Wat als je de eindejaarsperiode als opgelegde feestdruk ervaart?

Feesten op oudejaar © Thinkstock
Marleen Finoulst
Marleen Finoulst Arts en journalist

Niet iedereen heeft zin in feesten met kerst.

Feesten hoort bij het leven. Overal in de wereld feesten mensen op momenten dat de natuur verandert. De kortste nacht, de langste nacht en het ontwaken van de natuur betekenen een omslag in de natuur, die door de mens intens wordt beleefd.

Naast die cycli zijn er ook de scharniermomenten in onze eigen levensloop: geboorte, verjaardagen, huwelijk, pensionering,..: het zijn belangrijke, onherroepelijke veranderingen. In alle tijden en culturen markeerden mensen deze momenten met een feest of een ritueel. Er zijn geen culturen bekend waar geen enkel roesmiddel wordt gemaakt. Het is een diepmenselijke behoefte om op tijd en stond een roes te ervaren. Als de natuur of de levensloop een wending maakt, is de tijd daarvoor gekomen.

Opgelegde feestdruk

Dat is niet anders in de eindejaarsperiode. Toch is niet iedereen is daarmee gediend. Sommigen ervaren de kerstperiode als dagen met opgelegde feestdruk. We leven nu eenmaal in een sterke geïndividualiseerde samenleving, op het pretentieuze af. We kunnen alles zelf kiezen, dus ook om níét mee te doen met die opgedrongen feesten.

Intussen blijven de rituelen rond kerst en nieuw wel doorgaan, maar kunnen we kiezen om er niet aan deel te nemen. Dat mensen bij feesten afhaken omdat ze de commercie niet meer verdragen, is een veel gehoord en begrijpelijk argument.

Toch betekent feesten op de eerste plaats: samenzijn. Die behoefte is moeilijk te negeren. De kerstmarkten, het vuurwerk op oudejaarsavond, vaak is het belangrijker om er gewoon bij te zijn dan er de ware betekenis van te onderschrijven. Verbondenheid en weinig persoonlijk engagement blijken de pijlers van zo’n gebeurtenissen. Feesten in een grote groep geeft veel mensen een goed gevoel. Ze feesten mee, maar er is genoeg ruimte voor een eigen invulling.

Heidense rituelen kregen een christelijke tint

Als je zoekt naar de oorsprong van kerstmis, ontdek je dat heidense rituelen door de geschiedenis heen een christelijke tint kregen. Voor sommigen is dat nogal strategische verloop ontnuchterend. Ook dat is een reden om zich van de hele kerstsfeer af te keren.

De overgang naar het jaar 2000 was een teleurstellende ervaring. Toen na alle drukte en rampscenario’s de laatste nacht van de eeuw een gewone nieuwjaarsnacht bleek te zijn, beseften we meer dan ooit dat de middernachtsklok heel relatief was. Voor culturen met een andere kalender was het een gewone nacht en in andere tijdzones knalde het vuurwerk vroeger of later dan bij ons.

Feesten kan je makkelijk wegrationaliseren, maar zonder feesten wordt het toch maar koud. En vergeet niet: mensen eten, drinken en dansen graag.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content