Hoe meer reclame voor voedingsproducten in uw omgeving opduiken, hoe groter de kans dat u te veel gaat eten en gewichtsproblemen krijgt.
Zo luidt de conclusie van een onderzoek dat deze week gepubliceerd wordt. Het gaat om een Amerikaans onderzoek, gepubliceerd in het vakblad BMC Public Health en uitgevoerd in 2 grootstedelijke gebieden, waarbij de impact van buitenadvertenties op het eet- en drinkgedrag geanalyseerd werd op basis van telefonische enquêtes.
Daaruit bleek dat hoe meer buitenreclames voor voedsel of frisdrank in een bepaalde wijk aanwezig waren, hoe meer inwoners er kampten met overgewicht. Daarbij werd gecorrigeerd voor leeftijd, afkomst en opleidingsniveau.
Voor iedere stijging met 10 procent van het aantal buitenreclames, nam het risico op overgewicht met een factor 1,05 toe. Daarmee is natuurlijk nog geen oorzakelijk verband aangetoond: het gaat immers om bevragingen waarmee de respondenten zelf aangaven hoe groot ze zijn, hoeveel ze wegen en wat ze allemaal eten en drinken.
Toch is de kans op een toevallig verband niet groot: eerder onderzoek toonde al aan dat omgevingsfactoren een sterke invloed uitoefenen op het eetgedrag. Opnieuw rijst de vraag of reclame voor frisdranken en andere dikmakers niet aan banden moet worden gelegd.
Te aantrekkelijk voedsel
Vorig jaar nam de Amerikaanse arts David Kessler in zijn boek ‘Laat je niet volvreten’ de voedingsindustrie al op de korrel. Die maakt haar producten zo aantrekkelijk, dat weerstaan steeds moeilijker wordt.
Volgens Kessler focust het wetenschappelijk onderzoek zich te veel op de lichamelijke en te weinig op de psychologische factoren van obesitas. David Kessler was van 1990 tot 1997 voorzitter van de Food and Drug Administration, het agentschap van de Amerikaanse overheid dat waakt over de kwaliteit en de veiligheid van voedsel en medicijnen. In de Verenigde Staten was zijn boek The end of overeating een bestseller.
Belonen met emoties
Het verlangen naar eten ontstaat uit een opeenvolging van verschillende mechanismen in de hersenen. Persoonlijke ervaringen geven bepaalde etenswaren een emotionele lading, en die emoties worden in het geheugen opgeslagen. Details die gerelateerd zijn aan emotioneel beladen gebeurtenissen onthouden we beter.
Een geslaagde reclamecampagne koppelt een emotionele lading aan een product. In de reclame worden geen producten aangeprezen, maar emoties. De gedachte aan een bepaald voedingsproduct kan later voldoende zijn om een herinnering aan genot op te wekken, wat de zelfbeheersing bemoeilijkt.
Volgens Kessler worden in het brein patronen gevormd die voedingswaren koppelen aan emoties. Door het eten van een bepaald product wordt de eter beloond met een positieve emotie. Dat is sterker dan rationeel denken. Informatie over calorieën of vetgehalte heeft weinig vat op je goesting om een cola te drinken of een pizza te bestellen.
Jezelf verwennen met eten is ook een relatief goedkope vorm van entertainment. Een hoge werkdruk en stress vergroten de behoefte aan een beloning. Eten wordt voorgesteld als een persoonlijk verwenmoment. Een kant-en-klare maaltijd uit de supermarkt met op de verpakking de naam van een sterrenchef geeft je onbewust het gevoel dat je jezelf iets speciaals cadeau doet. We worden meer beïnvloed door reclame dan we zelf denken.
Marleen Finoulst, Bodytalk
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier