Baas in eigen huis: ‘Thuis bevallen is een recht’

Het aantal vrouwen dat thuis bevalt daalt. De gynaecologenvereniging is daar niet rouwig om, maar vroedvrouwen zijn een andere mening toegedaan.

Uit cijfers van het Agentschap voor Zorg en Gezondheid blijkt dat het aantal vrouwen dat thuis bevalt, en niet in een ziekenhuis, daalt. In vier jaar tijd zijn er maar liefst twintig procent minder thuisbevallingen. Een opmerkelijke evolutie die vooral te wijten is aan het feit dat tal van vroedvrouwen omwille van financiële redenen gestopt zijn met hun beroep.

Routineklus

Maar volgens de vroedvrouwen is er meer aan de hand. ‘Cowboyverhalen over onveilige toestanden bij thuisbevallingen doen vrouwen steeds meer kiezen voor een bevalling in een ziekenhuis’, zegt een zelfstandige vroedvrouw. ‘Toekomstige moeders vertrouwen en volgen hun gynaecoloog blindelings, maar wat ze niet altijd beseffen is dat een bevalling in een ziekenhuis vaak een routineklus is en als het ware aan de lopende band wordt uitgevoerd. Thuis bevallen is daarentegen een intieme gebeurtenis waarbij het koppel centraal staat, op hetzelfde niveau als de vroedvrouw’, klinkt het.

‘Bij een ziekenhuisbevalling wordt de gynaecoloog niet zelden uit een drukke wachtzaal gehaald om de bevalling te begeleiden. Het moet vooruit gaan, er wordt geknipt, er wordt aan de placenta getrokken, er zijn vreemden aanwezig in de bevallingskamer,… Als er dan complicaties optreden, kan de vrouw achteraf weliswaar opgelucht zeggen dat ze “gelukkig in het ziekenhuis is bevallen”, maar het is net door die protocollaire, routinematig en het op grote schaal gemedicaliseerde handelen dat een bevalling in een ziekenhuis al eens wordt scheefgetrokken’, meent de vroedvrouw die vertelt dat minstens twee van haar klanten botweg door hun gynaecoloog geweigerd werden omdat ze thuis wensten te bevallen.

Onverantwoord en onveilig

Hoewel cijfers van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie 2012 spreken van een perinatale sterfte in het ziekenhuis van 6,52 procent tegenover 0,57 procent thuis, vinden de meeste gynaecologen een thuisbevalling onverantwoord en onveilig. ‘Thuis bevallen klinkt idyllisch, maar het kan snel mislopen’, zegt Dr. Bart Bollen van Mariaziekenhuis in Overpelt in Het Belang van Limburg. ‘Het moeilijke is dat je complicaties niet kan voorspellen. Bevallen in een ziekenhuis is veiliger.’

Ook Dr. Wilfried Gyselaers van het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk is van mening dat een bevalling altijd een onverwachte wending kan nemen, maar hij vindt niet dat je patiënten formeel de deur mag wijzen. ‘We moeten als gynaecoloog onder ogen zien dat je bij een bevalling in principe de natuur zijn gang kan laten gaan.’

Geen welles-nietes-verhaal

Bovendien is het inherent aan bevallingen dat er al eens iets kan mislopen. ‘Het is zoals in het verkeer. Ook al respecteer je altijd alle regeltjes, er kan altijd een ongeluk gebeuren’, argumenteert de vroedvrouw. ‘Een veilige bevalling is ook een kwestie van perceptie: voor de een betekent dat in het ziekenhuis, voor de andere is het thuis. Maar beide mogelijkheden moeten naast elkaar kunnen bestaan. Het is geen welles-nietes-verhaal. Het allerbelangrijkste is dat de vrouw het recht heeft om de regisseur te zijn van haar eigen bevallingsproces. En dat is nu niet altijd het geval.’

Zowel gynaecologen als vroedvrouwen stellen naar eigen zeggen het belang van moeder en kind voorop. Maar het financiële plaatje speelt toch een niet te onderschatten rol, menen de vroedvrouwen. Belgische gynaecologen worden vergoed voor elke handeling die ze stellen in het bevallingsproces. In Nederland, waar thuisbevallingen wel populair zijn, worden de gynaecologen niet betaald voor de zogenaamde ‘eerste lijn’-bevallingen, maar alleen als er gespecialiseerde zorg vereist is. ‘Bij ons zorgt de komende generatie ervoor dat de gynaecoloog een nieuwe jaguar voor zijn deur kan zetten. Een regelrechte schande’, menen de vroedvrouwen. (TE)