Pasgeboren kindjes die niet in een wieg slapen, maar in een kartonnen doos. Het lijkt vreemd, maar het is een populaire traditie in Finland en het idee verspreidt zich nu ook naar andere landen.
De Finse ‘babybox’ is een gratis pakket met babyspullen dat elk Fins gezin kan krijgen van de overheid als het bevalt van een zoon of dochter. Op de bodem van de doos, die zo’n zeventig bij dertig centimeter groot is, ligt een matras waardoor veel Finse pasgeborenen er hun eerste weken of maanden in slapen.
Toen de Britse omroep in 2013 over de opmerkelijke Finse traditie berichtte, werd de interesse ook in de rest van de wereld aangewakkerd en nu wordt het al uitgetest in verschillende landen.
Gelijke start
Het babypakket van de Finse overheid is een traditie die teruggaat tot in de jaren ’30. Oorspronkelijk was het vooral bedoeld om minder welgestelde ouders tegemoet te komen in de kosten bij een geboorte, maar in 1949 werd het pakket uiteindelijk voor alle zwangere Finse vrouwen ter beschikking gesteld. Elke baby – ongeacht sociale klasse – een gelijke start geven in het leven, was het onderliggende idee.
Het was ook een van de maatregelen van de Finse overheid om iets te doen aan de hoge kindersterfte in het land tijdens de eerste helft van de vorige eeuw. De doos is immers niet alleen gratis en praktisch door het handige formaat, maar ook veilig omdat de baby niet meer bij de ouders in bed hoeft te slapen, zoals vroeger vaak het geval was. Als baby’s in het bed van de ouders slapen, bestaat er namelijk een hoger risico dat het kind tijdens de nacht stikt.
Sympathiek concept
De babybox blijkt een van de verschillende, succesvolle maatregelen die Finland hielpen om zijn kindersterfte sterk te doen dalen in de daaropvolgende decennia. Ook in 2006 bewees het nog zijn nut: om borstvoeding te promoten werden papflessen uit het pakket weggelaten. Wat er wel in zit, zijn onder meer rompertjes, pampers, een slaapzak en badproducten.
“Wij vinden het alvast een sympathiek concept”, zegt de woordvoerster van het Vlaamse ‘Kind en Gezin’. ‘De Finse overheid geeft niet zomaar wat spullen aan de gezinnen, want ze gebruiken het ook voor sensibilisering en preventie.’
Ruim 90 procent
De levensstandaard in Finland is ondertussen veel hoger dan in de jaren ’30 en gezinnen kunnen in de plaats van de babybox ook kiezen voor een vergoeding van 140 euro van de overheid. Toch kiest ruim 90 procent van de gezinnen voor het eerste. Sommige gezinnen zien het ook als een kwestie van tijd besparen. Zo vertelt een moeder aan de Britse omroep BBC dat ze zich dankzij het pakket niet druk hoeft te maken in het vergelijken van prijzen en het vele winkelen.
‘We vinden het vanzelfsprekend dat alle kersverse ouders voldoende geld hebben om een wieg of bed te kopen, maar dat is niet altijd zo’
In andere landen van over de hele wereld wordt nu geëxperimenteerd met vergelijkbare dozen. Zo had een doctoraatstudent bijvoorbeeld het idee om de doos in Zuid-Azië met muskietennetten te voorzien om baby’s tegen malaria te beschermen.
Vanzelfsprekend
Ook in meer ontwikkelde landen, zoals Engeland, wordt met het concept geëxperimenteerd. ‘We vinden het vanzelfsprekend dat alle kersverse ouders voldoende geld hebben om een wieg of bed te kopen, maar dat is niet altijd zo’, vertelt de Britse gynaecologe Karen Joash aan de BBC. ‘Bovendien maakt het handige formaat van de doos het voor de moeders mogelijk om hun baby meer bij hen te hebben.’ In de Verenigde Staten en Australië lopen er ook veel projecten om de babybox uit te testen.
Toch is niet iedereen overtuigd van het idee. De BBC citeert ook nog een professor die onderzoek doet naar kindersterfte. Hij zegt dat het theoretisch wel klopt dat het kindersterfte kan vermijden doordat kinderen niet meer in het bed van de ouders hoeven te slapen. Toch relativeert hij ook: ‘Armoede bestrijden, ouders doen stoppen met roken en het verbeteren van de prenatale zorg zijn essentiëler.’ (RDC)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier