De strijd tegen hersentumoren wordt met alle mogelijke middelen opgevoerd.
Bij geen enkele vorm van kanker is het aantal verloren levensjaren zo groot als bij een hersentumor. Dat meldt het vakblad Neuro-Oncology. De ziekte treft kinderen en senioren, maar vooral veertigers en vijftigers. Gemiddeld zorgt ze per patiënt voor 20 verloren levensjaren – ter vergelijking: voor longkanker zijn dat er 14, voor prostaatkanker 9. Minder dan 10 procent van de patiënten is 5 jaar na de diagnose nog in leven. Volgens hersenchirurg Steven De Vleeschouwer van het UZ Leuven zijn kwaadaardige hersentumoren voor individuen de nummer één qua belasting, en voor de maatschappij ook, omdat ze veel mensen in hun actieve jaren treffen.
Tot voor kort focuste de strijd tegen kanker vooral op types die veel mensen treffen. Maar nu krijgt ook het onderzoek van zeldzame aandoeningen als hersentumoren meer aandacht. Glioblastoom, de meest voorkomende kwaadaardige hersentumor, voert de lijst van ‘onbeantwoorde medische behoeften’ van het Riziv aan. De Vleeschouwer verwacht doorbraken in de behandeling van de aandoening, maar geen revolutie. Nieuwigheden zijn vooral gebaseerd op goed doordachte combinaties van therapieën, waarbij tumoren bijvoorbeeld vóór een behandeling eerst gevoeliger voor bestraling of chemotherapie worden gemaakt. Ook ingrijpen op de bloedvaten die een tumor voeden, behoort tot de mogelijkheden.
Met immuuntherapie worden vandaag goede resultaten geboekt in het kankeronderzoek. Voor hersentumoren loopt het moeilijker, onder meer omdat de hersenen zich vrij geïsoleerd in het lichaam bevinden. Toch hebben Patrizia Agostinis van het Departement Cellulaire en Moleculaire Geneeskunde van de KU Leuven en haar collega’s in Science Translational Medicine een manier beschreven om het immuunsysteem efficiënt tegen hersentumoren in te zetten.
Immuuntherapie stimuleert afweercellen om kankercellen aan te vallen. Om dat doel voor hersentumoren te bereiken, hebben de onderzoekers stervende hersenkankercellen van muizen samen gekweekt met dendritische cellen, die een cruciale rol spelen in het organiseren van de afweer. Uit de stervende kankercellen vertrekken gevaarsignalen die de dendritische cellen maximaal activeren. De over hun toeren draaiende dendritische cellen kunnen vervolgens in andere muizen efficiënter de aanval tegen een hersentumor inzetten.
Zeker in combinatie met chemotherapie verhoogt de nieuwe techniek de overlevingskansen van muizen met hersentumoren drastisch: bijna de helft van de zieke diertjes geneest volledig. Alvorens de techniek een therapie kan worden, moet uiteraard bestudeerd worden of bij mensen vergelijkbare resultaten mogelijk zijn.
Een kwaadaardige hersentumor zorgt per patiënt voor gemiddeld 20 verloren levensjaren.
