ULB-wetenschappers dichter bij genezen slaapziekte

Wetenschappers aan de Université Libre de Bruxelles hebben een proteïne van ons immuunsysteem gemuteerd zodat het de parasiet die de slaapziekte veroorzaakt kan doden. Dat meldt de BBC-website.

De veroorzaker van de slaapziekte is de parasiet trypanosoma, die in het lichaam van de mens terechtkomt door de bloedzuigende tseetseevlieg. De variant van trypanosoma genaamd gambiense is verantwoordelijk voor meer dan 97% van de gevallen van slaapziekte in West- en Centraal-Afrika. Het is die variant waartegen de ULB-wetenschappers een behandeling ontwikkeld hebben.

Tegen andere vormen van slaapziekte zijn mensen nochtans weerbaarder. ApoL1, een proteïne in ons immuunsysteem, doet trypanosomaparasieten geloven dat het goedaardig is voor hen. Daarna nestelt de proteïne zich in het membraan van de parasiet, zodat ze ze kan doden.

Maar gambiense heeft een verdedigingsmechanisme ontwikkeld tegen ApoL1, dat beschreven wordt door de ULB-wetenschappers. Om te beginnen creëert gambiense een proteïne dat de membranen stijver maakt, zodat ze nu fungeren als een barrière tegen apoL1. Daarna wordt het moeilijker voor de parasiet om apol1 te absorberen. Als de proteïne dan toch door de barrière geraakt, kan gambiense apoL1 vlugger verteren dan andere trypanosomen, zodat het niet geabsorbeerd kan worden door de membranen.

“Wat cruciaal is, is dat apoL1 niet geabsorbeerd is door de parasiet, en dus nog gebruikt kan worden om hem te doden”, zegt professor Etienne Pays, hoofdauteur van het onderzoek. Op die vaststelling zijn Pays en zijn team voortgegaan. Zo ontwikkelden ze een gemuteerde variant van apoL1 die niet alleen gambiense kan doden, maar alle Afrikaanse trypanosomen, of ze nu gevaarlijk zijn voor mensen of vee.

Het onderzoek bevindt zich echter nog in een vroege fase. “Het valt nog te zien of deze variant van apoL1 gebruikt kan worden om de slaapziekte te behandelen”, zegt Pays. “In het bloed zou de proteïne onstabiel of zelfs giftig kunnen zijn, dus moeten we haar werking eerst grondig bestuderen.”

Het onderzoek werd gepubliceerd in het vakblad Nature. (KJ)