuele verschillen in die geurstoffen maken dat iedereen net iets anders ruikt. De ene is voor muggen aantrekkelijker dan de andere, al is nog niet in detail duidelijk wat hier het verschil maakt.

We zijn niet helemaal zelf verantwoordelijk voor onze geur. Onze huid wordt bewoond door allerlei bacteriën, gisten en andere micro-organismen. Die leven van onze uitscheidingen en afschilferingen, en zetten dat materiaal om in weer andere stoffen. Ze bepalen voor een goed deel onze geur.

Wat kan je doen?

Draag een lange broek en een blouse met lange mouwen, en werk het geheel af met een hoed met sluier. En als je ’s avonds buiten wilt zitten, zet de lamp dan ergens anders en blijf zelf in het donker. Nog een probaat middel: de barbecue aansteken en in de rook gaan zitten. Wel nogal oncomfortabel allemaal.

Je kan ook zelf in de aanval gaan. Steek een citronellakaars aan. Voor muggen stinkt dat. Jammer genoeg vervliegt die geur nogal snel. Een andere geur die muggen niet lekker vinden is die van pyrethrum. Te vinden op kartonnen spiralen die je moet aansteken.

Eucalyptusolie is ook handig, en heeft het voordeel dat wij het zelf lekker vinden ruiken. Het zit nogal eens in muggenmelk, crèmes en spuitbussen voor op de huid. Als er ergens op het etiket diethyltoluamide of DEET staat, zit je ook goed.

Partner Content