‘Regelmatig naar de sauna gaan, kan het risico op dementie verminderen.’ Dat schreef de Belgische krant Metro onlangs. Klopt dat? Het artikel is gebaseerd op een studie van de Universiteit van Oost-Finland, gepubliceerd in het medische vakblad Age and Ageing. De onderzoekers, aangevoerd door professor Jari Laukkaben, analyseerden twintig jaar lang de medische gegevens van 2315 mannen tussen de 42 en de 60 jaar. Wie tussen de vier en de zeven keer per week de sauna bezocht, concludeerden ze, had 66 procent minder kans op dementie dan wie het bij één keer per week hield.
‘Het aantal proefpersonen is klein, maar het onderzoek zelf is gedegen. Zowel qua opzet als qua uitvoering’, zegt dementiespecialist Rik Vandenberghe van de Geheugenkliniek (UZ Leuven). ‘Interessant is dat de Finnen eigenlijk wilden nagaan of saunabezoek zinvol was in de strijd tegen hartziekten. En inderdaad: het verbetert je bloedcirculatie en verlaagt je bloeddruk. Maar we weten inmiddels dat wat goed is voor je hart óók goed is voor de bloedvaten in de hersenen – en dus tegen dementie.’
Professor Vandenberghe plaatst wel een kanttekening. ‘De Finse studie is een zogenoemde “epidemiologische” studie. De onderzoekers hebben een associatie gezocht en vastgesteld – die tussen saunabezoek, hartziekten en dementie – maar daarmee is het directe oorzakelijke verband nog niet aangetoond. Er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van een indirect verband. Bijvoorbeeld omdat regelmatige saunabezoekers over het algemeen ook een andere sociaaleconomische status hebben, of omdat ze vaker aan lichaamsbeweging doen.’ Jari Laukkaben en zijn collega’s hebben voorts alleen mannen van middelbare leeftijd gevolgd; vrouwen, of mensen die zich nooit in een sauna ophouden, hebben ze buiten beschouwing gelaten. Ook daarom mogen we hun conclusie niet zomaar veralgemenen.
Wim Annaert van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie sluit zich bij die bedenking aan. ‘Om de werkzaamheid van saunabezoek tegen dementie definitief aan te tonen, zal een meer systematische analyse nodig zijn, over een langere periode. En dat onderzoek moet dan weer bevestigd worden door nog een ander onafhankelijk onderzoek. Dat de sauna over het algemeen een heilzaam effect heeft op je gezondheid en je welzijn, is ondertussen duidelijk. Hou je het decennialang vol, dan kan dat het risico op dementie wellicht iets verlagen. Net zoals stoppen met roken, gezond eten en voldoende bewegen dat doen.’ Maar daarom moet u nog niet naar het dichtstbijzijnde wellnesscentrum hollen om er een dagelijkse afspraak te boeken, vindt professor Annaert. ‘Naar de sauna gaan is geen geneesmiddel. Doe het vooral omdat je er zín in hebt.’
CONCLUSIE
De Finse onderzoekers hebben een opmerkelijke link ontdekt, maar daarmee is nog niet definitief aangetoond dat regelmatig saunabezoek het risico op dementie vermindert. Omdat hun stelling wél past binnen de consensus dat een gezonde levensstijl het risico op dementie vermindert, beoordelen we haar als grotendeels waar.
GROTENDEELS WAAR
* De Finse onderzoeker Jari Laukkaben in Metro
Door THOMAS VERBEKE, illustratie FRED
