Gun je hart wat zonlicht

© Thinkstock

In noordelijke streken sterven in verhouding meer mensen aan hartaanvallen en andere problemen van de bloedvaten dan in het Zuiden. Vermoedelijk omdat zonlicht de bloeddruk omlaag haalt.

Australiërs sterven veel minder vaak aan hartaanvallen, beroertes, hartfalen, enzovoort. Binnen het Verenigd Koninkrijk is er eveneens een duidelijk verschil in sterftecijfers tussen noord en zuid.

Het verschijnsel is al lang bekend, maar een verklaring ontbrak. Volgens professor dermatologie Richard Weller van de universiteit van Edinburgh is het ultraviolet van het zonlicht verantwoordelijk voor dat effect.

Vitamine D helpt niet

Lange tijd werd gedacht dat vitamine D op een of andere manier bijdroeg tot er betere conditie van hart en bloedvaten. Er was immers een verband tussen beide. In regio’s met hoge concentraties van vitamine D in het bloed stelde men minder hart- en vaataandoeningen vast.

Maar het was niet het vitamine D dat de bloeddruk deed dalen. De inname van vitamine D-supplementen in streken met lage concentraties had immers geen effect op het aantal sterfgevallen door hart- en vaatziekten.

Kortom, als de supplementen geen effect hadden, moest er een andere verklaring zijn voor de daling, redeneerde professor Weller.

De natuurlijke concentratie van vitamine D in het bloed was waarschijnlijk alleen maar een aanwijzing voor de tijd die mensen buiten in de zon spendeerden.

Ultraviolet doet het hem

Weller had een andere stof voor ogen om het effect op de bloeddruk te verklaren: stikstofoxide (NO). Pas sinds 1998 weten we dat deze heel eenvoudige molecule daarin een cruciale rol speelt. Maar het was nog nooit aangetoond dat zonlicht daar ook toe bijdroeg.

Om dit uit te vissen zette Weller een ultravioletlamp op boven de armen van enkele vrijwilligers en stelde effectief vast dat de bloedvaten in de huid gingen uitzetten en dat de bloeddruk daalde.

Om zeker te zijn blokkeerde Weller in een tweede experiment het ultraviolet licht van de lampen zodat de armen alleen maar opgewarmd werden. Ditmaal was er geen uitzetting van de bloedvaten en geen daling van de bloeddruk.

In een volgend onderzoek zette Weller 12 vrijwilligers helemaal onder UV-lampen en dat onder 20 minuten lang. Bij een andere groep van 12 blokkeerde hij opnieuw het ultraviolet zodat deze vrijwilligers alleen opgewarmd werden.

In de eerste groep daalde de bloeddruk tot meer dan een uur na de bestraling. Bij de andere gebeurde er niets. Dit is het eerste bewijs bij mensen dat het ultraviolet van zonlicht de bloeddruk kan doen verlagen. Niet veel, maar voldoende om het sterftecijfer op bevolkingsniveau behoorlijk te doen dalen.

De studie bewijst ook dat het effect niet kan toegeschreven worden aan warmte of aan de concentratie van vitamine D, want die vertoonde geen verandering bij beide groepen.

Weller stelt zijn resultaten deze week voor op de International Investigative Dermatology.

Het nut van nitraten en nitrieten

De huid bevat grote voorraden nitraten en nitrieten en die worden onder invloed van zonlicht dus blijkbaar omgezet naar stikstofoxide dat vervolgens zijn ontspannende invloed op de bloedvaten uitoefent.

Hoe we die reserves van stikstofverbindingen in de huid opbouwen, weten we nog niet. Vermoedelijk via de voeding van stikstofrijke groenten, waaronder groene bladgroenten, zoals diverse soorten sla, spinazie, andijvie en snijbiet, maar ook rode biet, diverse koolsoorten, groene selder, tuin- en waterkers, kervel, peterselie, mosterdblaadjes, venkel, koolrabi, prei enzovoort.

Nog altijd krijgen we te horen dat hoge concentraties nitraten en nitrieten in de voeding gevaarlijk zijn voor de gezondheid. We kunnen ons hier echter vragen bij stellen nu opnieuw een positief effect van deze stoffen op de gezondheid zeer waarschijnlijk lijkt.

Ondertussen worden er echter nog altijd behoorlijk wat groenten geweigerd voor verkoop en vernietigd, terwijl ze vermoedelijk net erg nuttig zijn voor de gezondheid. Zie maar naar het rode bietensap dat zo gepromoot wordt onder sporters.

De weegschaal

Zonlicht lijkt dus gezond voor hart en bloedvaten en om optimaal van de zon te kunnen genieten moet je dus buiten blijven komen. Met supplementen alleen haal je het niet.

Hoelang je in de zon moet blijven, is een ander paar mouwen. Teveel zonlicht is immers slecht voor de huid en kan huidkanker veroorzaken. Maar het aantal doden door hart- en vaatziekten ligt tientallen malen hoger dan het aantal slachtoffers van huidkanker.

Weller geeft aan dat we nog moeten uitvissen hoeveel zonlicht ons een maximum aan voordelen oplevert voor een minimum aan nadelen.

Effect van zonlicht op de bloeddruk lijkt groter bij oudere mensen, stelt hij. Nog een extra reden voor bejaarden om meer buiten te komen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content