Eerste geneesmiddel ontdekt dat alzheimer lijkt te vertragen

De eerste details zijn vrijgegeven van een medicijn – solanezumab – dat geheugenverlies blijkt te vertragen bij patiënten met een vroege vorm van de ziekte van Alzheimer.

Wetenschappers hebben de proefresultaten vrijgegeven van het medicijn solanezumab. Dat blijkt geheugenverlies te kunnen vertragen bij patiënten met een vroege vorm van de ziekte van Alzheimer. Volgens gegevens van farmaceutisch bedrijf Eli Lilly kan het product de mentale aftakeling met ongeveer een derde verminderen. Dat bericht Britse omroep BBC.

Uitbreiding onderzoek

Eerder werden al tests uitgevoerd met het veelbelovende medicijn. Daarbij kreeg de helft van de alzheimerpatiënten gedurende achttien maanden solanezumab toegediend, de andere helft niet. In 2012 bleek de studie mislukt te zijn. Tot Eli Lilly besloot de gegevens opnieuw te analyseren: het geneesmiddel kon wel eens effect hebben bij die patiënten met een milde vorm van de ziekte.

De nieuwe analyse suggereerde namelijk dat bij de patiënten met een vroege vorm van alzheimer de progressie van de ziekte met zo’n 34 procent verminderd was. De cognitieve aftakeling die doorgaans binnen de achttien maanden plaatsvindt, zou bij het gebruik van solanezumab dus tot 24 maanden vertraagd worden.

Het bedrijf besloot het oorspronkelijke onderzoek te verlengen. Alle 1.000 alzheimerpatiënten met een vroege vorm kregen daarbij nog eens twee jaar lang solanezumab toegediend. De ene helft nam het medicijn dus gedurende drieënhalf jaar, de andere gedurende twee jaar.

Cognitieve functie

Het feit dat wie het geneesmiddel langer innam betere scores haalde op vlak van cognitieve functie, suggereert dat het verloop van de ziekte door solanezumab vertraagd werd. Als het medicijn namelijk enkel bij de symptomen hielp en de hersenen van de patiënten aan het normale tempo waren blijven aftakelen, hadden alle patiënten ongeacht de periode van het medicijngebruik gelijkaardige scores behaald.

‘Solanezumab zou wel eens het eerst beschikbare ziekte-wijzigende geneesmiddel kunnen zijn’, zei Eric Siemers van de Lilly Research Laboratoria tegen BBC. ‘Dit bewijst alweer dat solanezumab de onderliggende pathologie van de ziekte kan beïnvloeden.’

‘Niet sluitend’

Toch mogen de resultaten nog niet te enthousiast onthaald worden. ‘De data geven aan dat de antilichamen een zekere invloed hebben’, verklaart Clare Walton van de Alzheimer’s Society tegenover de Britse omroep. ‘Dat is veelbelovend, maar niet sluitend. We moeten de derde fase van het onderzoek afwachten.’

En die fase volgt pas binnen achttien maanden. Het gaat om een volledig nieuw en afzonderlijk onderzoek dat in 2012 werd opgestart bij patiënten met een milde vorm van de ziekte van Alzheimer.

‘Als deze resultaten herhaald kunnen worden, kunnen we voor de eerste keer zeggen dat alzheimer vertraagd en het ziekteproces beïnvloed kan worden’, aldus Eric Karran van Alzeheimer’s Research UK volgens BBC. ‘Dat is een ongelooflijke stap vooruit.’

Amyloïden aanvallen

Vermoed wordt dat de vorming van amyloïden – vervormde proteïnes – tussen de zenuwcellen leidt tot beschadiging en uiteindelijk afsterven van de hersencellen. Solanezumab zou die amyloïden die bij alzheimerpatiënten in de hersenen worden opgestapeld, aanvallen.

Daardoor lijkt solanezumab het afsterven van hersencellen te kunnen voorkomen. Terwijl huidige medicatie zoals Aricept er volgens BBC enkel in slaagt symptomen van dementie onder controle te houden door bijvoorbeeld afstervende hersencellen te helpen functioneren.

De resultaten werden voorgesteld op een internationale conferentie van de Alzheimer’s Association in de Verenigde Staten. (WB)