Waarom huisartsen bepaalde aandoeningen soms moeilijk herkennen

© iStockphoto
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Het is als zoeken naar verschillende naalden in een grote hooiberg en die naalden zijn voor elke patiënt anders. 15 aandoeningen die huisartsen niet altijd meteen herkennen.

‘Heel wat symptomen zijn niet specifiek en hangen af van persoon tot persoon’, zo zegt David Fleming, de voorzitter van de American College of Physicians en professor Geneeskunde aan de universiteit van Missouri aan CNN. ‘Daarnaast zijn veel diagnostische tests geen routine omdat ze duur zijn. En dan nog geven ze ons niet altijd het antwoord zwart op wit.’

De volgende 15 aandoeningen zijn vaak moeilijk te herkennen:

1. Prikkelbare darm syndroom

Sommige ziektes zijn moeilijk te herkennen omdat er niet echt een test voor bestaat. Ze vereisen eigenlijk een ‘diagnose van eliminatie’, zegt Fleming, waarbijhuisartsen alle andere mogelijkheden uitsluiten.

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is zo’n ziekte. Het is een chronische aandoening die de dikke darm aantast en buikpijn, krampen, gasvorming, diarree en/of constipatie veroorzaakt. Volgens de diagnostische criteria moet een patiënt zes maanden lang de symptomen vertonen en de problemen moeten zich minstens drie dagen per maand in de laatste drie maanden hebben gemanifesteerd vooraleer de patiënt de diagnose van PDS krijgt.

2. Coeliakie

Waarom huisartsen bepaalde aandoeningen soms moeilijk herkennen
© AFP

Er bestaat zo veel verwarring rond de ziekte coeliakie – een immuunreactie tegen gluten die een ontsteking veroorzaakt in de dunne darm – dat het gemiddeld zo’n 6 tot 10 jaar duurt voor een patiënt de juiste diagnose krijgt. Coeliakiepatiënten hebben in theorie verteringsproblemen wanneer ze voedsel eten met gluten zoals tarwe, gerst en rogge eten, maar in werkelijkheid vertoont slechts zowat de helft van de mensen die coeliakie heeft diarree en gewichtsverlies.

Coeliakie veroorzaakt ook jeuk op de huid, hoofdpijn, gewrichtspijnen en zuuroprispingen. Die symptomen worden al eens over het hoofd gezien. Coeliakie kan bepaald worden aan de hand van een bloedtest en een endoscopie kan daarnaast vaststellen welke schade de dunne darm vertoont. Het is nooit een goed idee om op eigen houtje gluten te gaan schrappen.

3. Fibromyalgie

Een reumatoloog zal zeggen dat je fibromyalgie hebt, terwijl een gastro-enteroloog eerder aan het prikkelbare darm syndroom zal denken.

Fibromyalgie, dat gekenmerkt wordt door een algemene pijn aan het bewegingsapparaat, gaat gepaard met ‘medisch onverklaarbare symptomen’, dat is een term die dokters gebruiken om aanhoudende klachten te beschrijven waarvoor schijnbaar geen duidelijke fysieke oorzaak bestaat. Wanneer de artsen geen oorzaak vinden voor de chronische pijn en vermoeidheid van een patiënt, gaan ze vaak voor deze diagnose. Maar de diagnose kan ook afhangen van de specialist die je bezoekt. Een reumatoloog zal bijvoorbeeld zeggen dat je fibromyalgie hebt, terwijl een gastro-enteroloog eerder aan het prikkelbare darm syndroom zal denken.

4. Reumatoïde artritis

Onverklaarbare pijnen kunnen ook veroorzaakt worden door de auto-immuunziekte reumatoïde artritis (RA). In tegenstelling tot artrose (gewrichtsslijtage bij ouderen), leidt RA tot ontstekingen en pijnlijke zwellingen van de gewrichten en kan het op elke leeftijd voorkomen. ‘In een vroeg stadium zijn de symptomen van RA dezelfde als heel wat andere aandoeningen, soms gaat het gewoon om wat pijn of stijfheid in de gewrichten, iets wat door heel wat verschillende zaken kan worden uitgelokt, zegt Fleming. ‘Een bloedtest kan bepalen of er ontstekingen zijn in het lichaam, maar een exacte diagnose vraagt ook een grondig medisch onderzoek door de huisarts en een analyse van de medische geschiedenis van een patiënt.

5. Multiple sclerosis

De auto- immuunziekte multiple sclerosis (MS) komt voor als het immuunsysteem de zenuwcellen van het eigen lichaam aanvalt en de communicatie tussen de hersenen en de rest van het lichaam verstoort. Enkele van de eerste symptomen van MS is vaak gevoelloosheid, zwakheid of tintelingen in een of meerdere ledematen, maar dat is niet altijd het geval. ‘MS kan episodisch zijn, de ziekte komt op en gaat weer weg. Bovendien zijn de symptomen bij verschillende mensen anders. Eens een arts vermoedt dat de patiënt MS heeft, kan een lumbaalpunctie of MRI uitsluitsel brengen.

6. De ziekte van Lyme

Waarom huisartsen bepaalde aandoeningen soms moeilijk herkennen
© Getty Images/iStockphoto

Wanneer een tekenbeet gepaard gaat met een rode ring op de huid, is de persoon mogelijk geïnfecteerd met de ziekte van Lyme. Maar niet iedereen ontwikkelt deze specifieke huiduitslag en de andere symptomen (zoals vermoeidheid, hoofdpijn, gewrichtspijn en griepachtige toestanden) kunnen gemakkelijk verward worden met andere aandoeningen. Een bloedtest spoort antilichamen voor de ziekte van Lyme op, maar die duiken gewoonlijk pas op tot enkele weken na de infectie en die test is vaak onbetrouwbaar.

