Hoe een maagoverbrugging diabetes type 2 indijkt

© iStock

Een overbrugging van de maag heeft blijvende gunstige effecten op het gewicht en diabetes type 2. Stilaan wordt duidelijk waarom.

Bij een maagoverbrugging snijdt de chirurg de slokdarm met slechts een piepklein stukje maag eraan los en verbindt dat restje maag rechtstreeks met de dunne darm een heel eind voorbij de maaguitgang. Artsen spreken van een Roux-en-Y-bypassoperatie, een vorm van maagverkleining. Al is dat ook geen goede omschrijving, want van de maag schiet bijna niets meer over. De rest van de maag en de dunne darm worden ook niet weggenomen, ze blijven zitten nadat de maag bovenaan afgesloten werd.

Mensen met diabetes type 2 hebben na de ingreep plotseling veel minder last van hun aandoening. Hun bloedsuikerconcentratie herstelt zo spectaculair snel dat ze vaak al binnen enkele dagen met hun geneesmiddelen kunnen stoppen, nog voor er sprake is van gewichtsverlies. Lange tijd dacht men dat ze minder suiker opnemen na de uitschakeling van het eerste stuk van de dunne darm, maar die uitleg voldoet niet. Een andere verklaring is dat de spijsverteringshormonen het honger- en verzadigingsgevoel beïnvloeden, maar ook daarover bestaat twijfel.

Onlangs ontdekten artsen nog een ander mechanisme: een aanpassingsproces in het eerste deel van de dunne darm vlak achter de aansluiting met de maag. Na de ingreep verandert daar het één en ander. Het stuk moet op slag de voedselmassa opvangen die vroeger in de maag terechtkwam en zet onder invloed daarvan uit. Tegelijk start een proces van versteviging en verdikking van de darmwand. Het volume aan weefsel neemt 2 tot 4 maal toe.

Het onderzoek werd uitgevoerd bij proefdieren, en daar duurde het ongeveer een maand voor de maximale opbouw bereikt werd. Maar bij mensen zijn de eerste tekenen van verbetering van de suikerspiegel al binnen 10 dagen na de ingreep merkbaar. Het nieuwe weefsel haalt voor de energiebehoefte zo veel glucose (suiker) uit het bloed dat de suikerconcentratie al snel weer naar min of meer normale waarden daalt en de diabetes bij heel veel mensen volledig verdwijnt.

Hoe een maagoverbrugging diabetes type 2 indijkt

Zelfs tot 6 jaar na de ingreep heeft meer dan 60 procent van de vroegere diabeten nog normale bloedwaarden. Het lijkt dus alsof het dunnedarmweefsel gereprogrammeerd wordt en daarbij systematisch meer glucose blijft gebruiken. De aanpassing van de dunne darm lijkt zich bovendien alleen voor te doen na een maagoverbrugging en niet bij een maagring of een maagverkleining, waarbij het voedsel zijn normale weg door de maag blijft volgen.

Zware ingreep

Mensen met diabetes type 2 hebben na de ingreep plotseling veel minder last van hun aandoening.

De herprogrammering van het dunnedarmweefsel lijkt interessante vooruitzichten in te houden voor mensen met een combinatie van zwaar overgewicht en diabetes, maar we moeten toch opletten. De nieuwe inzichten komen uit onderzoek bij knaagdieren en die resultaten kun je niet 1 op 1 naar mensen vertalen. We beschikken over stofwisselingsmechanismen die behoorlijk van elkaar verschillen.

Bovendien is er onder artsen veel discussie over de effecten op de lange termijn, zowel over de gunstige op gewichtsverlies, diabetes en verhoogde bloeddruk als over de negatieve zoals voedingstekorten, vroegtijdig botverlies, verwikkelingen van de ingreep, maag-en darmstoornissen, enzovoort.

Uiteraard hangt het aantal verwikkelingen samen met de kwaliteit en de ervaring van het team dat de ingreep uitvoert, maar globaal genomen stijgen ze geregeld tot boven 10 procent. Ze zijn dus niet zo zeldzaam als artsen weleens beweren. Het gaat bovendien over een ingreep die, eens uitgevoerd, als definitief wordt beschouwd, maar waarvan de opvolgstudies vaak slechts over een 5-tal jaren lopen, veel te kort dus voor uitspraken met enige zekerheid over 30 jaar of langer.

Het is bijgevolg een ingreep om niet lichtzinnig te laten uitvoeren, maar die voor sommige mensen waarschijnlijk de enige resterende uitweg biedt.

Hoeveel gewicht verdwijnt er?

Het gemiddelde verlies na een maagoverbrugging bedraagt 66 procent van het overgewicht (de extra massa die je boven het normale gewicht meetorst) . Als iemand bijvoorbeeld 130 kilogram weegt terwijl voor zijn lengte 70 kilogram een normaal richtgewicht is, dan heeft die persoon 60 kilogram overgewicht. Daar raakt men gemiddeld 66 procent van kwijt, wat neerkomt op een eindgewicht van 90 kilogram.

Minder dan 5 procent gaat na een periode van gewichtsverlies terug naar zijn oorspronkelijke gewicht. In dat opzicht is de ingreep een succes.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content