Factchecker

Redactie Knack

25-04-2017, 21:59 Bijgewerkt op: 21-01-2021, 07:23

Lopen doet langer leven en dat valt zelfs te becijferen, als we de berichten in verschillende kranten over een Amerikaans onderzoek mogen geloven. ‘Hardlopen kent een hoge return on investment’, lazen we in Het Laatste Nieuws bijvoorbeeld. ‘Wie pakweg veertig jaar lang zijn twee uurtjes per week loopt, is minder dan zes maanden tijd kwijt, en krijgt daarvoor een veelvoud – drie levensjaren – terug. Nog anders gezegd: voor elk uur dat je loopt, krijg je zeven uur in retour. En vooral: het mag ook traag, want snelheid heeft geen invloed op deze effecten.’ Die drie jaren zijn de maximumwinst, lazen we. Maar lopen zou meer extra time opleveren dan fietsen of wandelen. En het positieve effect gaat ook op voor rokers, drinkers, of mensen die zwaarlijvig zijn.

Levert een uur lopen zeven uur langer leven op? Hoe letterlijk mag je dat nemen?

Niet, zegt Koen Peers, die de afdeling sportgeneeskunde aan het UZ Leuven leidt. ‘Dat lopen je leven kan verlengen, klopt zeker. Maar het cijfer is louter richtinggevend. Een geschat gemiddelde, op basis van één, weliswaar degelijke en grootschalige studie.’

De publicatie van professor Duck-chul Lee (Iowa State University) en collega’s, een round-up over lopen en gezondheid die onlangs verscheen in het vakblad Progress in Cardiovascular Disease, bewijst geen een-op-een-relatie of oorzakelijk verband tussen lopen en langer leven. Ze bevat ook geen nieuwe gegevens. Wel analyseerden de onderzoekers onder meer bestaande data over 55.000 Amerikaanse mannen en vrouwen tussen 18 en 100 jaar oud die jarenlang werden opgevolgd. ‘In vergelijking met niet-lopers hebben lopers 25 à 40 procent minder risico om vroegtijdig te overlijden en leven ze ongeveer drie jaar langer’, luidt hun conclusie.

Rekenwerk versimpelt die ‘drie jaar langer’ tot het aanschouwelijke ‘een uur lopen levert zeven uur langer leven op’. Maar maakt snel of traag lopen dan geen verschil? ‘Wie 13 kilometer per uur haalt, is natuurlijk fitter dan wie maar zuinig kan joggen’, zegt sportfysioloog Rudi Frankinouille (UAntwerpen). ‘Voor het gezondheidsvoordeel telt evenwel niet de snelheid, wel de intensiteit van je inspanning. Voor een ongetrainde loper staat 8 kilometer per uur gelijk aan intensief sporten. Op je adem trappen en zweten, daar gaat het om. Snel of traag, zo kweek je conditie.’

Fietsen of andere sporten kunnen, anders dan het onderzoek aangeeft, hetzelfde voordeel opleveren, nuanceert bewegingswetenschapper Jan Seghers (KU Leuven). ‘Op voorwaarde van die intensiteit, die je nu eenmaal makkelijk met lopen bereikt.’

Wie geregeld sport, leeft in de regel ook gezonder en dus gemiddeld langer. Zes op de tien Vlamingen gaven in een bevraging uit 2014 van Jeroen Scheerder (KU Leuven) en collega’s in een ruime definitie aan dat ze het jaar voordien in hun vrije tijd ‘een of andere sportactiviteit’ hadden beoefend. Een op de vier stipte het meest populaire ‘recreatief fietsen’ aan. Een op de vijf had minstens één keer de loopschoenen aangetrokken.

Hoe vroeger je daarmee begint, hoe groter het gezondheidsvoordeel. Maar ook voor late bekeerlingen gaat het op. ‘Om blessures te vermijden, vragen zij het best eerst advies bij hun huisarts’, beklemtoont Koen Peers. ‘Belangrijker dan kwantiteit is bovenal de levenskwaliteit die sporten oplevert. Drie jaar langer leven is leuk, maar gezond oud worden weegt voor de meeste mensen veel zwaarder door. Het beste voorbeeld is artrose. Met goede spieren heb je daar veel minder last van.’