Hoe medische informatie juist interpreteren?

Hans Van Brabandt
Hans Van Brabandt Hans Van Brabandt is expert bij het Centrum voor Evidence-Based Medicine (www.cebam.be)

De media slaan de lezer om de oren met gezondheidsinformatie. Ook zonder medische achtergrond, kan je aan de hand van drie korte vragen achterhalen wat relevant is.

Ben je als consument op zoek naar medische informatie, dan moet je zeker ook bij PubMed Health een kijkje nemen Dit is een website die gevestigd is bij de Amerikaanse National Library of Medicine (NLM), de grootste medische bibliotheek ter wereld. Je vindt er gratis online informatie, en indien gewenst word je via de sociale media (Twitter, Google+ en RSS feeds) op de hoogte gehouden van relevante gezondheidsinformatie.

Onlangs stuurde PubMed Health een opmerkelijke tweet in de ether met als titel “Is this evidence relevant? 3 things to consider when you look at research behind health claims” of vrij vertaald: “3 vragen die je toelaten te oordelen of een bepaalde stelling (bv. in een krantenartikel) waardevol is”. De tweet verwijst naar een hoofdstuk uit een schitterend boek dat je gratis kan downloaden: “Smart Health Choices: Making Sense of Health Advice“.

Samengevat komt het erop neer dat je bij de beoordeling van een medische aanbeveling vooral moet letten op deze 3 punten:

(1) Heeft het advies betrekking op iets waar je rechtsreeks voordeel bij hebt? Het is op zich onbelangrijk of een bepaald medicament je cholesterol doet dalen. Wat telt is of het middel je risico op een hartinfarct verlaagt. Het is niet noodzakelijk nuttig een kanker in een zeer vroegtijdig stadium te ontdekken. Vroegtijdige detectie heeft slechts nut indien hierdoor een behandeling mogelijk is die in een later stadium niet meer zou kunnen, en waardoor je langer (en/of beter) leeft.

(2) Worden zowel de voor- als de nadelen nauwkeurig omschreven? Mannen die een PSA-test laten doen om prostaatkanker in een vroeg stadium te ontdekken zien hun kans te overlijden door prostaatkanker in vergelijking met diegene die zich niet laten screenen een heel klein beetje verminderen. De behandeling van dit soort kanker leidt wel tot impotentie in 70% van de gevallen, en als man wel zelf beslissen of je deze nevenwerking er bijneemt.

(3) Wordt er gesteld wat er zou gebeuren indien u de behandeling niet zou volgen? De voordelen van bepaalde medische tussenkomsten zijn soms erg beperkt. Zoals al eerder aangestipt heb je als 50-jarige gezonde en niet-rokende man 2% kans om over het verloop van de volgende 10 jaar aan een hartziekte te overlijden. Neem je een cholesterolverlager, dan verlaagt dit risico tot 1,5%. Met deze kennis voorhanden zal lang niet iedereen happig zijn om dagelijks een pil te slikken. Het probleem is dat in de communicatie naar consumenten de voordelen van een bepaalde behandeling veelal in relatieve cijfers uitgedrukt worden, wat “beter overkomt” en dus aanzet tot consumptie. In het bovenstaande voorbeeld kun je met grotere cijfers exact dezelfde boodschap brengen. In absolute cijfers verminderen de pillen je risico op een dodelijk infarct met 0,5%. In relatieve cijfers daalt je risico met 25%. Immers, 25% van 2% is 0,5%.

Hans Van Brabandt, directeur www.cebam.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content