Roken, risico is sterk onderschat, vooral voor vrouwen

Pas nu er voldoende vrouwen voldoende lang gerookt hebben, krijgen we een reëel zicht op de trieste gevolgen ervan.

Die zijn aanzienlijk groter dan we dachten. Maar vroeg stoppen, en zeker voor je 40 wordt, levert verrassende voordelen op.

In de jaren 1960 gingen vrouwen aanzienlijk meer roken en dat al op jonge leeftijd. Pas nu, ruim 50 jaar later worden de consequenties daarvan duidelijk. De New England Journal of Medicine publiceerde hierover 2 zeer stevige en interessante studies.

De eerste studie ging uit van de rookverhalen van meer dan 200.000 vrouwen en mannen van 25 jaar of ouder die geïnterviewd werden tussen 1997 en 2004.

De tweede hield rekening met ruim 1.200.000 mensen uit 3 tijdsperioden tussen 1959 en 2010. Ongeveer 66% van de rokers begon te roken voor ze 20 werden.

Een vrolijke oude dag zit er niet in
Beide studies bevestigen de vroegere vaststellingen voor rokende mannen en schilderen een sombere toekomst af voor de vrouwen die het ‘stoere’ mannelijke voorbeeld volgden.

Vooral afname in levensverwachting is indrukwekkend. Vrouwen in de eerste studie die nooit een sigaret opstaken, hadden ongeveer 70% kans om 80 en ouder te worden. Voor de actieve lag die kans op slechts 38%. Minder dan 4 op 10 rokers wordt dus ouder dan 80.

De rooksters verloren gemiddeld 11 jaar van hun leven tegenover niet-rooksters. Mannelijke rokers gemiddeld 12 jaar.

Vermoedelijk denken sommige rooksters en rokers nu dat 11 of 12 jaar toch niet zoveel is en verwijzen ze naar de demente oudjes die wegkwijnen in zorgcentra. Liever stevig leven en snel sterven dan dat, stellen mensen met een ongezonde levenswijze vaak. Wie dat denkt, houdt echter zichzelf voor de gek.

Snel uitstervende risicogroep
Ten eerste gaat het hier om een gemiddeld verlies. Dat betekent dat aanzienlijk wat rokers nog veel vroeger sterven en dat blijkt ook uit de cijfers.

Al vanaf een leeftijd van 30 jaar leggen rokers stelselmatig meer het loodje dan niet-rokers of stoppers. Dat je zo weinig oude rokers ziet, is dus het logische gevolg van het feit dat ze vroeger uitsterven.
De verwijzing naar demente oudjes in een zorginstelling is ook niet correct. Dementie is een ernstige aandoening en ze neemt toe met de leeftijd, maar ze treft slechts een minderheid. Want rond 95 jaar is (slechts) bijna 1 op 3 vrouwen dement en 1 op 4 mannen.

Rokers halen zulke leeftijden niet eens, de ene uitzondering daargelaten. Bovendien versnelt roken het ontstaan van dementie met 20 tot 40%. Rokers zijn dus vroeger dement dan niet-rokers.

Roken leidt ook tot een verstijving van de luchtwegen, als we COPD zo even mogen omschrijven. Die verstijving neemt met de jaren steeds meer toe. Je krijgt dan steeds minder lucht binnen, waardoor je permanent naar adem zit te snakken. Ook geen prettig vooruitzicht en dan spreken we nog niet eens over het veel grotere risico op kanker en de lijdensweg die deze aandoeningen met zich meebrengen.

Harde realiteit
Het risico op COPD is bovendien geen fantasie voor rokers. De kans dat zij deze letterlijk verstikkende aandoening ontwikkelen, is meer dan 25 maal groter voor mannen en 22 maal voor vrouwen. Bovendien neemt het risico op COPD nog toe naarmate je langer en meer sigaretten gerookt hebt.

Met kanker gaat het ook hard. In de jaren 1980 dacht men bijvoorbeeld dat rooksters ongeveer 13 maal meer gevaar liepen om aan longkanker te sterven dan niet-rooksters. Nu zien we echter dat het risico meer dan 26 maal hoger ligt.

Stoppen loont
Een zeer bemoedigende vaststelling uit deze studies is echter dat stoppen loont. Zeker wanneer je vroeg stopt. Ook voor fervente rokers. Wie voor zijn 40ste de laatste peuk uitduwt, wint bijna 9 van de verloren levensjaren terug.

Maar ook als je wat ouder bent, mag je echt niet denken dat het te laat is om te stoppen. Of dat de schade onherroepelijk is. Je kan altijd nog heel wat terugwinnen.

Dat betekent echter ook weer niet dat je zorgeloos tot je 40ste mag doorpaffen. Je kunt beter vroeger stoppen dan later, want hoe langer de rookcarrière is, hoe moeilijker de meeste mensen het krijgen om te stoppen.

Vrouwen die een kind wensen, moeten ook beseffen dat het zich ontwikkelende embryo al heel wat schade kan oplopen, nog voor ze zich realiseren dat ze zwanger zijn. Ze stoppen dus best met roken minstens enkele maanden voor ze zwanger willen raken.

De keuze is vrij
Niemand verbiedt rokers om te roken, zolang ze daarbij de gezondheid van andere mensen niet in gevaar brengen. Maar jonge mensen die nu nog een sigaret opsteken, hoeven maar naar hun oudere rookgenoten te kijken om hun toekomst te zien. En daar helpt geen ontkennen tegen.

De onderzoeken in de New England Journal of Medicine zijn gratis beschikbaar.

Jan Etienne, Bodytalk www.bodytalk.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content