‘Waarom geven voedingswetenschappers zo weinig tegengas bij tegenstrijdige berichten?’

Er is dringend meer actie nodig om het juiste voedingsadvies bij de mensen te krijgen, vindt Marleen Finoulst. ‘Het is erg gesteld met onze kennis over voeding.’

De beelden van duizenden eieren die vernietigd werden tijdens de fipronilcrisis waren verschrikkelijk. Akkoord, het pesticide, hier gebruikt tegen bloedluisziekte bij leghennen, hoort niet in de eieren te zitten en de verantwoordelijken moeten gestraft worden. Maar bij normale consumptie was er geen gevaar voor de gezondheid.

Pure fobie en niet voor het eerst. In 2011 werd in Europa 13 miljoen kilo komkommers vernietigd wegens een mogelijke besmetting met de EHEC-bacterie. Ten onrechte, bleek later, want de E coli bacterie, die enkele slachtoffers had gemaakt, was afkomstig van biologisch gekweekte taugé.

De massale vernietiging van voedingswaren met een mogelijk risico lijkt vaak een impulsieve, emotionele beslissing. Het gaat er niet meer om hoe schadelijk zo’n ei echt is voor de gezondheid, het gaat om de perceptie van een associatie tussen fipronil-eieren en sterven door kanker. Eten is emotie geworden en we zijn overdreven bang. Mensen drinken klei om hun lichaam te zuiveren, ze detoxen tegen beter weten in, terwijl het allemaal pure nonsens is. Sommige ouders durven hun baby zelfs geen gangbare kindervoeding voor te schotelen, met soms een tragische afloop.

Het is erg gesteld met onze kennis over voeding. Het debat krijgt zelfs de allures van een moderne religie, heilige boeken en zondig gedrag inclusief. Ik ken dames die letterlijk geen plak kaas meer op een boterham durven te leggen, want de combinatie brengt hun systeem uit balans, of ze worden doodmoe van de gluten, denken ze. Een kleine rondvraag bij vooraanstaande voedingswetenschappers om te achterhalen waarom ze zo weinig tegengas geven in de kakofonie van tegenstrijdige voedingsberichten levert vooral schouderophalende reacties op.

Geen tijd, onze taak niet, mensen geloven ons toch niet, enzovoort. De enkelen die er wel tijd voor maken, riskeren soms afkeurende reacties van collega’s uit het academische milieu.

In Nederland willen ze er wel iets aan doen: de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappers organiseert sinds kort workshops voor academici over communiceren met de media en reageren op sociale media. Ook bij ons is dringend meer actie nodig.