De treurbuis vertroebelt ons wereldbeeld

Game of Thrones. Fervente televisiekijkers denken gemakkelijker dat ze slachtoffer van een misdrijf zullen worden. © GF
Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Onze hersenen reageren sneller en sterker op slecht nieuws dan op goed nieuws. Dat verklaart waarom we ons door wereldwijde onheilstijdingen persoonlijk bedreigd kunnen voelen.

In 1968 heeft Oostenrijk de doodstraf officieel afgeschaft; de laatste executie in het land dateert van 1950. Dat is lang geleden. Toch gelooft meer dan één op de tien Oostenrijkers dat de doodstraf er nog altijd bestaat. Dat meldt het vakblad Death Studies. Opvallend: hoe vaker Oostenrijkers televisiekijken, hoe groter de kans dat ze tot die tien procent behoren. Ook zij krijgen Amerikaanse series ingelepeld die een ander rechtsstelsel portretteren dan het hunne, vaak inclusief de doodstraf. Dat beïnvloedt hoe ze hun eigen land zien. Een vergelijkbare studie toont aan dat fervente tv-kijkers gemakkelijker denken dat ze slachtoffer van een misdrijf zullen worden. Of hoe televisie ons wereldbeeld kan vertroebelen.

Angstgevoelens sluiten het rationele deel van onze hersenen onmiddellijk af

Onder de kop De psychologie van slecht nieuws borduurt New Scientist voort op dat thema. De voorbije zomer bereikte een aaneenschakeling van verontrustende beelden onze huiskamers. Er waren oorlogen, aanslagen en aardbevingen. Er was de brexit, de couppoging in Turkije en de zegetocht van de Amerikaanse populist Donald Trump. Dat werkt allemaal in op onze hersenen. Daar activeert goed nieuws ons beloningssysteem en slecht nieuws ons angstsysteem. Maar dat laatste systeem is veel sneller en krachtiger. Volgen onheilstijdingen elkaar in ijltempo op, dan gaan angstgevoelens overheersen en voelen we ons persoonlijk bedreigd. Die angstgevoelens sluiten het rationele deel van onze hersenen onmiddellijk af: als je in gevaar bent en te lang over een reactie nadenkt, dreig je het slachtoffer van je eigen aarzeling te worden.

Gelukkig heeft de mens ook een sterk aanpassingsvermogen, ook al onderschatten we dat vaak. Kijk maar naar het wedervaren van oorlogs- en andere vluchtelingen. Jaren geleden toonde een veelgeciteerde studie aan dat ons geluksniveau niet wezenlijk verandert na een ingrijpende positieve of negatieve gebeurtenis. Mensen die verlamd raken bij een ongeval blijven niet lang down, mensen die de lotto winnen blijven niet lang euforisch. In beide gevallen passen ze zich aan – en maken ze er het beste van.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content