7. Lupus

Het meest kenmerkende symptoom van lupus, een chronische ontstekingsziekte, is een vlindervormige huiduitslag op de wangen, maar die komt niet in alle gevallen voor. Voor diegenen die de uitslag niet ontwikkelen, kan de diagnose een werk van lange adem zijn. Lupus kan zich immers op verschillende manieren manifesteren, het kan de gewrichten, nieren, hersenen, huid en longen aantasten.

8. Polycysteus-ovariumsyndroom

Onregelmatige maandstonden, onverklaarbare gewichtstoename en problemen om zwanger te raken: het kunnen allemaal symptomen zijn van het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS), een hormonale afwijking bij vruchtbare vrouwen. Veel vrouwen met deze aandoening hebben ook vergrote eierstokken met verschillende kleine cystes, maar niet iedereen met PCOS heeft grotere eierstokken en niet iedereen met grotere eierstokken heeft ook PCOS. Om de diagnose te krijgen, moet een vrouw ook onregelmatige of aanhoudende maandstonden vertonen of een verhoogde hoeveelheid mannelijke hormonen in het bloed bevatten. Die kunnen een abnormale haargroei veroorzaken op het gezicht en het lichaam, maar vrouwen van een bepaalde etnische achtergrond (zoals Noord-Europees en Aziatisch) hebben dan weer mogelijk geen fysieke verschijnselen.

9. Appendix

Typische appendicitissymptomen zijn misselijkheid, pijn en gevoeligheid rond de navel, en mogelijk een beetje koorts. Maar niet altijd.

Men zou denken dat een ontstoken of gebarsten appendix redelijk makkelijk te identificeren is, en dat is vaak het geval. Typische appendicitissymptomen zijn misselijkheid, pijn en gevoeligheid rond de navel, en mogelijk een beetje koorts. Maar niet altijd. Sommige mensen hebben een appendix die naar achteren wijst, in plaats van naar voren. Dan is de lokalisatie van de pijn anders. En soms hebben mensen wel degelijk pijn, maar scheurt de appendix en gaat de pijn weg. In dat laatste geval, kunnen darmvloeistoffen in de buikholte vloeien en een potentieel levensbedreigende infectie veroorzaken. Het kan dagen of zelfs weken duren voor er dan symptomen verschijnen.

10. Endometriose

Veel perfect gezonde vrouwen hebben last van hun menstruatie, dus is het geen verrassing dat huisartsen endometriose vaak over het hoofd zien. Nochtans ervaren vrouwen met endometriose (waarbij baarmoederweefsel buiten de baarmoeder groeit) uitzonderlijke pijnen, krampen en zware bloedingen. Geen enkele huisarts zou deze klachten mogen minimaliseren. Een onderzoek bij de gynaecoloog kan soms cysten van baarmoederweefsel aan het licht brengen. In andere gevallen is een laparoscopie nodig voor een definitieve diagnose.

Waarom huisartsen bepaalde aandoeningen soms moeilijk herkennen
© iStock

11. Migraine

Voor veel migrainepatiënten is het duidelijk dat ze aan migraine lijden: zware kloppende hoofdpijn gepaard gaand met misselijkheid, braken en een gevoeligheid voor licht en geluid. Maar soms krijgen mensen migraineaanvallen zonder het te weten, zegt Fleming. ‘In sommige gevallen kunnen de symptomen ernstig zijn, maar in andere gevallen vrij subtiel’, meent hij. ‘De patiënten kunnen zich mogelijk duizelig voelen of een wazig gevoel hebben in het hoofd, en soms krijgen ze medicijnen die niet geschikt zijn voor een echte migraine.’

12. Clusterhoofdpijn

Een andere soort hoofdpijn die vaak verkeerd begrepen wordt, is clusterhoofdpijn. Deze aandoening is extreem pijnlijk, maar ook eerder zeldzaam. Clusterhoofdpijnen komen kort na elkaar voor, vaak op dezelfde dag, en duren gemiddeld 30 minuten tot drie uur. Hoewel wetenschappers niet precies weten waarom, komt clusterhoofdpijn vaak voor bij het veranderen van de seizoenen. Daarom worden ze vaak verward met allergie gerelateerde sinushoofdpijn.

13. Hypothyreoïdie

Hypothyreoïdie (een slecht werkende schildklier) is een aandoening waarbij de schildklier te weinig hormonen produceert die het gewicht , de energie en het humeur regelen. In een vroeg stadium zijn de symptomen van schildklierproblemen subtiel zoals vermoeidheid, gewichtstoename, droge huid, spierpijn en een slecht geheugen. Het is vergelijkbaar met depressie, fibromyalgie en veel andere aandoeningen. En omdat hypothyreoïdie vooral voorkomt bij mensen (vooral vrouwen) boven de 60, worden de klachten ook weleens toegeschreven aan het ouder worden en een slechte conditie.

14. Diabetes

Diabetes type 2 kan lang onopgemerkt blijven, maar als het te lang onbehandeld blijft, kan het levensbedreigende schade aanbrengen aan de belangrijkste organen van het lichaam. Volwassenen kunnen jaren diabetes hebben zonder het te weten en voor de eerste tekenen opduiken zoals problemen met het zicht en gevoelloosheid in de voeten of handen. Om deze problemen te vermijden, is het uitkijken naar vroege symptomen zoals een grotere dorst en honger, frequent moeten plassen, plots gewichtsverlies en vermoeidheid.

15. Inflammatoire darmziekten

Er zijn hoofdzakelijk twee types van inflammatoire darmziekten: de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Beide veroorzaken een ontsteking van het verteringsstelsel, alsook pijn, diarree en mogelijk ook ondervoeding. Er bestaat geen specifieke test om een inflammatoire darmziekte te bepalen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content