Ann Peuteman

‘Betalen we dan ook alleen hoorapparaten terug voor wie van goede muziek houdt?’

De zoektocht naar besparingen in de gezondheidszorg, levert de vreemdste voorstellen op. Zoals het schrappen van nieuwe knieën voor bejaarden met dementie. ‘Alleen nog behandelingen terugbetalen op voorwaarde dat de patiënt zijn herwonnen gezondheid goed benut, brengt ons op een heikel pad’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman.

Waarom zouden we bejaarden met dementie nog een nieuwe knie geven? Dan lopen ze toch alleen maar weg of verdwalen ze in de stad. Bovendien leven ze wellicht niet al te lang meer en is zo’n knie dus allesbehalve een verstandige investering. Dat moet zo’n beetje de redenering zijn geweest van N-VA-Kamerlid Yoleen Van Camp, die afgelopen week voorstellen de wereld instuurde om te besparen op knieprothesen. Elk jaar krijgen meer en meer Belgen immers zo’n nieuwe knie en dus lopen de kosten op.

Dat er steeds meer van die operaties worden uitgevoerd, is natuurlijk niet zo gek. De vergrijzing, weet u wel. Het lijkt logisch dat veruit de meeste mensen aan een nieuwe knie toe zijn als hun oude is versleten. Met andere woorden: als ze het grootste deel van hun leven achter zich hebben. Net degenen die het Kamerlid een terugbetaalde knie wil ontzeggen, hoogbejaarden die niet langer voor zichzelf kunnen zorgen of aan dementie lijden, zijn dus degenen die er logischerwijs het vaakst nood aan hebben.

Nu schuilen achter dat voorstel wellicht de beste bedoelingen. Dezer dagen is elk goed menend politicus bezorgd over het budget van de gezondheidszorg, dat willens nillens moet worden ingetoomd. Sommigen wijzen dan gedienstig naar de overconsumptie, het manke financieringssysteem of al te hebberige artsen. Anderen richten hun pijlen op onmenselijk dure medicatie of preventieve screenings die amper levens zouden redden.

Op gezette tijden duikt ook de gecontesteerde mening op dat een mens in sommige gevallen zelf verantwoordelijk is voor zijn gezondheid en daar ook de prijs voor moet betalen. Wat doen we met diegenen die elke dag fastfood eten, zich ziek drinken, roken als een schoorsteen of buiten de piste gaan skiën? Moet de samenleving ook voor hun kwalen en blessures opdraaien? Uit enquêtes allerhande blijkt dat steeds minder Belgen die solidariteit willen opbrengen, en nu al worden in uitzonderlijke gevallen voorwaarden aan een behandeling gekoppeld. Zo wordt een prijzig geneesmiddel tegen longfibrose alleen terugbetaald als de patiënt stopt met roken, en moet je zes maanden het drinken hebben afgezworen om voor een levertransplantatie in aanmerking te komen. Al is het maar omdat de kans op genezing anders een pak kleiner is.

'Betalen we dan ook alleen hoorapparaten terug voor wie van goede muziek houdt?'

Oudere mensen die niet langer zelfredzaam zijn een nieuwe knie weigeren, gaat nog een grote stap verder in die heikele richting. Daarbij gaat het niet meer over de levensstijl van de patiënt, maar wel over wat hij van plan is met zijn herwonnen gezondheid te doen. Droomt hij van een wandeltocht in de Ardennen of mist hij zijn koersfiets? Dan betalen we de operatie terug. Is hij te zwak voor een wandeling of zit hij liever dag na dag op een bankje voor het rusthuis? Dan misschien toch maar niet. En al helemaal niet als hij het zelf allemaal zo goed niet meer beseft. Wie met dergelijke criteria goochelt, riskeert in heel gevaarlijk vaarwater terecht te komen. Want wat doen we dan als de tering écht naar de nering moet worden gezet? Hoorapparaten alleen nog terugbetalen voor liefhebbers van free jazz en niet voor wie intens van stilte houdt? Hoogtechnologische oogchirurgie uitsluitend voor wie goed uit zijn doppen kijkt? En de behandeling die ik nodig heb voor mijn overbelaste handen: krijg ik die alleen terugbetaald als ik beloof dat ik nog zeker twintig jaar intensief zal blijven schrijven?

Degelijke gezondheidszorg is iets waar je in dit land recht op hebt en artsen zijn meestal perfect in staat om in te schatten of je baat hebt bij een bepaalde behandeling. Wat je achteraf met je herstelde lijf en leden doet (of niet doet) is je eigen zaak. Of je zo’n knie nu gebruikt om met je kleinkinderen op de trampoline te springen, naar de bakker te fietsen of comfortabel in je luie stoel voor je uit te zitten staren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content