De minister van Volksgezondheid heeft door haar drukke job weinig tijd om rustig te ontbijten. Het ontbijt is nochtans de belangrijkste maaltijd van de dag.
“Ik vind het belangrijk om voldoende energie te hebben om mijn dag goed te kunnen starten”, vertelt Minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx in Bodytalk. “Tijdens de week heb ik jammer genoeg weinig tijd om rustig te ontbijten. Ik sta elke dag vroeg op en meestal eet ik dan thuis een aantal cracotten met confituur en drink ik daar twee koffies bij. Door mijn drukke job heb ik niet veel tijd om aan sport te doen, daarom vind ik het belangrijk om gezonde eetgewoontes te hebben. Wanneer ik op het kabinet aankom of in een vergadering zit, probeer ik dan ook altijd fruit te eten zodat ik voldoende vitaminen binnenkrijg. Als ik dan in het weekend wat meer tijd heb, probeer ik uitgebreider te brunchen met mijn gezin.”
Klokgenen
Ontbijten is niet zo maar de belangrijkste maaltijd van de dag. In de jaren 70 ontdekten wetenschappers het bestaan van een biologische klok in het brein: een structuur die het slaap- en waakritme regelt. Halverwege de jaren 90 werden de eerste genen geïdentificeerd die voor deze ritmes verantwoordelijk zijn.
Ondertussen blijkt dat deze klokgenen niet enkel in de hersenen tot expressie komen, maar ook elders in het lichaam. In de lever regelen ze bijvoorbeeld de aanmaak van suiker in het tweede deel van de nacht, wanneer het beschikbare voedsel opraakt.
De vraag is hoe deze klokgenen reageren wanneer we de regelmaat van maaltijden doorbreken door bijvoorbeeld het ontbijt over te slaan. Twee Nederlandse neurowetenschappers van de afdeling experimentele endocrinologie van de Universiteit Amsterdam zoeken het momenteel uit. Ze checken onder andere de impact van de timing van maaltijden op de glucosehuishouding en vermoeden dat het overslaan van het ontbijt de klokgenen in de lever ontregelt. Ze zullen eveneens nagaan in hoeverre avondlijk snacken voor de televisie een loopje neemt met het bioritme en hoe dit alles bijdraagt tot gewichtsproblemen.
Gezelligste maaltijd
Naast de impact op het lichaamsgewicht, metabolisme en hormoonhuishouding, zouden ook de hersenen wel varen bij een gezond ontbijt. Voor kinderen en adolescenten is bijvoorbeeld aangetoond dat ze zich beter kunnen concentreren op school wanneer ze ’s morgens gegeten hebben. Ze scoren ook beter op geheugentests in vergelijking met kinderen die met een lege maag naar school komen. Chinese onderzoekers vonden zelfs een verband tussen intelligentie en ontbijt: de 6-jarigen die regelmatig ontbeten, scoorden gemiddeld hoger op een IQ-test. Volgens de Chinese auteur Jianghong Liu heeft dagelijks ontbijten in de kleutertijd een impact op de rest van het leven. Regelmatige ontbijters leven gezonder, roken minder, drinken minder alcohol, sporten meer.
Ongezond gedrag op volwassen leeftijd toeschrijven aan niet of onregelmatig ontbijten, is wellicht een brug te ver, maar toch mag het aanleren van regelmatige ontbijtgewoonten op kleuterleeftijd niet onderschat worden. Liu ziet naast fysieke en mentale gezondheid, ook tal van sociale voordelen van ontbijten met kleine kinderen. Tijd nemen voor een gezamenlijk ontbijt, gezellig samen aan tafel zitten en niet voor televisie, het loont de moeite om vroeger op te staan.
Marleen Finoulst, Bodytalk
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier