Er zijn goede aanwijzingen dat kruiden zoals kurkuma, zwarte peper en look een nuttige bijdrage leveren in de bescherming tegen kanker. Dit ondersteunt vooral wat we al veel langer weten, namelijk dat een gevarieerde voeding die erg rijk is aan groenten en fruit nog altijd op nummer één komt.
Kruiden zijn meer dan smaakmakers in de keuken. Ze oefenen een actieve invloed uit op onze gezondheid en het heeft zeker zin om ze ruimer te gebruiken dan veel Vlamingen gewend zijn.Dat betekent niet dat je alle gerechten moet peperen tot ze zo heet als de bliksem zijn. Maar wel dat je veel meer smaak kunt toevoegen en dat je gezondheid daar ook nog eens van kan profiteren.
Neem de Indische keuken als voorbeeld. Voor sommige gerechten heb je al gemakkelijk een tiental kruiden of meer nodig voor de basissmaak en het staat je daarbij vrij hoe heet je ze maakt. Wel of geen rode pepertjes in de schotel, dat maak je zelf uit.
Het onderzoek naar de gezondheidseffecten en anticancerogene eigenschappen van planten kent de laatste jaren een sterke groei en dat levert nieuwe inzichten op. Het Amerikaans Instituut voor kankeronderzoek illustreert dit aan de hand van 3 kruiden.
Hola, niet te snel
Voor we dieper ingaan op die specerijen moeten we echter nog enkele kritische kanttekeningen plaatsen.Veel onderzoek is uitgevoerd bij muizen of andere proefdieren en dat met dosissen die gigantisch veel hoger zijn dan wat een mens via een normale maaltijd zou opnemen. Je kan deze resultaten er dus onmogelijk zonder meer toepassen op mensen.
Heel wat ander onderzoek is uitgevoerd op celculturen in laboratoriumschaaltjes. Dit onderzoek verloopt steeds verfijnder, maar je kan de toestand in die schaaltjes nog altijd niet gelijkstellen met de complexe stofwisseling in het menselijk lichaam. Zelfs niet als je in die schaaltjes menselijk weefsel gebruikt.
Het aantal onderzoeken bij levende mensen is veel beperkter. Een aantal resultaten daarvan zijn best hoopvol, maar er blijft toch nog veel tegenspraak en onduidelijkheid.
Kurkuma
Kurkuma is een van de meest onderzochte specerijen op dit moment met een conto van meer dan 1700 laboratoriumstudies. Deze specerij wordt niet gebruikt in de westerse keuken, behalve in de bereidingen van curry’s voor de gele kleur die het geeft.
Dit gele pigment wordt soms ook verkocht als “Indische saffraan”, maar dit is oplichting. Want kurkuma heeft in verre na niet die fantastische smaak van de krokusmeeldraden. Ook de kleur is verschillend.
Kurkuma is rijkelijk aanwezig in de keukens van het Midden-Oosten tot Zuid-Azië. Het geeft een wat aardse, licht bittere en pikante smaak aan de gerechten.
De plant wordt ook al eeuwenlang gebruikt voor de behandeling van ontstekingen, huidaandoeningen, maag- en darmklachten en diverse pijnen.
Het lijkt ook kankerbeschermende effecten uit te oefenen. In labotesten zou het tumorcellen tot zelfvernietiging aanzetten, hun vermenigvuldiging en verspreiding onderdrukken.
Zwarte peper
In labostudies heeft zwarte peper, en dan vooral het piperine dat het bevat, ook anticancerogene eigenschappen. Piperine is de stof die bijdraagt tot de typische scherpe smaak van peper en het zou vooral interessant zijn in combinatie met andere ingrediënten. Het zou bijvoorbeeld de biobeschikbaarheid en dus mogelijk ook het effect van kurkuma verhogen, en misschien ook van sommige actieve stoffen uit groene thee. Die zouden namelijk gemakkelijker en dus in hogere dosissen in het bloed opgenomen worden.
Look
Look is technisch gesproken een groente, maar omdat we het vooral gebruiken op gerechten op smaak te brengen, wordt het algemeen aanvaard als een “specerij” of kruidingsmiddel.
Bij de verwerking van look ontstaat allicine, een zwavelhoudende stof die bij verdere verwerking tot een reeks stoffen de typische looksmaak en -geur oplevert. De nieuw gevormde zwavelcomponenten zijn biologisch actief in het lichaam. Er zijn goede aanwijzingen dat ze bijvoorbeeld beschermen tegen kanker van de maag, de dikkedarm en de endeldarm.
Look zou ook bijdragen tot het herstel van DNA-schade, de wilde vermenigvuldiging van cellen afremmen en de zelfvernietiging van afwijkende cellen stimuleren.
Draaien maar, aan die molen
Deze kruiden zijn ongetwijfeld interessante voedingsmiddelen, maar dat betekent niet dat we ze tot nieuwe, alternatieve plantaardige geneesmiddelen mogen te verheffen. Dat lijkt bijvoorbeeld al het geval voor kurkuma waarvan de populariteit sinds de eerste berichten over mogelijke positieve effecten tegen kanker en andere aandoeningen enorm toegenomen is.
Dit leidt onder andere tot speculatie om de prijzen nog verder op te drijven dan nu al het geval is.
We doen er vooral goed aan deze specerijen te beschouwen als elementen van een gevarieerde evenwichtige voeding die we gerust wat meer aan bod mogen laten komen dan we nu doen.
Alle planten in onze voeding bevatten duizenden bioactieve stoffen die de stofwisseling in ons lichaam helpen regelen en sturen. De primitieve mens at gedurende de miljoenen jaren van zijn ontwikkeling een rijkelijk gevarieerd dieet.
Het is zeer aannemelijk dat er dagelijks meer dan enkele tientallen verschillende planten op het menu stonden van de voorhistorische mens.
Vanuit dat historisch perspectief mogen we de hedendaagse voeding van veel mensen rustig eerder een vorm van ondervoeding noemen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier