De Duitse farmareus Boehringer heeft Omega Pharma voor de Nederlandse rechtbank gedaagd voor het ‘wetens en willens’ misleiden van klanten met hoestsiroop, berichtte Het Laatste Nieuws onlangs. ‘Omega Pharma beweert dat Bronchostop helpt tegen álle soorten hoest, maar tot nu toe is er geen enkele geneesmiddelenproducent geweest die zo onvoorwaardelijk heeft geclaimd verlichting te kunnen bieden voor “elke hoest”‘, lezen we. ‘”En terecht, dergelijke middelen bestaan ook niet”, stelt Boehringer.’
Over die concrete zaak spreken we ons hier niet uit. Maar wat met de alomvattende claim van het Franse consumentenmagazine ’60 Millions de consommateurs’ (60MDC)? Na onderzoek van 37 hoestmiddeltjes besloot 60MDC in november vorig jaar op zijn website: ‘De meerderheid is nutteloos, als we ze al niet moeten verbieden omdat de risico’s groter zijn dan de eventuele baten.’
Het Laatste Nieuws bracht die bevinding onder de kop ‘Neem vooral geen hoestsiroop’.
Is hoestsiroop nemen dan gevaarlijk of onzinnig?
Specialisten onderscheiden twee soorten hoest. ‘Chronische hoest die langer dan een maand duurt, moet je laten onderzoeken’, zegt longspecialist Guy Brusselle (UZ Gent). ‘Die kan wijzen op astma of een ander ernstig probleem. Maar acute hoest is het symptoom van een simpele verkoudheid of luchtweginfectie. Die duurt ongeveer een week en gaat vanzelf over.’
Voor die acute hoest lopen we vaak op eigen houtje naar de apotheek, maar Brusselle, pneumoloog Lieven Dupont (UZ Leuven) en professor huisartsgeneeskunde Dirk Avonts (UGent) raden patiënten de hoestfles af die je daar zonder voorschrift kunt kopen. Waarom? ‘De behandeling is erger dan de kwaal’, zegt Brusselle. ‘Er is het risico van ademhalingsproblemen bij kinderen, bijvoorbeeld, of hartritmestoornissen bij volwassenen.’
Over het effect van ‘hoestsiropen over de counter’ is weinig degelijk wetenschappelijk onderzoek beschikbaar. Het enige wat zeker is, zegt Avonts, is dat er een groot placebo-effect bestaat. ‘Dertig à veertig procent van de proefpersonen die iets hebben genomen – siroop of placebo – zeggen zich beter te voelen. Maar objectief is er geen enkel verschil. Ze hoesten niet minder of minder lang dan wie niets had gekregen.’
Dat het onderzoek geen objectief verschil aantoont, doet de wetenschappers vanuit het voorzichtigheidsprincipe concluderen dat die siropen onzinnig zijn. ‘Geldklopperij, pure marketing’, zegt Avonts. ‘Hoe groot of klein de gezondheidsrisico’s ook zijn, waarom zou je die nemen als de siroop niets oplevert?’
Omdat ze verlichting brengt, claimt apotheker Jan Depoorter namens de Algemene Pharmaceutische Bond (APB). ‘Die middelen onderdrukken de hoest. Ik kan dat inderdaad niet met onderzoek bewijzen. Maar mensen voelen zich beter. Dat zeg ik op grond van praktijkervaring.’ Depoorter benadrukt dat klanten zelf hun kosten-batenanalyse moeten maken. De artsen die we raadpleegden, ontkennen niet dat hoestsiroop een (subjectief) gevoel van verlichting brengt, maar beklemtonen dat er alternatieven zijn waarvan het effect wél is aangetoond. ‘Je neus spoelen met fysiologisch water, bijvoorbeeld’, zegt Avonts. ‘Dampen boven stoom, of een lepeltje honing voor kinderen vanaf een jaar. Dat kost veel minder, en je vermijdt gezondheidsrisico’s.’
Conclusie:
Knack beoordeelt de stelling als grotendeels waar. Hoestsiroop geeft de illusie dat je minder last hebt. Maar een gewone verkoudheid geneest vanzelf na een week en daarmee verdwijnt ook de hoest, beklemtonen drie medici.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘Neem vooral geen hoestsiroop’ (Het Laatste Nieuws)
