Verminderde reukzin wijst mogelijk op Alzheimer: 5 andere symptomen

© iStock
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Uit nieuw onderzoek blijkt dat een geurtest in de toekomst een vroege diagnose van de ziekte van Alzheimer mogelijk kan maken. Er zijn echter nog andere symptomen die vroegtijdig kunnen signaleren dat er iets aan de hand is.

Al sinds het begin dat de ziekte van Alzheimer in 1906 door Alois Alzheimer werd ontdekt, zijn wetenschappers op zoek naar manieren om de ouderdomsaandoening vroeger te identificeren.

De ziekte van Alzheimer is een ongeneeslijke hersenziekte die de cognitieve functies als het geheugen en de rede langzaam aantast. Ongeveer 35 miljoen mensen wereldwijd lijden aan de ziekte. Maar de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat het aantal tot 115 miljoen zou kunnen stijgen tegen 2050.

Momenteel wordt de diagnose gesteld aan de hand van geheugentests, maar tegen de tijd dat je aan geheugenverlies lijdt, kun je de ziekte al 20 jaar hebben en heb je al 50 procent van je hersencellen verloren. Eender welke behandeling is vanaf dat moment erg moeilijk om nog efficiënt te zijn.

Enkele jaren geleden zagen neurologen van de University of California al potentieel in een vroegtijdige oogtest. De ogen zijn immers niet alleen een venster op de wereld, maar ook een venster op de hersenen. Tijdens de embryonale ontwikkeling wordt het achterste van het oog – de retina – immers opgebouwd uit hetzelfde weefsel als dat van de hersenen. Een van de tekenen van Alzheimer is de opstapeling van amyloide bèta plaque in de hersenen en die plaque blijkt zich ook in het oogweefsel op te stapelen, zo blijkt uit het onderzoek.

Momenteel wordt de diagnose gesteld aan de hand van geheugentests, maar tegen de tijd dat je aan geheugenverlies lijdt, kun je de ziekte al 20 jaar hebben en heb je al 50 procent van je hersencellen verloren.

Ook een geurtest zou de ziekte goe dop voorhand kunnen opsporen, zo blijkt uit een nieuwe studie in het vakblad van Neurology. Wetenschappers van de McGill University in het Canadese Quebec hebben voor het eerst aangetoond dat een verminderde reukzin een vroege indicatie van de ziekte kan zijn. De onderzoekers bestudeerden 300 mensen met een verhoogd risico op Alzheimer omdat ze een ouder hebben die aan de ziekte lijdt. Ze kregen enkele geurtests, waarbij ze geuren, gaande van kauwgom tot benzine, moesten identificeren. Een honderdtal van de vrijwilligers, met een gemiddelde leeftijd van 63 jaar, gaven daarnaast ook de toestemming voor een regelmatige test via een lumbale punctie op zoek naar eiwitten in het ruggemergsvocht die gerelateerd zijn aan de ziekte van Alzheimer.

De onderzoekers ontdekten dat zij die het meeste moeite hadden met het onderscheiden van de geuren over de meeste biologisch indicaties van Alzheimer beschikten. Dit is volgens de wetenschappers geen verrassing omdat de bulbus olfactorius (betrokken bij de reukzin) en de entorinale schors (betrokken bij het geheugen en het benoemen van geuren) bij de eerste hersenstructuren zijn die door de ziekte worden aangetast.

Uiteraard waarschuwen wetenschappers ervoor om niet enkel en alleen te steunen op de geurzin voor een diagnose van de ziekte van Alzheimer. Een verminderde capaciteit om geuren te onderscheiden kan immers ook te verklaren zijn door andere medische problemen. Bovendien rest nog de vraag of iemand 10 tot 15 jaar op voorhand wel wil weten of hij de ziekte al dan niet zal krijgen. Voor de ziekte van Alzheimer is nog steeds geen behandeling gevonden.

Toch is het vroegtijdig ontdekken van de ziekte van Alzheimer van groot belang om de latere symptomen te kunnen uitstellen.

Verlies van geheugen

Het zich moeilijk kunnen herinneren van eenvoudige, alledaagse dingen zoals afspraken, namen enzovoort kan mogelijk beschouwd worden als een vroeg symptoom van de ziekte. Let op: Niet op een woord kunnen komen of vergeten waar de wagen geparkeerd staat, wil nog niet zeggen dat je aan Alzheimer lijdt. Als je echter de naam van een gezins- of dicht familielid niet meer weet of steeds weer opnieuw dezelfde vraag stelt, is er meer aan de hand.

Moeilijkheden bij alledaagse taken

Wanneer het niet meer lukt om een voorheen vertrouwde route te nemen, mensen op foto’s te herkennen of de spelregels van je favoriete spelletje te herinneren, kan dat een mogelijk teken van Alzheimer zijn. Hoe langer de problemen aanhouden, hoe meer mensen zelfs de tijd vergeten of niet meer weten hoe ze ergens geraakt zijn.

Humeurschommelingen

Regelmatig extreem humeurig zijn is ook een mogelijk symptoom van de ziekte. Mensen wisselen blijdschap af met droef- of boosheid zonder enkele reden. Wanneer dit een dagelijks fenomeen wordt, moet men zich zorgen beginnen te maken.

Spraak- en schrijfproblemen

Alzheimerpatiënten vinden het moeilijk om een zin te construeren. Ze stoppen met praten in het midden van een zin omdat ze niet weten hoe ze ze kunnen afmaken of ze vinden niet de juiste woorden om zichzelf uit te drukken. Dat kan ook het geval zijn met de geschreven taal, maar bij de gesproken taal valt het natuurlijk meer op.

Minder sociale interactie

Eens mensen deze kleine veranderingen bij zichzelf beginnen op te merken, verliezen ze zelfvertrouwen en vermijden ze sociaal contact omdat ze verward zijn over hun toestand. Ze zijn bovendien ook minder geïnteresseerd om naar bijeenkomsten te gaan en ze verliezen zelfs belangstelling in de dingen die ze leuk vinden.

Ondertussen ziet het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer steeds veelbelovender uit. In de hersenen van Alzheimerpatiënten bevinden zich tal van eiwitophopingen of plaques die vermoedelijk leiden tot het afsterven van zenuwcellen en zo geheugenverlies en andere symptomen veroorzaken. Deze plaques bestaan uit samengeklitte amyloide bèta. Wereldwijd zijn wetenschappers op zoek naar manieren om dit samenklitten te voorkomen of om de plaques weer af te breken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content